Sự thật là thước đo chân lí trang 24 SGK Tiếng Việt 4 tập 2 Cánh diều

Nội dung bài đọc

Bài đọc

Sự thật là thước đo chân lí

     Năm 25 tuổi, Ga-li-lê trở thành giáo sư đại học. Một lần, đọc tác phẩm của A-ri-xtốt, ông chợt thấy nghi ngờ: Nhà bác học vĩ đại này cho rằng vật nặng rơi nhanh hơn vật nhẹ. Ông quyết định đến tháp nghiêng Pi-sa làm thí nghiệm. Từ trên tháp, ông thả xuống hai hòn đá. Lẽ ra, hai hòn đá phải rơi cùng một lúc, song do sức cản của không khí, hòn nặng rơi xuống trước hòn nhẹ khoảng ba, bốn xăng-ti-mét.

     Thất bại ấy không làm Ga-li-lê nản lòng. Ông làm đi làm lại thí nghiệm. Kết quả, ông phát hiện ra rằng không khí có sức cản. Nếu thả rơi các vật trong ống đã rút hết không khí, tốc độ rơi của các vật sẽ như nhau. Thế là nhờ thí nghiệm, Ga-li-lê không những chứng minh được lập luận của mình mà còn phát hiện ra định luật về sức cản của không khí. 

     Do bấy giờ người ta rất tôn sùng A-ri-xtốt, Ga-li-lê buộc phải từ chức và chuyển đến một trường đại học khác. Ông miệt mài thiết kế một chiếc kính viễn vọng. Nhờ có kính viễn vọng, ông nhận ra rằng Trái Đất không đứng yên một chỗ mà quay quanh Mặt Trời. Đây chính là điều mà Cô-péc-ních đã phát hiện ra từ gần 100 năm trước. Ga-li-lê đã từng phản đối Cô-péc-ních. Nhưng bây giờ, ông viết sách ủng hộ phát hiện này.

     Ga-li-lê bị đưa ra tòa án xét xử, buộc phải từ bỏ ý kiến của mình. Nhưng vừa bước chân ra cửa tòa án, ông đã bực tức nói to: 

- Dù sao thì Trái Đất vẫn quay!

     Ga-li-lê phải trải qua những năm tháng cuối đời trong cảnh tù đày. Nhưng cuối cùng, lẽ phải đã thắng. Tư tưởng của hai nhà bác học dũng cảm Cô-péc-ních và Ga-li-lê đã trở thành chân lí giản dị trong đời sống ngày nay.

Theo sách Kể chuyện danh nhân thế giới

- Chân lí: lẽ phải, cái đúng.

- Ga-li-lê: nhà bác học người I-ta-li-a.

- A-ri-xtốt (384 – 322 trước Công nguyên): nhà bác học Hy Lạp cổ đại.

- Pi-sa: tháp nghiêng nổi tiếng ở thành phố Pi-sa, I-ta-li-a.

- Cô-péc-ních (1473 - 1543): nhà bác học người Ba Lan.

Câu 1

Vì sao Ga-li-lê quyết định làm thí nghiệm về tốc độ rơi của các vật? 

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ bài đọc để trả lời câu hỏi. 

Lời giải chi tiết:

Vì ông không tin là vật nặng rơi nhanh hơn vật nhẹ.

Câu 2

Nhờ đâu mà ông đã đạt được kết quả nghiên cứu sau lần thất bại đầu tiên? 

Phương pháp giải:

Em dựa vào bài đọc để trả lời. 

Lời giải chi tiết:

Nhờ ông không nản chí mà kiên trì làm lại thí nghiệm nhiều lần.

Câu 3

Thí nghiệm của Ga-li-ê về tốc độ rơi của các vật cho thấy ông là người như thế nào? 

Phương pháp giải:

Em đọc bài đọc để trả lời câu hỏi. 

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Ông là người kiên trì, làm đi làm lại thí nghiệm cho đến khi hiểu rõ vấn đề.

Câu 4

Vì sao từ chỗ phản đối lí thuyết của Cô-péc-ních, Ga-li-lê lại tán thành ý kiến của nhà bác học này? 

Phương pháp giải:

Em dựa vào bài đọc để trả lời. 

Lời giải chi tiết:

Vì quan sát qua kính viễn vọng, ông thấy Cô-péc-ních đúng.

Câu 5

Việc Ga-li-lê thừa nhận sai lầm của mình và kiên quyết bảo vệ lí thuyết của Cô-péc-ních nói lên điều gì về ông? 

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ bài đọc để trả lời câu hỏi. 

Lời giải chi tiết:

Ông là người dũng cảm, khi thấy mình sai thì sẵn sàng sửa chữa sai lầm và khi đã nhận ra chân lí thì kiên quyết bảo vệ chân lí.