Soạn bài Tổng kết tiếng Việt SGK Ngữ văn 12 tập 2 Cánh diều

Phần 1 Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 Phần 1 trang 124 SGK Văn 12 Cánh diều

Lập bảng tổng kết về cách giải thích nghĩa của từ; tìm cho mỗi cách giải thích ít nhất một ví dụ minh họa.

Phương pháp giải:

Đọc lại kiến thức về cách giải nghĩa của từ

Lời giải chi tiết:

Phần 1 Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 Phần 1 trang 124 SGK Văn 12 Cánh diều

Tìm và nêu cách sửa một số lỗi dùng từ trong sách báo (sách báo in hoặc điện tử)

Phương pháp giải:

Nhớ lại kiến thức về lỗi dùng từ trong câu

Lời giải chi tiết:

a. Tôi băn khoăn nghĩ về những năm tháng tuổi thơ với bao kỉ niệm đẹp khó phai mờ. 

Sửa lại: Băn khoăn 🡪 bồi hồi 

b. Cuộc họp bắt đầu lúc 7 giờ 30 phút, chúng tôi mong mỏi ông đến họp đúng giờ.

Sửa lại:  Mong mỏi 🡪 hi vọng hoặc yêu cầu 

c. Mĩ phẩm có nguồn gốc thiên nhiên đang là lĩnh vực kinh doanh béo bổ. 

Sửa lại: Béo bổ 🡪 phát triển hoặc được ưa chuộng 

d. Không thể phủ nhận rằng có một lỗ hổng giữa kiến thức điện ảnh và sự tiếp nhận của công chúng. 

Sửa lại: Lỗ hổng 🡪 khoảng cách

Phần 2

Trả lời Câu hỏi Phần 2 trang 125 SGK Văn 12 Cánh diều

Lập bảng tổng kết các lỗi thường gặp về câu, tìm mỗi loại lỗi một ví dụ minh họa.

Phương pháp giải:

Nhớ lại kiến thức về cách sửa lỗi trong câu

Lời giải chi tiết:

Phần 3 Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 Phần 3 trang 126 SGK Văn 12 Cánh diều

Lập bảng tổng kết các biện pháp tu từ đã học ở cấp Trung học phổ thông.

Phương pháp giải:

Nhớ lại kiến thức về biện pháp tu từ

Lời giải chi tiết:

Phần 3 Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 Phần 3 trang 126 SGK Văn 12 Cánh diều

Nêu một ví dụ về hiện tượng phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thông thường trong tác phẩm văn học mà em đã đọc. Phân tích tác dụng của cách diễn đạt ấy.

Phương pháp giải:

Nhớ lại kiến thức về các hiện tượng phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thông thường

Lời giải chi tiết:

-  Ví dụ trong bài Tràng Giang của Huy Cận

“Nắng xuống trời lên sâu chót vót

Sông dài trời rộng bến cô liêu”

- Hiện tượng phá vỡ quy tắc ngôn ngữ thông thường: ở từ “sâu chót vót”

- Tác dụng: Chót vót là từ láy vốn chỉ được sử dụng để diễn tả độ cao, trong câu thơ của Huy Cận, nó lại đi với chiều sâu. Không gian được mở rộng đến hai lần: có cả chiều cao từ mặt nước lên bầu trời và cả chiều sâu tức bầu trời dưới đáy sông sâu. Giữa không gian rộng lớn đó, con người càng trở nên bé nhỏ, cô đơn hơn khi nào hết.

Phần 3 Câu 3

Nêu một ví dụ về việc vi phạm quyền sở hữu trí tuệ trong học tập và nghiên cứu.

Đọc lại kiến thức về quyền sở hữu trí tuệ trong học tập và nghiên cứu.

Phương pháp giải:

Trích dẫn không trung thực ý tưởng, lời văn của tác phẩm; mạo danh tác giả hoặc tự ý công bố tác phẩm của người khác, sử dụng tác phẩm của người khác để thu lợi,...

Phần 4 Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 Phần 4 trang 128 SGK Văn 12 Cánh diều

Sử dụng đồ hoạ hoặc sơ đồ tư duy, bảng biểu,... để tóm tắt các đặc điểm của ngôn ngữ viết và ngôn ngữ nói, ngôn ngữ trang trọng và ngôn ngữ thân mật, phương tiện giao tiếp phi ngôn ngữ

Phương pháp giải:

Nhớ lại kiến thức về vi phạm quyền sở hữu trí tuệ trong học tập và nghiên cứu

Lời giải chi tiết:

Phần 4 Câu 2

Trả lời Câu hỏi 4 Phần 4 trang 128 SGK Văn 12 Cánh diều

Viết một đoạn văn (khoảng 10 – 15 dòng) trình bày suy nghĩ của em về mối quan hệ giữa hai nhiệm vụ giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt và phát triển tiếng Việt trong giai đoạn hiện nay.

Phương pháp giải:

Vận dụng kiến thức của bản thân và kĩ năng viết đoạn văn

Lời giải chi tiết:

Trong tâm trí của em, mối quan hệ giữa nhiệm vụ giữ gìn sự trong sáng của Tiếng Việt và phát triển tiếng Việt hiện nay đang trở thành một thách thức đầy thú vị. Truyền thống và văn hóa của Tiếng Việt đã được chắt chiu qua nhiều thế hệ, mang đậm bản sắc dân tộc và giá trị văn hóa. Điều này làm cho việc bảo tồn sự trong sáng và tính đặc trưng của ngôn ngữ trở nên quan trọng hơn bao giờ hết. Trong quá trình phát triển của một ngôn ngữ, sự giữ gìn sự trong sáng và việc thúc đẩy phát triển không chỉ là hai mục tiêu riêng biệt mà còn là một quy trình tương hỗ. Bảo tồn sự trong sáng của Tiếng Việt là việc giữ lại và tôn trọng những giá trị văn hóa, ngôn ngữ truyền thống, giúp duy trì bản sắc dân tộc. Tuy nhiên, để tiếp tục tồn tại và phát triển, tiếng Việt cũng cần phải linh hoạt, đáp ứng được nhu cầu của thế giới hiện đại. Trong một thế giới mạng lưới liên kết mạnh mẽ và sự giao thoa văn hóa ngày càng tăng, tiếng Việt cần phải mở rộng, đón nhận và tích hợp những từ ngữ, ý tưởng mới để không bị lạc hậu. Sự phát triển của ngôn ngữ cũng đồng nghĩa với việc mở cửa cho sự đa dạng và sáng tạo trong biểu đạt, từ đó tạo ra sức hút và sức sống mới. Do đó, mối quan hệ giữa hai nhiệm vụ này không phải là một cuộc đối đầu, mà là một quá trình tương thích và cộng tác. Bảo tồn sự trong sáng của Tiếng Việt là nền tảng, còn phát triển tiếng Việt là hướng đi để tiếp tục tồn tại và phát triển trong thế giới đa dạng và biến đổi không ngừng.