Thực thi công lý (Sếch-xpia)

Tác giả

Tác giả Sếch-xpia

- Tác giả Uy-li-am Sếch-xpia  (1564 – 1616)

- Quê quán : sinh ra và lớn lên tại Stratford-upon-Avon, nước Anh

- Sự nghiệp : Là nhà văn vĩ đại nhất của Anh và là nhà viết kịch đi trước thời đại. Ông còn được vinh danh là nhà thơ tiêu biểu của nước Anh và là "Thi sĩ của dòng sông Avon”. Sếch-xpia viết hơn 40 vở kịch, tất cả đều dưới dạng thơ, và được chia thành ba loại:

+ Hài kịch: “Giông tố”, “As you like it”, “Cardenio”, ...

+ Bi kịch: “Hamlet”, “Othello”, “King Lear”, “ Romeo and Juliet”,...

+ Kịch lịch sử: “King John”, “Henry V”, “Richard II”, ....

Sơ đồ tư duy Tác giả Sếch-xpia

Tác phẩm

Tác phẩm Thực thi công lý

I. Tìm hiểu chung

1. Thể loại

- Đoạn trích Thực thi công lí thuộc thể loại: hài kịch.

2. Xuất xứ

- Tác phẩm được trích trong Người lái buôn thành Vơ-ni-dơ, Tuấn Đỗ dịch, in trong William Shakespare – những vở kịch nổi tiếng, NXB Kim Đồng, Hà Nội, 2017)

3. Phương thức biểu đạt

- Phương thức biểu đạt: tự sự.

4. Bố cục đoạn trích

- Phần 1 (từ đầu đến...các điều khoản của văn khế): nguyên nhân hầu tòa và cách xử lí của Poốc-xi-a đối với Sai-lốc.

- Phần 2 (tiếp theo đến...khoản phạt đền): Sự ngu muội của Sai-lốc đã giúp Poốc-xi-a xử vụ tòa thành công.

- Phần 3 (đoạn còn lại): vụ hầu tòa kết lại với những lời ca tụng, khen ngợi của Sai-lốc dành cho vị luật sư Poốc-xi-a “tài ba”.

5. Giá trị nội dung

- Vở hài kịch đưa lại giá trị nhân văn sâu sắc : ca ngợi con người, ca ngợi những tình cảm cao đẹp và tiếng nói của lương tri, chính nghĩa. Bên cạnh đó, vở kịch đã phê phán chế độ phong kiến lạc hậu và xã hội tư bản bóc lột và chèn ép  con người.

6. Giá trị nghệ thuật

- Vở kịch sử dụng lời thoại, ngôn ngữ hài hước, ngộ nghĩnh đã giúp tình huống kịch trở nên hấp dẫn, thu hút người đọc.

II. Tìm hiểu chi tiết

1. Nhân vật Poóc-xi-a và Sai-lốc

a. Nhân vật Poóc-xi-a

- Cải trang thành chàng tiến sĩ luật sư ;

- Hỏi rõ về giấy khế ước và sự chấp thuận hai bên ;

- Thuyết phục Sai- lốc đưa đến sự khoan hồng;

- Chấp thuận giao ước trong khế ước mượn tiền;

- Dựa vào điều kiện giao ước lật lại vụ án;

- Khiến Sai-lốc nhận trừng phạt.

b. Nhân vật Sai-lốc

- Là một kẻ tham lam, xấu xa. Ông ta vốn là một người chuyên cho vay lãi để vay tiền, từ việc ghét Antonio tốt bụng vì cho vay không lấy lãi  làm ông ta phải hạ mức lãi suất đã thể hiện bản tính tham lam của ông ta.

- Kẻ lẻo mép, nịnh hót : “Ôi, vị quan tòa cao quý !”/ “Ôi, vị quan tòa ngay thẳng và sáng suốt”/ “Quan tòa thật là công minh quá !”/ “ Quan tòa thật là giỏi quá !”

- Bản tính tàn độc :

+ Sau khi Pooc-xi-a thuyết phục sự khoan hồng, ông ta vẫn lạnh lùng và cứng đầu “Tôi đòi hỏi công lý và sự thi hành các điều khoản”.

+ “Ở ngực...gần sát tim” – Đó là vị trí ông ta sẽ xẻo thịt – một vị trí đau đớn thậm chí có thể lấy cả tính mạng của người bị cắt.

+ Ông ta hào hứng sẵn sàng cắt thịt của Antonio hay chính là hành động giết người, đến mức đưa cả cân lên tòa “Tôi có mang theo đây, sẵn sàng đủ cả”

→  Đây là một nhân vật hài kịch bởi lẽ, ở Sai-lốc không có sự tương xứng giữa thực chất bên trong và hành động bên ngoài. Ông ta ra vẻ như mình là một người đề cao công lý, công bằng và luật lệ nhưng thực chất bên trong ông ta chỉ muốn thực hiện mục tiêu ích kỉ cá nhân của mình, đó là giết Antonio.

2. Xung đột kịch

- Tình huống kịch: Sai-lốc kí tờ văn khế mượn tiền, nếu vi phạm, Antonio phải cho Sai-lốc được quyền lấy một cân thịt trên cơ thể. Đã quá hạn trả tiền trên tờ văn khế, Sai-lốc đem chuyện này kiện ra quan tòa để được lấy 1 cân thịt trên người Antonio.

- Xung đột xảy ra giữa Sai-lốc và Antonio về vấn đề vay mượn tiền. Đã qua thời hạn mượn tiền trong tờ văn khế và đã đến lúc Antonio nhận hình phạt do đã vi phạm văn khế

- Xung đột được giải quyết bằng cách đưa ra quan tòa để xử án. Nhờ trí thông minh của Pooc-xi-a cô đã giải quyết ổn thỏa xung đột, giúp người tốt bụng ( Antonio) thoát khỏi âm mưu hãm hại của tên xấu xa Sai-lốc.

- Lúc Pooc-xi-a thuyết phục giải quyết xung đột bằng sự khoan hồng, mọi người cảm thấy thuyết phục và chí lí. Lúc Sai-lốc chuẩn bị lấy một cân thịt của người lái buôn đã tạo nên cảm giác hồi hộp, sợ hãi. Lúc quan tòa giải quyết ổn thỏa xung đột, kẻ xấu đã bị trừng trị thích đáng đã đưa lại cảm giác thỏa mãn cho người đọc.

Sơ đồ tư duy Tác phẩm Thực thi công lý