Giải bài tập Nói và nghe trang 57 sách bài tập Ngữ văn 12 - Chân trời sáng tạo

Câu 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 57 SBT Văn 12 Chân trời sáng tạo

Nêu một số câu hỏi bạn cần đặt ra trong bước Chuẩn bị nói.

Phương pháp giải:

Vận dụng kĩ năng trước khi trình bày một bài nói, đưa ra những câu hỏi chuẩn bị.

Lời giải chi tiết:

1. Mục tiêu của buổi nói chuyện là gì?

+ Bạn muốn truyền đạt thông điệp gì?

+ Mục tiêu chính của bài nói là cung cấp thông tin, thuyết phục, hay giải trí?

2. Khán giả là ai?

+ Họ là ai? Họ có trình độ, kiến thức nền tảng như thế nào về chủ đề của bạn?

+ Khán giả quan tâm đến điều gì? Điều gì có thể hấp dẫn hoặc tạo cảm hứng cho họ?

3. Nội dung bài nói đã đầy đủ chưa?

+ Bài nói của bạn có được tổ chức logic và có mạch lạc không?

+ Những ý chính đã được phát triển rõ ràng và dễ hiểu chưa?

+ Có ví dụ minh họa hoặc số liệu cụ thể nào có thể hỗ trợ cho quan điểm của bạn không?

4. Cấu trúc của bài nói có hợp lý không?

+ Bạn đã chuẩn bị phần mở đầu, nội dung chính và phần kết luận rõ ràng chưa?

+ Các phần có liên kết mạch lạc và hỗ trợ cho nhau không?

5. Thời gian trình bày có phù hợp không?

+ Bạn đã căn thời gian cho từng phần trong bài nói chưa?

+ Nếu bị giới hạn thời gian, bạn đã biết nên tập trung vào những điểm nào chưa?

6. Các câu hỏi có thể xuất hiện từ khán giả là gì?

+ Khán giả có thể thắc mắc hoặc phản đối điều gì trong bài nói của bạn?

+ Bạn đã chuẩn bị câu trả lời cho những câu hỏi khó chưa?

7. Phương pháp trình bày có hiệu quả không?

+ Bạn sẽ sử dụng các công cụ hỗ trợ nào (slide, hình ảnh, biểu đồ)? Chúng có cần thiết và giúp tăng hiệu quả truyền đạt không? 

+ Giọng điệu, ngôn ngữ cơ thể và cách tương tác với khán giả của bạn đã được luyện tập kỹ chưa?

8. Địa điểm và các yếu tố kỹ thuật đã sẵn sàng chưa?

+ Bạn đã kiểm tra thiết bị (micro, máy chiếu, ánh sáng) để đảm bảo buổi trình bày suôn sẻ chưa?

+ Bạn đã nắm rõ về địa điểm tổ chức và môi trường trình bày không?

Câu 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 57 SBT Văn 12 Chân trời sáng tạo

Nêu một số công việc hoặc lưu ý trong khi chuyển dàn ý bạn đã lập cho bài viết thành dàn ý của bài nói so sánh, đánh giá hai tác phẩm. 

Phương pháp giải:

Dựa trên yêu cầu của một bài nói, chuyển dàn ý của bài viết sang dàn ý của bài nói sao cho phù hợp.

Lời giải chi tiết:

Khi chuyển dàn ý từ bài viết sang dàn ý của một bài nói so sánh và đánh giá hai tác phẩm văn học, bạn cần thực hiện một số công việc và lưu ý sau để đảm bảo bài nói của bạn hấp dẫn, logic và dễ hiểu:
1. Tóm gọn và sắp xếp ý tưởng

+  Tóm lược các ý chính: Dàn ý của bài viết thường chi tiết và dài hơn, do đó, bạn cần tóm gọn các ý chính sao cho súc tích, tránh đưa vào quá nhiều chi tiết nhỏ. Chỉ giữ lại những ý cốt lõi để trình bày trong bài nói.

+  Sắp xếp thứ tự logic: Dù đã có cấu trúc trong bài viết, bạn cần xem lại thứ tự các ý trong bài nói để đảm bảo chúng hợp lý và dễ hiểu cho khán giả.

 2. Làm nổi bật các điểm so sánh

+ Làm rõ các điểm tương đồng và khác biệt: Trong bài nói, hãy làm nổi bật các yếu tố so sánh, nhấn mạnh sự tương đồng và khác biệt giữa hai tác phẩm. Các so sánh cần được trình bày một cách mạch lạc và có điểm nhấn, giúp khán giả dễ theo dõi.

+ Sử dụng ví dụ ngắn gọn: Dùng những ví dụ cụ thể từ hai tác phẩm để minh họa cho các điểm so sánh. Tuy nhiên, ví dụ cần ngắn gọn và đi thẳng vào vấn đề, không đi sâu vào chi tiết như trong bài viết.

3. Tương tác với khán giả

+ Sử dụng ngôn ngữ dễ hiểu: Ngôn ngữ nói cần đơn giản hơn so với ngôn ngữ viết. Tránh sử dụng các từ ngữ quá phức tạp hoặc học thuật mà khán giả có thể không nắm bắt ngay.

+ Đặt câu hỏi khuyến khích suy nghĩ: Để tạo sự tương tác với khán giả, hãy đặt ra những câu hỏi mở hoặc khuyến khích họ suy nghĩ về các so sánh và đánh giá của bạn.

4. Cân nhắc thời gian

+ Điều chỉnh độ dài: Một bài viết thường dài hơn bài nói, do đó bạn cần chú ý đến thời gian. Hãy chọn lọc những ý quan trọng nhất và đảm bảo rằng bạn có đủ thời gian để trình bày hết các ý chính.

+ Tập trung vào kết luận: Kết luận của bài nói nên ngắn gọn và súc tích hơn, tập trung vào tổng hợp và nhấn mạnh lại các ý chính thay vì đi vào phân tích sâu.

5. Sử dụng phương pháp hỗ trợ trình bày

+ Sử dụng công cụ trình chiếu: Nếu có thể, sử dụng các slide hoặc hình ảnh minh họa để hỗ trợ cho bài nói. Các biểu đồ so sánh hoặc trích dẫn từ tác phẩm có thể giúp khán giả theo dõi nội dung dễ dàng hơn.

+ Ngôn ngữ cơ thể và giọng điệu: Điều chỉnh ngôn ngữ cơ thể và giọng điệu để tạo sự thu hút, tránh nói đều đều và thiếu cảm xúc. Giọng điệu của bạn nên thay đổi linh hoạt để nhấn mạnh các ý chính.

6. Luyện tập trước khi trình bày

+ Luyện tập nói trước: Trước khi chính thức trình bày, hãy luyện tập bài nói của mình, chú ý đến việc căn thời gian và ngôn ngữ cơ thể. Nhờ người khác lắng nghe và góp ý để cải thiện.

Câu 3

Trả lời Câu hỏi 3 trang 57 SBT Văn 12 Chân trời sáng tạo

Nêu một vài điểm mạnh, điểm yếu của bản thân trong khi trình bày bài nói trước nhiều người và cho biết bạn sẽ phát huy điểm mạnh, khắc phục điểm yếu của mình như thế nào khi trình bày bài nói này.

Phương pháp giải:

Đưa ra những điểm mạnh và điểm yếu của bản thân khi trình bày một bài nói, tìm giải pháp khắc phục và phát huy.

Lời giải chi tiết:

* Điểm mạnh

- Giọng nói rõ ràng và truyền cảm:

+ Phát huy: Bạn có thể tận dụng giọng nói của mình để nhấn mạnh các ý quan trọng, tạo cảm hứng cho khán giả. Trong bài nói so sánh, hãy sử dụng giọng điệu truyền cảm để làm nổi bật sự khác biệt giữa hai tác phẩm và thu hút sự chú ý.

- Khả năng tổ chức và trình bày ý tưởng logic:

+ Phát huy: Tận dụng khả năng tổ chức logic để sắp xếp bài nói một cách mạch lạc. Điều này sẽ giúp khán giả dễ dàng theo dõi các luận điểm và so sánh của bạn. Trước khi trình bày, hãy lập một dàn ý rõ ràng và luyện tập để đảm bảo rằng các ý được chuyển tiếp một cách tự nhiên.

- Khả năng tương tác tốt với khán giả:

+ Phát huy: Sử dụng khả năng tương tác để đặt câu hỏi, gợi ý cho khán giả suy nghĩ về nội dung bài nói. Khi trình bày, bạn có thể nhìn vào khán giả, tạo kết nối thông qua ánh mắt và các câu hỏi mở, giúp tăng cường sự tham gia của họ

* Điểm yếu

- Cảm giác lo lắng, hồi hộp:

+ Khắc phục: Để giảm bớt lo lắng, hãy luyện tập bài nói nhiều lần trước gương hoặc trước bạn bè, đồng nghiệp. Kỹ thuật thở sâu cũng có thể giúp bạn thư giãn trước khi lên sân khấu. Ngoài ra, hãy tập trung vào nội dung bạn đang truyền đạt, thay vì lo lắng về sự phán xét từ khán giả.

- Khó kiểm soát thời gian:

+ Khắc phục: Để đảm bảo bạn không nói quá thời gian quy định, hãy tập luyện với đồng hồ bấm giờ. Bạn cũng có thể đặt ra các cột mốc thời gian cho từng phần của bài nói, giúp bạn điều chỉnh tốc độ trình bày khi cần thiết.

- Ngôn ngữ cơ thể chưa tự nhiên:

+ Khắc phục: Để cải thiện ngôn ngữ cơ thể, hãy luyện tập trước gương để điều chỉnh cử chỉ, ánh mắt và tư thế sao cho tự nhiên và phù hợp. Bạn cũng có thể ghi hình bài nói của mình để xem lại và phát hiện các điểm cần cải thiện. Thực hành nhiều sẽ giúp bạn cảm thấy thoải mái hơn khi đứng trước đám đông.

* Kế hoạch phát huy và khắc phục trong bài nói:

- Phát huy: Tập trung vào việc sử dụng giọng nói truyền cảm và khả năng tổ chức logic để tạo ấn tượng với khán giả. Sử dụng ngôn ngữ đơn giản, dễ hiểu và tương tác một cách tự nhiên.

- Khắc phục: Luyện tập trước nhiều lần để giảm bớt lo lắng và làm quen với việc kiểm soát thời gian. Cố gắng sử dụng ngôn ngữ cơ thể tự tin và linh hoạt hơn trong quá trình trình bày.