Sự tích chim năm trâu sáu cột và chim bắt cô trói cột

Đọc truyện: Sự tích chim năm trâu sáu cột và chim bắt cô trói cột

Ngày xưa, có một bác lực điền tên là Ba ở trong một xóm dưới núi. Bác không có ruộng phải làm thuê năm sào của một phú nông ở làng bên cạnh. Phú ông là tay giàu có nhất tổng: ruộng đất trâu bò ở rải rác trong thôn xóm nhiều không thể đếm xiết. Thấy bác là tá điền cũ, tính nết thật thà chăm chỉ, lúc nào cũng nộp lúa sòng phẳng, phú ông có lòng tin giao cho bác nuôi trâu rẽ. Từ đấy công việc của bác Ba thêm bận rộn. Ngày ngày bác phải chăn một bầy trâu của phú nông, từ độ ấy đến giờ sinh nở tổng số đã được năm con.

Tự nhiên một ngày nọ, phú ông lăn ra chết. Ông chết hãy còn đang trẻ. Phú ông chưa có con trai, chỉ có mỗi một cô con gái. Bao nhiêu ruộng đất trâu bò của phú ông giao cho các tá điền cùng nhiều thứ linh tinh khác, có thử  vì cái chết đột ngột mà chưa có giấy tờ gì cả.

Cô con gái phú ông rất giống tính cha, lại là một người có mánh khóe vặt, không bao giờ ả chịu để mất không cho người ngoài dù là những vật nhỏ mọn. Sau khi làm ma bố xong, ả mới bắt đầu đi kiểm soát một lượt gia sản bố để lại.

Ả đến nhà bác Ba vào một buổi chiều. Lúc đó bác ta đi chăn trâu chưa về. Nhà này có nuôi trâu, ả biết, nhưng tất cả số trâu nuôi, trâu đẻ được mấy con và lúc bé như thế nào thì ả còn mập mờ, trừ phú ông ra chả ai biết rõ. Mấy người đầy tớ nhớ mang máng cả mẹ đẻ con cả đâu năm sáu con.

Tục ở đây nuôi trâu không có chuồng. Người ta đóng ở góc sân một cái cột, tối về buộc mỗi con vào một cột. Thoạt vừa đến, ả đếm ngay số cột, được sáu cái:

- Sáu cột vị chi là sáu con trâu - ả tự bảo thế. Ả không biết rằng trước đấy một hôm vì có một cột gần gãy nên bác Ba phải đóng một cột khác, chưa kịp nhổ cái kia đi.

Lúc bác lực điền đánh trâu về, ả đếm lại chỉ có năm con, ả thầm nghĩ:

- Quái thật! Có lẽ nghe tin cha ta mất mà việc nuôi trâu từ bấy đến nay cha không bắt làm giấy tờ, nên thằng cha này đã bán trộm một con.

Ả nói to:

- Này bác Ba còn một con nữa đâu, bác?

Bác lực điền ngạc nhiên:

- Còn trâu nào nữa, tôi nuôi của cụ cả thảy chỉ có năm con.

Ả cười ranh mãnh:

- Năm trâu sao lại sáu cột. Có lẽ bác đánh lạc mất một con trong rừng chứ gì?

Bác Ba đem việc cột gãy ra phân trần, nhưng ả nào có nghe:

- Thôi bác chịu khó đi tìm cho tôi đi. Năm trâu sao lại sáu cột?

Thấy ả lẩm bẩm mấy tiếng “Năm trâu sáu cột” bác lực điền ta nổi xung lên, bảo:

- Chỉ có bắt cô trói vào cột này thì họa chăng mới thành sáu được!

Cô con gái phú ông không phải tay vừa, ả nhảy lên xỉa xói bác Ba. Bác Ba bực mình bỏ đi vào rừng. Ả tiếp theo chân bác. Rồi từ đó hai câu “Năm trâu sáu cột” và “Bắt cô trói cột” trở nên lời đối thoại duy nhất của hai bên.

Cả bác Ba và cô gái nọ về sau đều hóa thành chim.

Hai con chim đó xuất hiện ở vùng núi Thái Nguyên, Bắc Kạn là vùng mà bác Ba sinh trưởng. Hai con chim kiếm ăn từ nhá nhem cho đến mờ sáng.

Một con kêu đằng này núi, một con đằng kia núi; một con kêu “Năm trâu sáu cột”, một con đáp “Bắt cô trói cột”. Người ta nhân tiếng kêu của từng con một mà đặt tên.

Đố vui qua truyện Sự tích chim năm trâu sáu cột và chim bắt cô trói cột