Trang chủ
Lý thuyết Sinh lớp 10

Khái niệm nucleic acid

Nucleic acid là đại phân tử sinh học được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân, mỗi đơn phân là một nucleotide. Nucleic acid được chia thành 2 loại: DNA (deoxyribonucleic acid) và RNA (ribonucleic acid). Cả DNA và RNA đều được cấu tạo từ 5 nguyên tố C, H, O, N, P. DNA có vai trò lưu giữ, bảo quản và truyền đạt thông tin di truyền. 3 loại RNA có đảm nhận các chức năng khác nhau: mRNA, tRNA, rRNA.

Quảng cáo

NUCLEIC ACID

Nucleic acid là gì?

Nucleic acid là đại phân tử sinh học được cấu tạo theo nguyên tắc đa phân, mỗi đơn phân là một nucleotide.

Nucleic acid được chia thành 2 loại: DNA (deoxyribonucleic acid) và RNA (ribonucleic acid). Cả DNA và RNA đều được cấu tạo từ 5 nguyên tố C, H, O, N, P.

Nucleotide là gì? 

Nucleotide là đơn phân của phân tử DNA và RNA. Nucleotide được cấu tạo bởi 3 thành phần: 

  • Một gốc phosphate (PO4).

  • Một phân tử đường 5 carbon (deoxyribose ở DNA và ribose ở RNA).

  • Một nitrogenous base (base). 

Các nucleotide khác nhau bởi thành phần nhóm base. Trong đó, phân tử DNA được cấu tạo từ 4 nucleotide là: A, T, G, C; phân tử RNA được cấu tạo từ A, U, G, C.

Cấu trúc của phân tử DNA như thế nào?

Phân tử DNA có cấu tạo hai mạch polynucleotide song song, ngược chiều (3’ - 5’ và 5’ - 3’), liên kết với nhau bằng liên kết hydrogen theo nguyên tắc bổ sung (NTBS) như sau:

  • A của mạch này liên kết với T của mạch kia bằng 2 liên kết hydrogen;

  • G của mạch này liên kết với X của mạch kia bằng 3 liên kết hydrogen và ngược lại.

Còn các nucleotide trên cùng 1 mạch pholynucleotide liên kết với nhau bằng liên kết hóa trị (phosphodiester).

Cấu tạo của RNA như thế nào?

RNA được chia thành 3 loại theo chức năng: mRNA (RNA thông tin); tRNA (RNA vận chuyển) và rRNA (RNA ribosome).

Khác với DNA, RNA chỉ có một mạch polynucleotide. Có sự khác biệt về cấu trúc 3 loại RNA:

  • mRNA có cấu trúc mạch thẳng.

  • tRNA cấu trúc từ mạch đơn nhưng xoắn lại ở một số đoạn hình thành cấu trúc không gian 3 chiều đặc trưng theo cách A - U bằng 2 liên kết hydrogen; G - C bằng 3 liên kết hydrogen.

  • rRNA có dạng mạch đơn nhưng xoắn cục bộ và cũng tồn tại liên kết hydrogen trong phân tử.

Vai trò của nucleic acid là gì?

DNA có vai trò lưu giữ, bảo quản và truyền đạt thông tin di truyền.

3 loại RNA có đảm nhận các chức năng khác nhau:

  • mRNA (RNA thông tin) được dùng làm khuôn cho quá trình dịch mã.

  • tRNA (RNA vận chuyển) vận chuyển các amino acid đến ribosome để dịch mã.

  • rRNA (RNA ribosome) liên kết với protein để tạo nên Ribosome.

  • Khái niệm protein

    Protein là đại phân tử sinh học chiếm tỉ lệ nhiều nhất trong cơ thể sinh vật, chúng là sản phẩm cuối cùng của gene đảm nhận nhiều chức năng của cơ thể. Protein được tạo thành từ 4 nguyên tố hóa học là C, H, O, N. Protein cấu tạo theo nguyên tắc đa phân, mỗi đơn phân là một amino acid. Protein có 4 bậc cấu trúc tạo nên cấu hình không gian.

  • Khái niệm lipid

    Lipid (hay còn gọi là chất béo) một nhóm chất đa dạng về cấu trúc nhưng mang đặc tính chung là kị nước. Lipid bao gồm mỡ động vật, hormone sinh dục, dầu thực vật, phospholipid, sáp, một số sắc tố và vitamin. Lipid đóng rất nhiều vai trò đối với cơ thể: dự trữ và cung cấp năng lượng, cấu tạo tế bào và cơ thể, điều hòa các hoạt động sinh lí của cơ thể, ...

  • Khái niệm carbohydrate

    Carbohydrate hay chất đường bột, là phân tử sinh học được cấu tạo từ 3 loại nguyên tố C, H, O theo nguyên tắc đa phân. Công thức cấu tạo chung là Cn(H2O)m. Đa số carbohydrate có vị ngọt, tan trong nước và có tính khử. Carbohydrate được chia thành 3 nhóm tùy theo số lượng đơn phân trong phân tử: đường đơn, đường đôi và đường đa.

  • Khái niệm khái quát về các phân tử sinh học

    Phân tử sinh học là những phân tử hữu cơ được tổng hợp và tồn tại trong các tế bào sống. Có 4 loại phân tử sinh học chính bao gồm: protein, lipid, carbohydrate, nucleic acid. Các phân tử sinh học đóng vai trò quan trọng trong việc cấu trúc, chức năng và quá trình kiểm soát môi trường bên trong tế bào và cơ thể.

  • Khái niệm nước và vai trò của nước đối với sự sống

    Nước được cấu tạo bởi một nguyên tử oxygen liên kết với hai nguyên tử hydrogen bằng liên kết cộng hóa trị. Một số vai trò chủ yếu của nước trong cơ thể như: cấu tọa nên tế bào và cơ thể; dung môi hòa tan các chất; vừa là môi trường vừa là chất tham gia các phản ứng sinh hóa trong tế bào; điều hòa nhiệt độ cơ thể ...

Quảng cáo
Báo lỗi - Góp ý

Tham Gia Group Dành Cho 2K9 Chia Sẻ, Trao Đổi Tài Liệu Miễn Phí
close