Văn bản Thị Mầu lên chùa

Thị Mầu lên chùa

(chèo cổ)

THỊ MẦU: (ra nói) Này chị em ơi!

Nay mười tư mai đã là rằm

Ai muốn ăn oản thì năng lên chùa.

Chị em lên chùa từ bao giờ nhỉ?

TIẾNG ĐẾ:

Mười tư, rằm!

THỊ MẦU:

Thế mà Thị Mầu tôi mang tiếng lẳng lơ

Đò đưa cấm giá' tôi lên chùa từ mười ba.

Mười ba,

Tôi lên chùa thấy tiểu mười ba

Thấy sư mười bốn, vãi già mười lăm

Tôi muốn cho một tháng đôi rằm

Trước vào lễ Phật, sau thăm vãi già

Tôi bước vào lễ Phật Thích Ca

Lễ đức Tam Thế, vua cha Ngọc Hoàng

(xưng danh)

Tôi Thị Mầu con gái phú ông

Thầy mẹ lôi lớn kính một lòng

Tiền cùng gạo lên chùa tiến cúng.

Bạch nhà sư trong ấy, cho chú tiểu ra nhận lễ, cho tôi còn về nào.

KÍNH TÂM:

A di đà Phật! Chào cô lên chùa!

THỊ MẦU:

A di đà Phật!

KÍNH TÂM:

A di đà Phật!

Tam Bảo Như Lai

Của ai phúc nấy

A di đà Phật! Cô cho biết tên để tôi vào lòng sớ!

THỊ MẦU:

Tên em ấy à?

Là Thị Mầu, con gái phú ông

Tuổi vừa đôi tám, chưa chồng đấy thầy tiểu ơi!

Chưa chồng đấy nhá

KÍNH TÂM:

A di đà Phật!

Khấn nguyện thập phương

Kính trình Tam Bảo

Lòng người có đạo

Đem của cúng dàng

Một nén cũng biên

Một đồng cũng kể

Tuy vân bạc lễ

Đãn kiến thành tâm

Phật tổ giám lâm

nam vi sáng tạo

Quỷ thần soi xét!

A di đà Phật! Tôi đã đèn nhang xong, mời cô vào lễ Phật.

THỊ MẦU:

Người đâu mà đẹp như sao băng thế nhỉ?

TIẾNG ĐẾ:

Ai lại đi khen chú tiểu thế cô Mầu ơi!

THỊ MẦU:

Đẹp thì người ta khen chứ sao!

Này chị em ơi,

Người đâu đến ở chùa này

Cổ cao ba ngấn, lông mày nét ngang

Ấy mấy thầy tiểu ơi!

KÍNH TÂM:

Nam mô A di đà Phật

THỊ MẦU:

Ấy mấy thầy tiểu ơi!

TIẾNG ĐẾ:

Mẫu ơi mất bò rồi

THỊ MẦU:

Nhà tao còn ối trâu!

Này thầy tiểu ơi

Thầy như táo rụng sân đình

Em như gái rở, đi rình của chua.

Ấy mấy thầy tiểu ơi!

KÍNH TÂM:

Nam mô A di đà Phật.

TIẾNG ĐẾ:

Mầu ơi nhà mày có mấy chị em? Có ai như mày không?

THỊ MẦU:

Nhà tao có chín chị em, chỉ có mình tao là chín chắn nhất đấy!

TIẾNG ĐẾ:

Dơ lắm! Mầu ơi!

THỊ MẦU:

Kệ tao! Này thầy tiểu ơi, ăn với em miếng trầu đã nào,

rồi để mõ đấy em đánh cho!

KÍNH TÂM:

Nam mô A di đà Phật!

THỊ MẦU:

(hát ghẹo tiểu)

Ấy mấy thầy tiểu ơi

Song đứng trước của chùa

Tôi vào tôi gọi, thầy tiểu chẳng thưa, tôi buồn

Ấy mấy thầy tiểu ơi

Một cành tre, năm bảy cành tre

Phải duyên thời lấy, chớ nghe họ hàng

Ấy mấy thầy tiểu ơi!

Mẫu đơn giồng cảnh nhà thờ

Đôi ta chỉ quyết đợi chờ lấy nhau

Ấy mấy thầy tiểu ơi

Muốn cho có thiếp có chàng

Ba sáu mười tám, cơm hàng có canh

Ấy mấy thầy tiểu ơi!

Trúc xinh trúc mọc sân đình

Em xinh em đứng một mình chẳng xinh!

(nói)

Bỏ mõ em đánh cho nào! Người đâu thấy gái mà lại chạy thế!

(Kính Tâm bỏ chạy)

Chẳng trăm năm cũng một ngày

Gương kia còn đó, tấm áo này còn hơi

Chị em ơi, tôi lấy hơi thầy tiểu xem, chị em nhé!

À, kinh mõ của chú tiểu còn bỏ đó, thế nào cũng phải ra đây.

Tôi tìm chỗ nấp, thế nào tôi cũng nắm tận tay chú tiểu thì tôi mới nghe!

(nấp)

KÍNH TÂM: (ra, nói)

Ngẫm oan trái nhiều phen muốn khóc

Thấy nhân duyên nghĩ lại nực cười

Hẳn vô tình thế mới trêu ngươi

Vì hữu ý nên rằng hoảng mắt

Chú có biết đâu mình cũng chỉ là...

THỊ MẦU: (xông ra, nắm tay Kinh Tâm) Đây rồi nhé!

KÍNH TÂM:

Mô Phật!

THỊ MẦU:

Bỏ mô Phật đi!

KÍNH TÂM:

Cô buông ra để tôi quét chùa kẻo sư phụ người quở chết!

THỊ MẦU:

Đưa chổi đây em quét rồi em nói chuyện này cho mà nghe!

Này chú tiểu ơi!

Mong cho chú tiểu quét sân

Xịch lại cho gần, cầm chổi quét thay

Lá tình không gió mà bay!

Nào, ăn với em miếng giầu đã nào! (Kính Tâm bỏ chạy)

Phải gió ở đâu! Chạy từ bao giờ rồi!

Ới này thầy tiểu ơi!

Muốn rằng cây cải cho xanh

Thài lài, rau dêu tám thành bờ tre

Lắng tai tôi nói cho mà nghe

Tri âm chẳng tỏ tri âm

Để tôi thương vụng nhớ thẩm sầu riêng!

TIẾNG ĐẾ:

Sao lẳng lơ thế, cô Mầu ơi!

THỊ MẦU:

Lẳng lơ đây cũng chẳng mòn

Chính chuyên cũng chẳng sơn son để thờ

(Hạ)

(Theo Hà Văn Cầu (Chủ biên), Hà Văn Cầu – Hà Văn Trụ (biên soạn), Kịch bản chèo, quyển 1, Hội văn nghệ dân gian Việt Nam – NXB Khoa học Xã hội, Hà Nội, 2014, tr. 272 – 276 và 317 – 320)