Bài 1: Tiếng rao đêm trang 116 SGK Tiếng Việt lớp 5 tập 1 Chân trời sáng tạo

Khởi động

Trả lời câu hỏi khởi động trang 116 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Kể về một việc làm của bạn bè, người thân,... để giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn mà em biết.

Phương pháp giải:

Em nhớ lại một việc làm của bạn bè, người thân,.. để giúp đỡ người có hoàn cảnh khó khăn và chia sẻ.

Gợi ý:

- Đó là việc làm gì?

- Việc làm đó diễn ra như thế nào?

- Cảm xúc của em ra sao?

Lời giải chi tiết:

Trong xóm em có bà Thoa là người già neo đơn, bà tuổi cao mắt mờ đi lại chậm chạp nên ngày nào bác Tâm cũng hay qua nhà bà quét dọn sạch sẽ mới yên tâm đi làm. Mỗi lần em qua nhà bà Thoa bà đều kể chuyện về bác Tâm, bà còn kể bà tuổi cao thu nhập thấp lại hay ốm đau, mắt mờ nên không còn kiếm ra tiền nữa, hàng tháng chỉ sống nhờ tiền trợ cấp hộ nghèo may có bác Tâm hay sang giúp đỡ tưới cho bà ít rau, ngày nào cũng thế lúc thì mang cho bà cái bánh, lúc mang cho bà miếng thịt, hay con gà mái để nuôi đẻ trứng…

Nội dung bài đọc

Bài đọc 1

Trả lời câu hỏi 1 bài đọc trang 117 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Tiếng rao đêm

Gần như đêm nào tôi cũng nghe thấy tiếng rao ấy: "Bánh... giò... ò... ò….!” Tiếng rao đều đều, khàn khàn kéo dài trong đêm khuya tĩnh mịch, nghe buồn não ruột.

Rồi một đêm, vừa thiếp đi, tôi bỗng giật mình vì những tiếng la: “Cháy! Cháy nhà!"...

Ngôi nhà đầu hẻm đang bốc lửa phừng phừng. Tiếng kêu cứu thảm thiết vọng lại. Trong ánh lửa, tôi thấy một bóng người cao, gầy, khập khiễng chạy tới ngôi nhà cháy, xô cánh của đổ rầm. Mấy người trong nhà vọt ra, khung cửa ập xuống, khói bụi mịt mù...

Rồi từ trong nhà, vẫn cái bóng cao, gầy, khập khiễng ấy lom khom như đang che chở vật gì, phóng thẳng ra đường.

Qua khỏi thềm nhà, người đó vừa té quỵ thì một cây rầm sập xuống. Mọi người xô đến. Ai nấy bàng hoàng vì trong cái bọc chăn còn vương khói mà người ấy đang ôm khư khư là một đứa bé mặt mày đen nhẻm, thất thần, khóc không thành tiếng. Mọi người khiêng người đàn ông ra xa. Người anh mềm nhũn. Người ta cấp cứu cho anh. Ai đó thảng thốt kêu: "Ô... này!", rồi cầm cái chân cứng ngắc của nạn nhân giơ lên: thì ra là một cái chân gỗ.

Người ta lần tìm tung tích nạn nhân. Anh công an lấy ra từ túi áo nạn nhân một mớ giấy tờ. Ai nấy bàng hoàng khi thấy trong xắp giấy một tấm thẻ thương binh. Bấy giờ người ta mới để ý tới chiếc xe đạp nằm lăn lóc ở góc tường và những chiếc bánh giò tung toé... Thì ra người bán bánh giò là một thương bình. Chính anh đã phát hiện ra đám cháy, đã báo động và cứu một gia đình.

Vừa lúc đó, chiếc xe cấp cứu ào tới chở nạn nhân đi....

Theo Nguyễn Lê Tín Nhân

- Cây rầm: thanh vật liệu cứng, chắc, đồ các bộ phận trên mái nhà.

Đám cháy xảy ra vào lúc nào? Ở đâu?

Phương pháp giải:

Em đọc đoạn văn từ “Gần như đêm nào” đến “Cháy nhà!” để tìm câu trả lời.

Lời giải chi tiết:

Đám cháy xảy ra vào lúc đêm khuya ở một ngôi nhà đầu hẻm.

Bài đọc 2

Trả lời câu hỏi 2 bài đọc trang 117 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Người bán bánh giò đã làm những gì khi phát hiện ra đám cháy? Những việc làm đó có ý nghĩa như thế nào?

Phương pháp giải:

Em đọc đoạn văn thứ hai của bài đọc để tìm câu trả lời.

Lời giải chi tiết:

Người bán bánh giò la lên: “Cháy! Cháy nhà””, khập khiễng chạy tới ngôi nhà chạy, xô cánh của đổ rầm, mọi người trong nhà vọt ra và cứu một em bé ra ngoài.

Những việc làm đó có ý nghĩa: Phát hiện ra đám cháy, báo động mọi người, cứu sống mọi người và một em bé.

Bài đọc 3

Trả lời câu hỏi 3 bài đọc trang 117 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Những chi tiết nào gây bất ngờ cho mọi người?

Phương pháp giải:

Em đọc kĩ bài đọc để tìm câu trả lời.

Lời giải chi tiết:

Những chi tiết gây bất ngờ cho mọi người:

- “Ai đó thảng thốt kêu: “ô… này!”, rồi cầm cái chân cứng ngắc của nạn nhân giơ lên: thì ra là một cái chân gỗ!”.

- Sau đó mọi người tìm tung tích nạn nhân và tìm giấy tờ thì biết anh là thương binh. Để ý tới chiếc xe đạp nằm lăn ở góc đường và những chiếc bánh giò tung tóe mới biết anh chính là người bán bánh giò.

Bài đọc 4

Trả lời câu hỏi 4 bài đọc trang 117 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Câu chuyện gợi ra cho em những suy nghĩ gì về ý thức, trách nhiệm của mỗi người dân đối với cộng đồng?

Phương pháp giải:

Em suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Câu chuyện trên gợi cho em suy nghĩ về trách nhiệm của mỗi công dân, cần giúp đỡ những người đang trong hoàn cảnh hiểm nguy, khó khăn.

Đó là một hành động và nghĩa cử cao đẹp của người thương binh. Từ đó, gợi cho em suy nghĩ về cách sống đẹp: không so đo tính toán thiệt hơn quyền lợi với người mình vừa giúp đỡ. Sống hòa thuận, đoàn kết như anh em một nhà với mọi người xung quanh.

Bài đọc 5

Trả lời câu hỏi 5 bài đọc trang 117 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Đặt một tên khác cho bài đọc và giải thích lí do em chọn tên đó.

Phương pháp giải:

Em suy nghĩ và trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Tên khác: Anh thương binh

Vì câu chuyện kể về tấm lòng dũng cảm cứu người của anh

Vận dụng

Trả lời câu hỏi vận dụng trang 117 SGK Tiếng Việt 5 Chân trời sáng tạo

Viết tóm tắt câu chuyện bằng 4 – 5 câu.

Phương pháp giải:

Em dựa vào bài đọc để tóm tắt câu chuyện.

Lời giải chi tiết:

Vào một đêm khuya, ngôi nhà cuối hẻm bốc lửa phừng phừng. Nghe tiếng kêu thảm thiết, người đàn ông bán bánh giò xông vào đám cháy xô cánh cửa đổ rầm để mọi người thoát ra ngoài. Sau đó anh cứu một em bé mặt mặt đen nhẻm. Mọi người khiêng anh ra, bấy giờ mọi người mới biết anh có một chiếc chân gỗ và là một thương binh. Chính anh đã phát hiện, báo động và cứu một gia đình.