Đọc hiểu Chế học trò ngủ gật (Nguyễn Khuyến) | Luyện đề đọc hiểu Văn 8

Đọc văn bản dưới đây và trả lời các câu hỏi:

CHẾ HỌC TRÒ NGỦ GẬT

Trò trẹt chi bay học cạnh thầy

Gật gà gật gưỡng nực cười thay!

Giọng khê nồng nặc không ra tiếng,

Mắt lại lim dim nhắp đã cay.

Đồng nổi⁽¹⁾ đâu đây la liệt đảo,

Ma men⁽²⁾ chi đấy tít mù say.

Dễ thường bắt chước Chu Y⁽³⁾ đó,

Quyển có câu thần vậy gật ngay.

(Thơ Nguyễn Khuyến, NXB Văn Học, 2010, tr. 13)

Chú thích: Nguyễn Khuyến (1835 - 1909), quê xã Yên Đổ, nay thuộc xã Trung Lương, huyện Bình Lục, tỉnh Hà Nam. Thuở nhỏ nhà nghèo nhưng vốn tính thông minh lại học giỏi nên khi đi thi đều đỗ đầu cả ba kì thi: Hương, Hội, Đình. Do đó ông được gọi là Tam Nguyên Yên Đổ. Nhà thơ Nguyễn Khuyến được biết đến là một vị quan có phẩm chất trong sạch, mặc dù làm quan nhưng ông nổi tiếng là người rất thanh liêm, chính trực. Ông làm quan khoảng mười năm, đến khi thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Bộ liền cáo quan về ở ẩn.

(1) Đồng nổi: tức lên đồng. Cả câu ý nói: học trò ngủ gật, lảo đảo như lên đồng.

(2) Ma men: chỉ người nghiện rượu

(3) Chu Y: Người mặc áo đỏ. Âu Dương Tu đời Tống lúc làm quan chấm thi, thường thấy một người mặc áo đỏ đứng trước mặt, thỉnh thoảng lại gật đầu, mà lúc nào gật là trong quyển đang chấm có một câu văn xuất thần. Lúc đầu ông tưởng có kẻ nha lại đứng hầu đâu đó, nhưng sau nhìn kỹ thì không có ai cả. Thơ Trung Quốc có câu "Văn chương tự cổ vô bằng cứ/ Đãn nguyện chu y ám điểm đầu" (Văn chương từ xưa không lấy gì làm bằng cứ, Chỉ mong được người áo đỏ đứng xó tối gật đầu cho mà thôi).