Văn bản Ét – va Mun – chơ (EDVARD MUNCH) và tiếng thét

Ét – va Mun – chơ (EDVARD MUNCH) và tiếng thét

Su – si Hút – gi (Susie Hodge)

Từng trải qua một chấn thương tâm lí thời thơ ấu, Ét-va Mun-chơ (1863 – 1944) đã trở thành một hoạ sĩ với sức sáng tác dồi dào, ám ảnh bởi cái chết, sự giả dối và lọc lừa. Sau chuyến đi thăm nước Pháp, phong cách của Gô-ganh(Gauguin), Van Gốc

(Van Gogh) và Henri đo Tulu-Lô-trec (Henri de Toulouse-Lautrec) (1864 - 1901) đã mang đến cho ông nguồn cảm hứng đặc biệt. Ét-va Mun-cho bắt đầu vẽ về những đề tài bí hiểm với những đường nét méo mỏ và màu sắc dữ dội. Điều này đã giúp ông vừa trở thành tâm điểm gây tranh cãi giữa các nhà phê bình nghệ thuật đương thời và vừa là một nguồn cảm hứng bất tận đối với rất nhiều hoạ sĩ trẻ.

Sau khi theo học nghệ thuật ở Co-rít-xti-a-ni-a (Kristiania), nay là Ốt-xlô, Ét-va

Mun-cho đã đến Đức, Ý và Pháp. Cách lột tả những vấn đề tâm lí một cách đầy xúc cảm của ông được phát triển và mở rộng từ Trường phái Tượng trưng Pháp và ảnh hưởng sâu sắc đến Trường phái Biểu hiện Đức.

Ban đầu, bức tranh được đặt tên là Tiếng thét của thiên nhiên, một trong bốn phiên

bản được Mun-cho sáng tác trong khoảng thời gian từ năm 1893 đến năm 1910. Nhân vật chính trong tranh có đôi bàn tay xương xẩu, gầy gò ôm lấy chiếc đầu trông như hộp sọ với đôi mắt mở to và miệng há hốc như thốt lên một tiếng thét câm lặng.

Nhân vật quái dị này với những hình thù uốn éo xuất hiện trong bức tranh mang lại

cảm giác ghê sợ và rùng rợn. Sự mơ hồ, dị thường của nhân vật chính và hai người

đang đi bộ trên cầu ở đằng sau tạo nên một cảm giác đe doạ khó hiểu. Những đường xoáy và màu sắc chói chang thiếu tự nhiên càng làm tăng thêm cảm giác lo âu. Về sau, Mun-cho đã giải thích về cảm hứng sáng tác của bức tranh này: “Tôi đang đi bộ trên đường cùng với hai người bạn của mình – mặt trời đang dần lặn – đột nhiên bầu trời chuyển sang màu đỏ như máu – tôi đứng khựng lại, cảm thấy lo lắng và dựa vào thành lan can – tôi thấy máu và những lưỡi lửa lơ lửng phía trên vịnh biển hẹp màu xanh đen và trên thành phố – và tôi bỗng cảm thấy như có một tiếng thét vô cùng tận vang vọng trong thiên nhiên”.

(Theo Câu chuyện nghệ thuật, Susi Hút-gi Phan Nữ Ngọc Linh dịch Đông A và NXB Dân trí, 2018, tr. 118–119)