Soạn bài Các loài chung sống với nhau như thế nào? SGK Ngữ văn 6 tập 2 Kết nối tri thức với cuộc sống chi tiết

- Chương trình Thế giới động vật ở VTV2.

- Thường xuyên tìm hiểu để liên tục cập nhật tin tức.

Thế giới động vật trên VTV2

Thế giới hoang dã VTV 2

Khám phá thế giới VTV2

Mười vạn câu hỏi vì sao VTV 3

Bộ phim Những chú chó dũng cảm – hành trình của ba thành viên thuộc đoàn nghiên cứu, gồm Jerry Shepard, bạn thân của anh Cooper và một nhà địa chất người Mỹ Davis McClaren (giải cứu động vật).

Trong các chương trình đã xem, em thích nhất là tập Thế giới động vật - Tìm hiểu về đại bàng. Vì tập phim đã rất đầu tư, gắn máy quay vào chân đại bàng, giúp em quan sát được cuộc sống của chúng và biết thêm nhiều thông tin thú vị về loài động vật này.

- Trong quần xã luôn tồn tại một trật tự. Trật tự trong cuộc sống của muôn loài: loài ưu thế, loài thứ yếu, loài ngẫu nhiên, loài chủ chốt, loài đặc trưng,… 

+ Loài ưu thế (như cậy thông trong quần xã rừng thông) đóng vai trò quan trọng trong quần xã do số lượng nhiều và có khả năng hoạt động mạnh. 

+ Loài chủ chốt (như sư tử ở các đồng cỏ hay cá sấu ở đầm nước châu Phi) đóng vai trò kiểm soát, khống chế hoạt động của các loài khác và duy trì sự phát triển ổn định của quần xã. 

Trật tự trong cuộc sống của muôn loài được thể hiện như sau:

- Dựa vào tính chất của loài trong quần xã:

• Loài ưu thế (như cậy thông trong quần xã rừng thông) đóng vai trò quan trọng trong quần xã do số lượng nhiều và có khả năng hoạt động mạnh
• Loài chủ chốt (như sư tử ở các đồng cỏ hay cá sấu ở đầm nước châu Phi) đóng vai trò kiểm soát, khống chế hoạt động của các loài khác và duy trì sự phát triển ổn định của quần xã

- Dựa vào sự phân bố các loài trong không gian sống chung, hoặc theo chiều thẳng đứng (như sự phân tầng của thực vật trong rừng mưa nhiệt đới), hoặc theo chiều ngang (trải ra theo bề rộng của địa hình), để giảm bớt sự cạnh tranh giữa các loài và giúp từng loài có thể sử dụng nguồn sống của môi trường một cách hiệu quả nhất.

- Những bước tiến vượt bậc của nhận loại đã có ảnh hưởng đến cuộc sống muôn loài: 

+ Sự cân bằng trong đời sống muôn loài ít nhiều bị xáo trộn, phá vỡ. 

+ Thêm vào đó những yếu tố vô sinh của môi trường cũng phải chịu những tác động xấu. 

Những bước tiến vượt bậc của nhận loại có ảnh hưởng đến cuộc sống muôn loài:

• Sự cân bằng trong đời sống của muôn loài bị xáo trộn, phá vỡ
• Những yếu tố vô sinh của môi trường cũng phải chịu những tác động xấu

- Theo ước tính của nhiều nhà khoa học, trên Trái Đất hiện có khoảng: 10.000.000 loài sinh vật. 

- Hiện nay con người mới chỉ nhận biết được khoảng 1.400.000 loài, trong đó có hơn 300.000 loài thực vật và hơn 1.000.000 loài động vật. 

Những con số, dữ liệu trong đoạn (2) (Theo ước tính... lẫn nhau của muôn loài) thể hiện sự phong phú của các loài trên Trái Đất:

• Trái Đất có Khoảng trên 10.000.000 loài sinh vật
• Con người đã nhận biết khoảng trên 1.400.000 loài, trong đó có hơn 300.000 loài thực vật và hơn 1.000.000 loài thực vật

Mỗi quần xã sinh vật là một thế giới riêng không giống với những quần xã khác. Mặt khác, trong nội bộ từng quần xã, có thể nhận thấy cái riêng của rất nhiều loài cùng chung sống với nhau. 

Sự đa dạng của các quần xã sinh vật được nói ở đoạn (3):

"Mỗi quần xã có thể được xem như một thế giới riêng, trong đó có sự chung sống của một số loài nhất định với số lượng cá thể hết sức khác nhau ở riêng từng loài"

- Trong quần xã luôn tồn tại một trật tự. Trật tự trong cuộc sống của muôn loài: loài ưu thế, loài thứ yếu, loài ngẫu nhiên, loài chủ chốt, loài đặc trưng,… 

+ Loài ưu thế (như cậy thông trong quần xã rừng thông) đóng vai trò quan trọng trong quần xã do số lượng nhiều và có khả năng hoạt động mạnh. 

- Ngoài những điều kể trên, trật tự này còn được thể hiện ở sự phân bố các loài trong không gian sống chung, hoặc theo chiều thẳng đứng (như sự phân tầng của thực vật trong rừng mưa nhiệt đới), hoặc theo chiều ngang (trải ra theo bề rộng của địa hình), để giảm bớt sự cạnh tranh giữa các loài và giúp từng loài có thể sử dụng nguồn sống của môi trường một cách hiệu quả nhất. 

- Những căn cứ giúp ta hiểu được tính trật tự trong đời sống của muôn loài:

• Trật tự trong cuộc sống của muôn loài: loài ưu thế, loài thứ yếu, loài ngẫu nhiên, loài chủ chốt, loài đặc trưng,…
  • Loài ưu thế (như cậy thông trong quần xã rừng thông) đóng vai trò quan trọng trong quần xã do số lượng nhiều và có khả năng hoạt động mạnh.
  • Loài chủ chốt (như sư tử ở các đồng cỏ hay cá sấu ở đầm nước châu Phi) đóng vai trò kiểm soát, khống chế hoạt động của các loài khác và duy trì sự phát triển ổn định của quần xã.
• Trật tự được thể hiện ở sự phân bố các loài trong không gian sống chung, hoặc theo chiều thẳng đứng (như sự phân tầng của thực vật trong rừng mưa nhiệt đới), hoặc theo chiều ngang (trải ra theo bề rộng của địa hình), để giảm bớt sự cạnh tranh giữa các loài và giúp từng loài có thể sử dụng nguồn sống của môi trường một cách hiệu quả nhất.

- Theo em, việc suy trì trật tự ấy giúp cho các loài có cuộc sống ổn định về số lượng và chất lượng, không loài nào phải chịu đói khát hay đối mặt với nạn tuyệt chủng, bởi chúng sinh tồn theo một trật tự nhất định

Nếu chỉ tồn tại quan hệ đối kháng, sự cân bằng trong đời sống của các loài trong 1 quần xã lập tức bị phá vỡ. Ngược lại, nếu quan hệ hỗ trợ luôn cùng tồn tại bên cạnh quan hệ đối kháng thì mọi thứ đạt tới sự cân bằng và vạn vật đều có cơ hội sống (chính câu chuyện giữa hai cha con Mu-pha-sa và Xim-ba được nhắc ở đầu văn bản nói rõ điều này) 

Nếu chỉ tồn tại quan hệ đối kháng, thì sẽ dẫn đến những loài sinh vật nhỏ bé, yếu ớt dần bị tuyệt chủng. Các loài vật sẽ dần mất đi nguồn lương thực chính của mình. Từ đó gây nên sự mất cân bằng trong từng quần xã sinh vật do mất đi những mắt xích quan trọng.

Theo em, đoạn "Trên Trái Đất... thế giới đẹp đẽ này." trong văn bản thể hiện rõ nhất cách trình bày văn bản thông tin theo quan hệ nhân quả.

Đoạn văn thể hiện rõ cách trình bày văn bản thông tin theo quan hệ nhân quả là:

"Trên Trái Đất, con người cũng chỉ là một loài sinh vật ... với tất cả những gì làm nên thế giới đẹp đẽ này".

Đoạn mở và kết của văn bản giàu sắc thái cảm xúc, đã làm “mềm” đi sự khô khan thường có của văn bản thông tin, hơn nữa, còn gợi nhiều suy nghĩ, với sự hỗ trợ của tác phẩm nghệ thuật được đưa vào vùng liên tưởng – Vua sư tử. 

Văn bản mở đầu và kết thúc bằng các lời thoại của một nhân vật hoạt hình là vua sư tử Mu-pha-sa (Vua sư tử)

→ Tạo nên sự thú vị và biểu cảm cho văn bản, giảm bớt sự khô khan của một văn bản thông tin

- Bảo vệ môi trường sống của các loài sinh vật.

- Không săn bắt các loài động thực vật quý hiếm…

Để bảo vệ sự phát triển phong phú của thế giới sinh vật, con người có thể thực hiện các hành động thiết thực như:

• Khai thác các tài nguyên thiên nhiên một cách hợp lí
• Khai thác rừng, những địa hình tự nhiên có kế hoạch để đảm bảo môi trường sống của các loài động vật
• Không săn bắn, nuôi nhốt trái phép những loài động vật hoang dã, đặc biệt là các loài trên bờ vực tuyệt chủng
• Tuyên truyền, giáo dục về việc cần phải bảo vệ và yêu thương các loài động vật, sinh vật sống

Trên hành tinh đẹp đẽ này, muôn loài luôn cần thiết cho nhau. Bởi nếu quan hệ hỗ trợ luôn cùng tồn tại bên cạnh quan hệ đối kháng thì mọi thứ đạt tới sự cân bằng và vạn vật đều có cơ hội sống. Do đó chúng ta cần hành động để bảo vệ sự phát triển phong phú của thế giới sinh vật. Trồng cây gây rừng, bảo vệ các loài động vật quý hiếm và hoang dã, các loại sinh vật biển, cải thiện hồ chứa nước,... Tất cả vì một tương lai tốt đẹp!.

Trái Đất là một hành tinh rất đa dạng sự sống với hơn 10 triệu loài sinh vật. Chúng đã phân chia thành các quần xã với đặc điểm và lối sống khác nhau. Dựa vào đó, chúng tự tìm cho mình các khu vực thích hợp để sinh sống, đồng thời giảm bớt sự cạnh tranh và tấn công của các loài khác. Trong cùng một quần xã, sẽ tồn tại cùng lúc hai mối quan hệ gồm hỗ trợ và đối kháng. Hai mối quan hệ đó tồn tại đối lập với nhau giúp duy trì sự cân bằng trong môi trường tự nhiên. Khi sự cân bằng đó bị phá vỡ, thì một giống loài sẽ biến mất hoặc phát triển quá mức.