Câu tục ngữ có nghĩa là có lo làm việc thì mới có thứ này thứ nọ, còn không làm việc thì chẳng có gì cả. Giống như không học thì lấy đâu biết chữ nghĩa mà có cơ hội đổi đời.

Câu tục ngữ mượn hình ảnh “ông nghè” và “hàng tổng”, câu nói dân gian này cho chúng ta thấy bài học sâu sắc hơn, về việc trong cuộc sống có những người có chức, có quyền hay giàu có hơn người khác, nên sinh ra thói kiêu căng, hách dịch. Những kẻ tự phụ này thích khoe khoang về bản thân, bắt nạt những kẻ yếu thế hơn mình, thậm chí coi thường người có công giúp đỡ mình trong quá khứ.

Có đi mới đến nghĩa là muốn đến nơi nào thì phải bước chân đi. Cứ ngồi một chỗ thì muốn đến nơi thật gần cũng không bao giờ đến nơi. Có học mới biết nghĩa là có học mới hiểu điều hay lẽ phải. Không chịu học thì điều rất xoàng, rất dễ cũng không bao giờ biết được. Câu này lấy sự đi đường để đến nơi nào làm thí dụ; khuyên ta nên học, có học thì muốn biết điều gì mới biết được.

Câu tục ngữ nói về sự hi sinh của cha mẹ nghèo mong cho con được ăn học. Đối với những gia đình nghèo, tiền để đóng học phí là một khoản tiền lớn, không dễ chi trả, song những bậc làm cha làm mẹ với khát vọng con được cắp sách tới trường, được học hành để đổi đời sẽ lo vay tiền, vay thóc, vay gạo khắp nơi để con được đi học.

Câu tục ngữ ý nói thà không biết gì còn hơn biết chút ít lại hay tỏ vẻ là giỏi giang rồi nói những điều sai trái.