Giải Bài tập đọc hiểu: Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI trang 30 sách bài tập Ngữ văn 8 - Cánh diều

Câu 1

Câu 1 (trang 30, SBT Ngữ Văn 8 Cánh diều, tập 1):

Chọn phương án trả lời đúng cho câu hỏi: Tại sao văn bản Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI là một văn bản thông tin? 

Phương pháp giải:

Dựa vào phần kiến thức ngữ văn về văn bản thông tin để trả lời.

Lời giải chi tiết:

Đáp án A

Câu 2

Câu 2 (trang 30, SBT Ngữ Văn 8 Cánh diều, tập 1):

Các thông tin trong văn bản được sắp xếp theo trật tự nào? 

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản.

Lời giải chi tiết:

Nhìn chung các mục thông tin trong văn bản triển khai, trình bày thông tin theo mối quan hệ nguyên nhân - kết quả. Cụ thể, các thông tin lần lượt trình bày giúp người đọc hiểu nước biển dâng là gì, nguyên nhân nước biển dâng và dự báo tác động, tác hại của hiện tượng nước biển dâng,...  

Câu 3

Câu 3 (trang 30, SBT Ngữ Văn 8 Cánh diều, tập 1):

Chỉ ra cách trình bày (kênh chữ, kênh hình) và cách triển khai ý tưởng, thông tin trong văn bản Nước biển dâng: bài toán khó cần giải trong thế kỉ XXI. Phân tích hiệu quả của cách trình bày và triển khai ấy.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản.

Lời giải chi tiết:

- Sapo sử dụng phông chữ in đậm tách biệt giúp người đọc chú ý và nắm bắt được phần nào đó nội dung văn bản đề cập.

- Các đề mục in đậm là tên nội dung từng phần được đề cập trong bài. Việc in đậm giúp người đọc lưu ý, nắm bắt và theo dõi được bố cục cũng như nội dung chính của từng phần, giúp dễ dàng tra cứu thông tin hơn.

- Văn bản triển khai theo thứ tự: Từ đoạn sa pô nêu đặt vấn đề đến phần nội dung phân tích vấn đề và đoạn lời kết tổng hợp thông tin đã đưa ra.

Câu 4

Câu 4 (trang 30, SBT Ngữ Văn 8 Cánh diều, tập 1):

Dựa vào nội dung văn bản để lí giải: Tại sao hiện tượng “nước biển dâng” lại được coi là “bài toán khó”?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản.

Lời giải chi tiết:

Hiện tượng “nước biển dâng” lại được coi là “bài toán khó” vì nước biển dâng cao có thể gây ra nhiều tác hại lớn như làm úng ngập (inundation) các đồng bằng và xóa sổ nhiều vùng đất ngập nước, làm tăng nguy cơ tác động của các cơn bão và của triều cường, khi nước biển dễ dàng xâm nhập vào đất liền. Việt Nam là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nặng nề nhất nếu nước biển dâng cao.

Hiện tượng nước biển dâng là hiện tượng tự nhiên song nguyên nhân lại do con người gây ra. Theo văn bản “sự ra đời của các cuộc cách mạng công nghiệp đã khiến cho Trái Đất ấm dần lên. Kéo theo đó là mực nước biển toàn cầu bắt đầu tăng với tốc độ ngày càng nhanh hơn do nhiều nguyên nhân khác nhau: băng tan, dãn nở của nước và các thay đổi trong hệ thống khí hậu Trái Đất.”

Tốc độ dâng của nước biển do biến đổi khí hậu ngày càng gia tăng, gây thiệt hại cho kinh tế toàn cầu hàng ngàn tỉ đô la Mỹ với nhiều hệ lụy về phát triển.

Câu 5

Câu 5 (trang 30, SBT Ngữ Văn 8 Cánh diều, tập 1):

Hiện tượng được nêu trong văn bản liên quan gì đến Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung? Dẫn ra một số ví dụ trong văn bản cho thấy tác động của hiện tượng này

Phương pháp giải:

Dựa vào hiểu biết cá nhân và đưa ra các ví dụ trong văn bản.

Lời giải chi tiết:

Theo văn bản, nước biển dâng có tác động đến toàn cầu, trước hết là các nước có biển, tiếp giáp với biển. Tầm quan trọng của nước biển dâng là ở chỗ: không giống như thủy triều hay nước dâng do bão, hết lên rồi lại xuống, lượng tăng lên này là vĩnh viễn và không đảo ngược được. 

Hiện tượng được nêu trong văn bản liên quan lớn đến Việt Nam nói riêng và thế giới nói chung: Nước biển dâng sẽ làm úng ngập các đồng bằng và xóa sổ nhiều vùng đất ngập nước. Nước biển dâng cũng làm dần biến mất hoặc xói mòn các bãi biển, cồn cát, đảo chắn và các khu vực vịnh, cửa sông ven biển. Nước biển dâng sẽ làm tăng nguy cơ tác động của các cơn bão và của triều cường, khi nước biển dễ dàng xâm nhập vào đất liền. 

Dẫn chứng trong văn bản: "Với bản đồ úng ngập, ta có thể ước tính tác động của nước biển dâng dưới nhiều góc độ khác nhau. Theo một ước tính trên tạp chí Thư Nghiên cứu Môi trường (Jevrejeva et al., 2018), thế giới sẽ bị thiệt hại chừng 10,2 ngàn tỷ (trillion) USD mỗi năm vào năm 2100 khi nhiệt độ Trái Đất tăng thêm 1.5oC. Ứng với mức tăng mực nước 86 cm theo kịch bản RCP8.5 vào cuối thế kỷ này, con số thiệt hại lên tới 14 ngàn tỷ USD, chiếm chừng 2.7% GPD toàn cầu, nếu như chúng ta không có biện pháp ứng phó hiệu quả. Trong trường hợp xấu nhất với mực nước biển đạt cao nhất (180 cm), chúng ta sẽ thiệt hại 27 ngàn tỷ USD, một con số khổng lồ – gấp khoảng 10 lần GDP Việt Nam hiện nay."

Câu 6

Câu 6 (trang 30, SBT Ngữ Văn 8 Cánh diều, tập 1):

Đọc văn bản sau và thực hiện các yêu cầu bên dưới: 

SƯƠNG MÙ LÀ GÌ? TẠI SAO LẠI CÓ SƯƠNG MÙ 

Vào những ngày đông giá này, Hà Nội và các tỉnh miền Bắc vào buổi sáng sớm hoặc chiều tối sương giăng mịt mù. Có nhiều người nhận xét sương mù những năm gần đây dày đặc hơn so với trước. Vậy sương mù là gì? Nó có liên quan gì đến ô nhiễm môi trường không? 

Sương mù là gì? 

Sương mù là hiện tượng hơi nước trong khí quyển ngưng kết lại thành những hạt nước rất nhỏ lơ lửng trong không khí và làm giảm tầm nhìn của chúng ta. 

Tùy theo điều kiện hình thành của từng loại sương mù mà người ta chia sương mù thành một số loại sau: 

- Sương mù bình lưu, 

- Sương mù bức xạ, 

- Sương mù bốc hơi, 

- Sương mù front… 

Mù là hiện tượng tập hợp các hạt bụi, khói lơ lửng trong không khí, làm giảm tầm nhìn ngang. Mù mạnh có thể làm giảm tầm nhìn ngang xuống vài trăm mét, thậm chí hàng chục mét như sương mù mạnh. Mù thường do nguyên nhân xảy ra ở địa phương như cháy rừng, môi trường ô nhiễm. 

Sương mù và mù đều là hiện tượng khí tượng nguy hiểm. Đặc biệt đối với giao thông vận tải đường bộ, đường sông, đường biển và hàng không, hằng năm, sương mù đã gây ra những trở ngại và tổn thất không nhỏ. 

Sương mù ở nước ta thường xảy ra thường xuyên vào các tháng từ cuối mùa thu đến cuối mùa xuân, nhiều và mạnh nhất vào các tháng mùa đông. Ngày nay, môi trường không khí càng ngày càng ô nhiễm nên sương mù và mù xảy ra nhiều hơn và cường độ mạnh hơn. 

Nguyên nhân hình thành sương mù 

Sương mù là một hiện tượng khí tượng mà chúng ta thường thấy và cũng rất đáng quan tâm. Tuy nhiên, sương mù không phải lúc nào cũng có thường xuyên. Về cơ bản, sương mù muốn hình thành được phải thỏa mãn một số điều kiện sau: 

- Độ ẩm tương đối của không khí phải cao, 

- Nhiệt độ không khí tương đối thấp, 

- Tốc độ gió yếu hoặc lặng gió. 

Sương mù thường xuất hiện khi không khí từ mặt nước, ao, hồ, sông suối có độ ẩm tương đối lớn di chuyển tới vùng có nhiệt độ thấp hơn. [...]

(Theo khoahoc.tv) 

a) Nội dung chính của văn bản trên là gì? 

b) Vì sao văn bản trên được coi là văn bản thông tin? 

c) Hiện tượng tự nhiên được nhắc tới thường xảy ra ở địa danh nào? Nguyên nhân của hiện tượng ấy là gì? 

d) Tại sao nhân dân ta có câu “Quả mù ra mưa”? 

Phương pháp giải:

Đọc văn bản và thực hiện các yêu cầu.

Lời giải chi tiết:

a, Đoạn trích gồm những thông tin chính của văn bản sau: Sương mù là gì? Tại sao có sương mù? 

b, - Cung cấp thông tin cho người đọc về hiện tượng tự nhiên sương mù hình thành ra sao 

- Có những số liệu cụ thể để giải thích hiện tượng sương mù 

c, Đoạn văn in đậm mở đầu văn bản được gọi là phần sapo. Phần ấy có nhiệm vụ: Giải thích hiện tượng tự nhiên được nhắc tới thường xảy ra ở Hà Nội và các tỉnh miền Bắc. Nguyên nhân của hiện tượng ấy được trình bày trong tiểu mục cuối văn bản: Nguyên nhân hình thành sương mù. 

d, Câu “Quả mù ra mưa” có hai nghĩa: 

- Nghĩa đen: Khi sương mù quá dày đặc, chúng sẽ ngưng đọng thành nhiều nước trong không gian như là có mưa. 

- Nghĩa bóng: chỉ hiện tượng (việc làm, hành động, mức độ,...) vượt quá ngưỡng thông thường cho phép, sự việc sẽ chuyển sang một trạng thái khác (quy tắc “lượng đổi chất đổi”)