Dạng 1: Tìm hai số khi biết tổng và tỉ số của hai số đó Toán nâng cao lớp 4

Ví dụ 1: Huy và Hưng có 235 viên bi. Biết số bi của Huy bằng $\frac{2}{3}$ số bi của Hưng. Tìm số bi của Huy và Hưng?

Giải

Ta có sơ đồ:

Tổng số phần bằng nhau là:

        2 + 3 = 5 (phần)

Số viên bi của Huy là:

       235 : 5 x 2 = 94 (viên bi)

Số viên bi của Hưng là:

       235 – 94 = 141 (viên)

         Đáp số: Huy: 94 viên ; Hưng: 141 viên

Ví dụ 2: Có hai thùng đựng 96 lít dầu, biết 5 lần thùng thứ nhất bằng 3 lần thùng thứ hai. Hỏi mỗi thùng đựng bao nhiêu lít dầu?

Giải

Ta có: 5 lần thùng thứ nhất bằng 3 lần thùng thứ hai

Hay số lít dầu ở thùng thứ nhất bằng $\frac{3}{5}$ thùng thứ hai.

Tổng số phần bằng nhau:

         3 + 5 = 8 (phần)

Số lít dầu thùng thứ nhất đựng:

        96 : 8 x 3 = 36 (lít)

Số lít dầu thùng thứ hai đựng:

        96 - 36 = 60 (lít)

Đáp số: Thùng thứ nhất: 36 lít; thùng thứ hai: 60 lít

Ví dụ 3: Tìm hai số tự nhiên, biết trung bình cộng của chúng là 120 và $\frac{1}{3}$ số thứ nhất bằng $\frac{1}{7}$ số thứ hai.

Giải

Tổng hai số là: 120 × 2 = 240

$\frac{1}{3}$ số thứ nhất bằng $\frac{1}{7}$ số thứ hai nên số thứ nhất bằng $\frac{3}{7}$ số thứ hai.

Ta có sơ đồ:

Tổng số phần bằng nhau:

3 + 7 = 10 (phần)

Số thứ nhất là:

240 : 10 x 3 = 72

Số thứ hai là:

240 – 72 = 168

Đáp số: Số thứ nhất: 72; số thứ hai: 168

Bài tập áp dụng: