Bài ca dao thể hiện tinh thần lạc quan của những người nông dân về công việc của mình. Đồng thời, khuyên mọi người cần phải lao động, chớ bỏ phí đất đai vì đó nơi tạo nên những thực phẩm giúp nuôi sống con người, là nguồn sống của mọi người và chỉ có lao động mới biến đất đai thành vàng, biến cuộc sống khó khăn thành hạnh phúc, an lành
Giải thích thêm
Ơn trời: dùng để thể hiện sự biết ơn
Phải thì: "thì" có nghĩa là thời/mùa, "phải thì" là đúng thời, đúng mùa
Bừa (Động từ): làm nhỏ, làm nhuyễn đất, san phẳng ruộng hoặc làm sạch cỏ bằng cái bừa
Cạn: ở tình trạng hết dần hoặc đã hết sạch nước
Cày: lật, xới đất lên bằng cái cày
Công lênh (từ cũ): công sức bỏ vào việc gì (đồng nghĩa với công lao)
Chẳng quản: không ngại
Nước bạc: nước ngập cả ruộng, trắng xóa, nghĩa là ruộng chưa cấy, mới chỉ có nước thôi
Cơm vàng: ý nói có gạo thóc quý như vàng, cũng có ý nói thóc lúa chín vàng
Ruộng hoang: đất trồng trọt ở ngoài đồng không được sử dụng đến, để không
Tấc: đơn vị cũ, dùng để đo độ dài hoặc diện tích ruộng đất (1 tấc ở miền Bắc = 2,4m2, 1 tấc ở miền Trung = 3,3m2)
Tấc đất tấc vàng: ý nói đất quý như vàng, ai có ruộng mà chăm chỉ làm việc thì sẽ có của cải
Bài ca dao thể hiện tâm tư, cảm nghĩ của người nông dân về công việc của mình. Qua đó có thể thấy, người nông dân trong quá trình lao động sản xuất phải trải qua nhiều lo lắng đến từ thiên nhiên nhưng họ vẫn quyết tâm thực hiện công việc của mình.
Bài ca dao cho thấy một hình ảnh quen thuộc của làng quê Việt Nam xưa. Qua đó, thấy được con trâu là loài vật gắn bó với người nông dân. Đồng thời, hình ảnh trong bài ca dao cũng gợi cho ta bức tranh làng quê yên bình, trung tâm của bức tranh ấy là hình ảnh người nông dân nghèo tần tảo cấy cày, chịu khó làm lụng để kiếm sống.
Bài ca dao khẳng định giá trị của lao động sản xuất, khuyên nhủ con người cần phải hăng say lao động, không ngại gian khó, vất vả thì sau này sẽ có ngày đạt được những thành quả tốt đẹp, có một cuộc sống ấm no, hạnh phúc hơn
Câu ca dao thể hiện sự khó nhọc của những người làm ruộng. Mặc dù vất vả, cực nhọc, nhưng người nông dân vẫn hăng say lao động, cùng nhau trồng cấy để có được những thức quả ngọt.