Soạn bài Lao xao ngày hè SGK Ngữ văn 6 tập 1 Chân trời sáng tạo chi tiết

- Học sinh thường yêu thích và trông đợi mùa hè vì vào mùa hè học sinh sẽ:

• Được nghỉ hè, tạm rời xa mái trường và những giờ học căng thẳng
• Được tham gia nhiều hoạt động vui chơi ngoài trời như bơi lội, đá bóng, bóng chuyền…
• Được đi các chuyến du lịch dài ngày về quê hay một địa danh khác nơi mình đã sống…
• Được thưởng thức các loại hoa quả thơm ngon, ăn các loại kem và uống nước đá thỏa thích

- Vẻ đẹp thiên nhiên trong kì nghỉ hè đã qua:

• Những bài biển rộng lớn, mát mẻ
• Những rừng cây xanh tốt, mát rượi và dòng suối nhỏ róc rách
• Những hang động kì thú…
• Những bờ biển rộng lớn với cát trắng và nắng vàng

- Một trải nghiệm đáng nhớ trong kì nghỉ hè đã qua:

• Được đến tham quan động Phong Nha - Kẻ Bàng ở Quảng Bình, được thăm thú các hang động kì vĩ, leo những bậc thang đá to lớn…
• Được đến tham quan hòn đảo Phú Quốc, được bơi lội trong dòng nước mắt, lặn ngắm rặng san hô, ngắm nhìn thế giới sinh vật biển phong phú…

- Học sinh thường yêu thích và trông đợi mùa hè vì đây là khoảng thời gian được nghỉ ngơi sau một năm học tập vất vả. Mùa hè cũng có nhiều hoạt động vui chơi hấp dẫn, bổ ích.

- Vẻ đẹp thiên nhiên hoặc một trải nghiệm đáng nhớ: Kỉ niệm được đi du lịch cùng gia đình, được về quê chơi thả diều hay câu cá…

Các từ “chim ác”, “chim xấu” nhắc đến từ bồ các (chim ác là)

Các từ “chim ác”, “chim xấu” muốn nói đến các loài chim: bồ các (ác la), chim ri, sáo sậu, sáo đen, tu hú...

Sự khác biệt trong thái độ của nhân vật “tôi” giúp em hiểu được đây là một nhân vật có sự hiểu biết rất rõ về các loài chim quanh mình. Đồng thời, còn thể hiện được sự chính chắn, trưởng thành như một ông cụ non của loài chim (chèo bẻo vốn là chim xấu, nhưng khi nó làm việc tốt là trị kẻ ác thì cũng thật tốt lắm)

Sự khác biệt trong thái độ của nhân vật “tôi” đối với chèo bẻo, quạ, diều hâu và chim cắt cho thấy sự am hiểu về tập tính của các loài chim, cũng như sự quan sát tỉ mỉ, chi tiết của “tôi”.

- Điểm giống: những hiểu biết, cảm nhận chung về loài chim của em cũng giống nhân vật “tôi” vì đó là những kiến thức chung được phổ quát

- Điểm khác:

• Em rất thích chim cắt vì nó bay nhanh và giỏi
• Em không thích chim chèo bẻo vì buổi sáng mùa hè nó kêu từ rất sớm, khiến em bị tỉnh giấc

- Gợi ý: Khác nhau.

- Nhân vật “tôi” có sự quan sát tỉ mỉ về tập tính của các loài chim do sống ở vùng quê xưa. Còn người đọc thì không sống ở vùng quê, không có hiểu biết về các loài chim đó.

Bức tranh cuộc sống trong Lao xao ngày hè được miêu tả qua:

• Cảm nhận của nhân vật "tôi"
• Ngôi kể thứ nhất

- Bức tranh cuộc sống trong Lao xao mùa hè được miêu tả qua cảm nhận của nhân vật “tôi”.

- Một số câu văn kể chuyện, miêu tả, biểu cảm được sử dụng trọng văn bản:

"Con diều hâu bay cao tít, nó có cái mũi khoằm, đánh hơi tinh lắm: Đâu có xác chết. Đâu có gà con..."

"Con diều hâu lao như mũi tên xuống, gà mẹ xù cánh vừa kêu vừa mổ, vừa đạp diều hâu"

"Lông diều hâu bay vung tứ linh, miệng kêu la "chéc, chéc", con mồi rời mỏ diều hâu rơi xuống như một quả rụng"

- Việc kết hợp miêu tả, biểu cảm khi kể chuyện giúp cho không khí mùa hè hiện lên sôi động, và khiến người đọc dễ dàng cảm nhận cũng như hòa vào không khí ấy

- Một số câu văn:

• Kể chuyện: “Khi con bìm bịp kêu “bìm bịp” tức là đã thông buổi. Nghe đâu trước đây có một ông sư dữ như hổ mang… Ít khi chúng ra mặt vào buổi sớm”; “Người ta nói chèo bẻo là kẻ cắp… tốt lắm!”...
• Miêu tả: “Con diều hâu bay cao tít, nó có cái mũi khoằm, đánh hơi tinh lắm…”; “Chim cắt cánh nhọn như dao bầu chọc tiết lợn”...
• Biểu cảm: “Nhưng từ đây tôi lại quý chèo bẻo”, “Ôi cái mùa hè hiếm hoi”, “Tôi khao khát thầm ước: Mùa hè nào cũng được như mùa hè này!”...

- Việc kết hợp miêu tả, biểu cảm khi kể chuyện sẽ giúp cho việc thể hiện không khí ngày hè thêm sinh động, chân thực hơn.

Một số âm thanh, hình ảnh đã góp phần làm nên cái "lao xao ngày hè" trong câu chuyện:

- Âm thanh:

• Tiếng kêu của bồ các "Các... các... các..."
• Tiếng đồng dao của chị Điệp "Bồ các là bác chim ri. Chim ri là dì sáo sậu..."
• Tiếng chim tu hú "Tu hú"
• Tiếng chim nhạn "chéc chéc"
• Tiếng bìm bịp "bịp bịp"
• Tiếng diều hâu kêu la "chéc chéc"
• Tiếng chèo bẻo "chè cheo chét"
• Tiếng gà mái kêu "Vừa đau vừa rát", "cực... cực", "mặc... mặc..."
• Tiếng nước chảy ào ào
• Tiếng trẻ con la ó, té nhau, reo hò
• Tiếng sáo diều cao vút, tiếng nhạc ve, tiếng chó thủng thẳng sủa giăng

- Hình ảnh:

• cây cối um tùm, cả làng thơm, cây hoa lan nở trắng xóa, hoa dẻ từng chùm mảnh dẻ, hoa móng rồng bụ bẫm
• ong vàng, ong vò vẽ, ong mật đánh lộn nhau để hút mật ở hoa
• một đàn chim ngói sạt qua rồi vội vã kéo nhau về hướng mặt trời lặn
• qua mấy vườn sắn xanh biếc là đến gần suối, nước từ núi Tiên giội như thác, trắng xóa, qua suối Cộc xóm Đông tràn sang suối xóm Tây rồi về suối xóm Trại
• tối trải chiếu giữa sân, cả nhà ăn cơm trong hương lúa đầu mùa từ đồng

⇒ Người kể chuyện cảm nhận cái lao xao của mùa hè bằng thính giác và thị giác

- Âm thanh: tiếng kêu của các loài chim “các… các”, “bịp bịp”, “chéc chéc”, “chè cheo chét”; tiếng con gà mái “cực cực”, con vịt bầu “mặc mặc”; tiếng nước chảy ào ào, tiếng sáo diều cao vút, dàn nhạc ve, tiếng chó thủng thẳng sủa giăng.

- Hình ảnh:

• Cây hoa lan nở hoa trắng xóa. Hoa dẻ từng chùm mảnh dẻ. Hoa móng rồng bụ bẫm thơm như mùi mít chín ở góc vườn ông Tuyên
• Ong vàng, ong vò vẽ, ong mật đánh lộn nhau để hút mật.
• Con diều hâu lao xuống như mũi tên, gà mẹ xù cánh vừa kêu vừa mổ, vừa đạp diều hâu.
• Chèo bẻo lao vào đánh diều hâu túi bụi.
• Con gà sống đứng ngơ ngác một lúc, rồi mổ mồi để dỗ gà mái.
• Nước từ núi Tiên giội như thác, trắng xóa…
• Chúng tôi no nê, rủ nhau giải chiếu ở hiên nhà ngủ cho mát.

=> Người kể chuyện đã cảm nhận cái lao xao bằng thính giác, thị giác và xúc giác.

Chủ đề của văn bản Lao xao ngày hè: tình yêu dành cho vẻ đẹp thiên nhiên mộc mạc, cùng sự quý trọng và khát vọng níu giữ, gìn giữ vẻ đẹp ấy của thiên nhiên.

Chủ đề văn bản: Tình yêu dành cho vẻ đẹp thiên nhiên của quê hương.

Tác giả hồi kí đã thể hiện những cảm xúc là:

• Tình yêu mến, thích thú dành cho những hình ảnh, âm thanh của ngày hè ở làng quê
• Sự tiếc nuối khi ngày hè đã trôi qua và khát vọng muốn níu giữ lại những khoảnh khắc ấy của ngày hè

Cảm xúc của tác giả khi kể về những ngày hè: sung sướng, hạnh phúc và vui vẻ.

Tác phẩm Lao xao ngày hè đã tái hiện lại một không gian đồng quê với những âm thanh, hình ảnh gần gũi và sống động. Đặc biệt, tác phẩm giúp đưa em đến gần hơn với thế giới loài chim vô cùng phong phú. Mùa hè trong tác phẩm là một mùa hè thật tuyệt vời mà em chưa từng được trải nghiệm. Đọc truyện ngắn Lao xao ngày hè, em bỗng có khao khát được hòa mình vào thiên nhiên, được trải nghiệm những ngày hè ở một vùng quê thanh bình như nhân vật tôi trong tác phẩm.

Truyện Lao xao ngày hè giúp em cảm nhận được những vẻ đẹp tuyệt vời của thiên nhiên ngày hè ở vùng quê thanh bình. Những âm thanh, hình ảnh thú vị về thế giới loài chim khiến em thích thú và say mê. Tất cả khiến em khao khát được tận hưởng một mùa hè như thế.

Tác phẩm đã giúp cho người đọc hiểu được những tập tính thú vị của một số loài chim của mùa hè. Không chỉ vậy vẻ đẹp của một vùng quê hiện lên đầy chân thực, sinh động.