Bài 1, 2, 3 trang 130 SGK Toán 4

Bài 1

Tính: 

a) $\dfrac{4}{5}-\dfrac{1}{3}$;                             b) $\dfrac{5}{6}-\dfrac{3}{8}$ 

c) $\displaystyle {8 \over 7} - {2 \over 3}$                              d) $\dfrac{5}{3}-\dfrac{3}{5}$

Phương pháp giải:

Muốn trừ hai phân số khác mẫu số, ta quy đồng mẫu số của hai phân số, rồi trừ hai phân số đó.

Lời giải chi tiết:

a)  $\dfrac{4}{5}-\dfrac{1}{3}=\dfrac{12}{15}-\dfrac{5}{15}=  \dfrac{7}{15}$

b) $\dfrac{5}{6}-\dfrac{3}{8}= \dfrac{20}{24}- \dfrac{9}{24}=\dfrac{11}{24}$

c) $\displaystyle {8 \over 7} - {2 \over 3} = {{24} \over {21}} - {{14} \over {21}} = {{10} \over {21}}$

d)  $\dfrac{5}{3}-\dfrac{3}{5}= \dfrac{25}{15}- \dfrac{9}{15}=  \dfrac{16}{15}$

Bài 2

 Tính :

a) $\dfrac{20}{16}- \dfrac{3}{4}$;                         b) $\dfrac{30}{45}- \dfrac{2}{5}$

c) $\dfrac{10}{12}- \dfrac{3}{4}$ ;                        d) $\dfrac{12}{9}- \dfrac{1}{4}$

Phương pháp giải:

Rút gọn các phân số thành các phân số tối giản (nếu được), sau đó thực hiện phép trừ hai phân số như thông thường.

Lời giải chi tiết:

a) $\dfrac{20}{16}- \dfrac{3}{4}= \dfrac{5}{4}- \dfrac{3}{4}$ $=\dfrac{2}{4} = \dfrac{1}{2}$

b) $\dfrac{30}{45}- \dfrac{2}{5}= \dfrac{2}{3}- \dfrac{2}{5}$$= \dfrac{10}{15}-\dfrac{6}{15}=\dfrac{4}{15}$

c) $\dfrac{10}{12}- \dfrac{3}{4}= \dfrac{10}{12}- \dfrac{9}{12}= \dfrac{1}{12}$

d) $\dfrac{12}{9}- \dfrac{1}{4}= \dfrac{4}{3}- \dfrac{1}{4}$$= \dfrac{16}{12}-\dfrac{3}{12}=\dfrac{13}{12}$.

Bài 3

Trong một công viên có $\dfrac{6}{7}$ diện tích đã trồng hoa và cây xanh, trong đó $\dfrac{2}{5}$ diện tích của công viên đã trồng hoa. Hỏi diện tích để trồng cây xanh là bao nhiêu phần diện tích của công viên ?

Phương pháp giải:

Diện tích trồng cây xanh $=$ tổng diện tích đã trồng hoa và cây xanh $-$ diện tích đã trồng hoa.

Lời giải chi tiết:

Tóm tắt

Trồng hoa và cây xanh: $\dfrac{6}{7}$ diện tích công viên

Diện tích trồng hoa: $\dfrac{2}{5}$ diện tích công viên

Diện tích trồng cây xanh: ... diện tích công viên?

Bài giải

Diện tích trồng cây xanh chiếm số phần diện tích công viên là :

$\dfrac{6}{7}- \dfrac{2}{5}= \dfrac{16}{35}$ (diện tích công viên)

Đáp số: $\dfrac{16}{35}$ diện tích công viên.

Lý thuyết

Ví dụ : Một cửa hàng có $\dfrac{4}{5}$ tấn đường, cửa hàng đã bán được $\dfrac{2}{3}$ tấn đường. Hỏi cửa hàng còn lại bao nhiêu phần của tấn đường ?

Ta phải thực hiện phép tính : $\dfrac{4}{5}-\dfrac{2}{3}$.

Ta cần đưa phép trừ này về phép trừ hai phân số cùng mẫu số : 

• Quy đồng mẫu số hai phân số :

$\dfrac{4}{5} = \dfrac{4 \times 3 }{5 \times 3}  = \dfrac{12}{15}$

$\dfrac{2}{3} = \dfrac{2 \times 5}{3\times 5}  = \dfrac{10}{15}$

• Trừ hai phân số:     $\dfrac{4}{5} -\dfrac{2}{3} = \dfrac{12}{15 } - \dfrac{10}{15}= \dfrac{2}{15}$.

Muốn trừ hai phân số khác mẫu số, ta quy đồng mẫu số hai phân số, rồi trừ hai phân số đó.