Bài 6: Ngôi nhà chung của buôn làng trang 137 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 Chân trời sáng tạo

Khởi động

Trả lời câu hỏi khởi động trang 136 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Nói với bạn điều em biết về những ngôi nhà ở Tây Nguyên.

Phương pháp giải:

Em dựa vào kiến thức của bản thân và nói với bạn điều em biết về những ngôi nhà ở Tây Nguyên.

Lời giải chi tiết:

Nhà rông là nơi thờ cúng chung, hội họp chung, tiếp khách chung, vui chơi chung của tất cả dân làng. Kiến trúc bên trong nhà rông khá đặc biệt: nhà trống rỗng, chẳng vướng víu một cây cột nào, có nhiều bếp lửa luôn đượm khói, có nơi dành để chiêng trống, nông cụ,... 

Nội dung bài đọc

Bài đọc

Ngôi nhà chung của buôn làng

Đồng bào Tây Nguyên thường có ngôi nhà chung, gọi là "nhà rông" hoặc “nhà gươl”, uy nghi toạ lạc ở trung tâm buôn làng.

Nhà rông được xây dựng bằng trí tuệ, tâm sức và đôi tay tài hoa của cả cộng đồng. Đây là không gian sinh hoạt chung, nơi tổ chức lễ hội, tiếp đón khách quý,... Đây cũng là nơi lưu giữ báu vật, của cải chung của buôn làng, như cồng, chiêng, ché,...

Mỗi buôn làng có lối tạo dáng, trang trí hoa văn riêng cho ngôi nhà chung của mình. Mái nhà rông của người Gia-rai như một lưỡi rìu khổng lồ hướng lên trời xanh. Nhà rông của người Ba-na cao lớn, sừng sững với nóc nhà được trang trí bằng dải hoạ tiết chính là hình cây rau dớn. Nóc nhà gươl của người Cơ-tu tạc hình hai con gà trống đang vươn cổ gáy, hoặc hình hai con trâu đực nằm nối đuôi nhau. Trên đầu cầu thang, người Gié-Triêng chạm hình núm chiêng, hình mũi thuyền; người Gia-rai tạc hình quả bầu đựng nước,...

Cuộc sống có nhiều đổi thay, nhưng nhà rông, nhà gươl vẫn là nơi nuôi dưỡng, neo đậu tình cảm quê nhà, nơi gắn kết cộng đồng, nơi quyện hoà cùng thiên nhiên của bà con các dân tộc Tây Nguyên.

Xuân Tường tổng hợp

- Gia-rai, Ba-na, Cơ-tu, Gié-Triêng: tên một số dân tộc thiểu số ở nước ta.

- Rau dồn: một loại cây thuộc họ dương xỉ, rễ và thân ngắn.

Câu 1

Trả lời câu hỏi 1 bài đọc trang 137 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Hai đoạn đầu giới thiệu những gì về nhà rông của đồng bào Tây Nguyên?

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ hai đoạn đầu của bài đọc để tìm câu trả lời.

Lời giải chi tiết:

Hai đoạn đầu cho biết nhà rông toạ lạc ở trung tâm buôn làng, là không gian sinh hoạt chung, nơi tổ chức lễ hội, tiếp đón khách quý,... Đây cũng là nơi lưu giữ báu vật, của cải chung của buôn làng.

Câu 2

Trả lời câu hỏi 2 bài đọc trang 137 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Tìm những hình ảnh miêu tả nhà rông của các dân tộc Tây Nguyên.

- Gia-rai

- Ba-na

- Cơ-tu

- Gié-Triêng

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ đoạn văn thứ ba của bài đọc để tìm câu trả lời.

Lời giải chi tiết:

- Gia-rai: mái nhà rông như một lưỡi rìu khổng lồ hướng lên trời xanh, trên đầu cầu thang tạc hình quả bầu đựng nước.

- Ba-na: nhà rông cao lớn, sừng sững, nóc nhà được trang trí bằng dài hoạ tiết chính là hình cây rau dớn.

- Cơ-tu: nóc nhà tạc hình hai con gà trống đang vươn cổ gáy, hoặc hình hai con trâu đực nằm nối đuôi nhau.

- Gié-Triêng: trên đầu cầu thang chạm hình núm chiêng, hình mũi thuyền.

Câu 3

Trả lời câu hỏi 3 bài đọc trang 137 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Đoạn cuối của bài đọc nói lên điều gì?

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ đoạn cuối của bài đọc, suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Cách 1

Dù trải qua bao năm tháng, nhà rông vẫn là nơi có ý nghĩa quan trọng, thiêng liêng đối với bà con các dân tộc ở Tây Nguyên.

Câu 4

Trả lời câu hỏi 4 bài đọc trang 137 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Tóm tắt nội dung của mỗi đoạn văn bằng một câu.

Phương pháp giải:

Em dựa vào nội dung bài đọc để tóm tắt.

Lời giải chi tiết:

Nội dung của mỗi đoạn văn:

- Nhà rông ở Tây Nguyên toạ lạc ở trung tâm buôn làng.

- Nhà rông là không gian sinh hoạt chung, nơi tổ chức lễ hội, tiếp đón khách quý và lưu giữ báu vật, của cải chung của buôn làng.

- Mỗi dân tộc ở Tây Nguyên có cách tạo dáng và trang trí hoa văn nhà rông riêng biệt.

- Nhà rông có ý nghĩa quan trọng đối với đồng bào ở Tây Nguyên.