Bình giảng đoạn thơ trong bài Đây thôn Vĩ Dạ của thi sĩ Hàn Mặc Tử: Gió theo lối gió, mây đường mây, Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay: Thuyền ai đậu bên sông trăng đó Có chở trăng về kịp tối nay? Mơ khách đường xa, khách đường xa, Áo em trắng quá nh

Bình giảng đoạn thơ trong bài Đây thôn Vĩ Dạ của thi sĩ Hàn Mặc Tử:

   Gió theo lối gió, mây đường mây,

   Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay:

   Thuyền ai đậu bên sông trăng đó

   Có chở trăng về kịp tối nay?

   Mơ khách đường xa, khách đường xa,

   Áo em trắng quá nhìn không ra:

   Ở đây sương khói mờ nhân ảnh

   Ai biết tình cũ có đậm đà?

   DÀN Ý

    Giới thiệu bài thơ và vị trí của đoạn thơ cần bình giảng.

    Đây thôn Vĩ Dạ rút trong tập Thơ điên của Hàn Mặc Tử. Bài thơ được sáng tác sau khi Hàn Mặc Tử nhận được tấm hình chụp phong cảnh thôn Vĩ Dạ bên bờ sông Hương của Hoàng Cúc. Và đó cũng là lúc nhà thơ biết mình đã lâm bệnh hiểm nghèo:

   Bài thơ là hình ảnh những kỉ niệm đẹp về Thôn Vĩ, về xứ Huế, và mối tình chỉ còn trong nuối tiếc, xót xa, nhưng đầy thơ mộng, vấn vương. Bài thơ có ba khổ thơ. Đoạn bình giảng là hai khổ thơ sau.

   Bình giảng đoạn thơ

   Các yếu tố nghệ thuật cần bình giảng:

   Giọng thơ, nhịp thơ, lối đối trong những vần thơ:

+ Giọng thơ buồn, nhịp thơ khoan thai gợi buồn:

   Gió theo lối gió, mây đường mây,

   Dòng nước buồn thiu, hoa bắp lay

   Và:

   Ai biết tình cũ có đậm đà ?

+ Lối đối tạo nên câu thơ cân đối, gợi tả nỗi buồn chia li: “Gió theo lối gió mây đường mày”, “Dòng nước buồn thiu hoa bắp lay: Hoa bắp lay - nồi buồn thương nhớ không yên...

   Các hình ảnh gợi cảm, giàu tưởng tượng, liên tưởng:

+ Thuyền chở trăng trên bến sông trăng:

   Thuyền ai dậu bến sông trăng đó

   Có chở trăng về kịp tối nay?

   Hình ảnh tuyệt mĩ của trí tưởng tượng - vừa huyền ảo, mông lung việc vận dụng bao kỉ niệm...

+ “Áo em trắng quá nhìn không ra”: Màu trắng của áo, hay “màu” của sự thánh thiện, cao xa, hay là sự bạc bẽo, mong manh dễ nhận không ra — hay không với tới...

+ “Ở đây sương khói’’ mờ nhân ảnh”: Ở đây là Quy Nhơn hay Huế? “Sương khói" đất trời? “sương khói” thời gian? Hay “sương khói của nghĩa tình?...

   Những điệp ngữ và câu hỏi tu từ:

+ “Mơ khách đường xa, khách đường xa”: “Khách đường xa” điệp trong một câu thơ kết hợp với âm “a” trong “xa" ở cuối câu...

+ Từ “ai” xuất hiện 3 lần trong đoạn thơ, trong cả bài là bốn lần: “Vườn ai”, "Thuyền ai”, "Ai biết”, “Tình ai”. Hai khổ thơ, hai câu hỏi:

   Thuyền ai đậu bến sông trăng đó

   Có chở trăng về kịp tối nay?

   Và:

   Ở đây sương khói mờ nhân ảnh

   Ai biết tình ai có đậm đà?

   Tất cả đều mơ hồ. Hồi không để chờ lời đáp - Vô vọng mà vấn vương. Hỏi để cực ta nỗi buồn, thương, nhớ tiếc sâu thẳm, khôn nguôi.

   Các ý chính về nội dung giảng bình cần nêu:

   Có thế bình giảng nội dung kết hợp với bình giảng nghệ thuật.

   Gió, mây đôi đường như mối tình chia li mà vương vấn. Một nỗi buồn, thương, như lặng lẽ, trống vắng, vừa lắt lay, khuây đáo không yên: