Bài 3. Cách mạng công nghiệp (Nửa sau thế kỉ XVIII - Giữa thế kỉ XIX) - SGK Lịch sử và Địa lí 8 Kết nối tri thức

? mục 1 1

Trả lời câu hỏi mục 1 trang 16 sách giáo khoa Lịch sử và Địa lí 8 KNTT

Trình bày những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp ở Anh. Theo em thành tựu nào là tiêu biểu nhất? Vì sao?

Phương pháp giải:

Đọc kiến thức mục 1 

Lời giải chi tiết:

- Những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp ở Anh

+ Năm 1764, Giêm Ha-gri-vơ chế tạo ra máy kéo sợi Gien-ni.

+Năm 1769, Ác-crai-tơ chế tạo ra máy kéo sợi chạy bằng sức nước. Năm 1771, xây xưởng dệt đầu tiên

+ Năm 1784, Giêm Oát phát minh ra máy hơi nước

+ Năm 1785, Ét-mơn Các-rai chế tạo ra máy dệt

+ Năm 1814, Xti-phen-xơn chế tạo thành công chiếc đầu máy xe lửa chạy bằng hơi nước

+ Năm 1825, nước Anh khánh thành đoạn đường sắt đầu tiên nối trung tâm công nghiệp Man-chét-xto với cảng Li-vơ-pun.

- Thành tựu tiêu biểu nhất đó là máy hơi nước của Giêm Oát. Vì máy hơi nước tạo ra nguồn động lực mới. giảm sức lao động cơ bắp của con người, lao động tay chân dần được thay thế bằng máy móc. Sử dụng hơi nước có thể giải quyết được những hạn chế của các loại máy móc trước đó (máy chạy bằng sức nước cần xây dựng gần bờ sông,…) 

? Mục 2 1

Trả lời câu hỏi mục 2 trang 17 sách giáo khoa Lịch sử và Địa lí 8 KNTT

Hãy nêu những thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp ở Pháp, Đức và Mỹ

Phương pháp giải:

Đọc kiến thức mục 2 

Lời giải chi tiết:

- Ở Pháp: Cách mạng bắt đầu từ năm 1830, trước tiên trong công nghiệp nhẹ, sang công nghiệp nặng những năm 1850-1870. Kinh tế đứng thứ hai thế giới

- Ở Đức: Cuộc cách mạng công nghiệp ở Đức diễn ra từ những năm 40 của thế kỉ XIX và có những phát minh trong các ngành công nghiệp nặng, chủ yếu là luyện kim và hóa chất. Giữa thế kỉ XIX kinh tế phát triển với tốc độ cao

- Ở Mỹ: Bắt đầu từ công nghiệp nhẹ. Phát minh lớn là máy tách hạt bông (1793) và máy thu hoạch bông (1831)

- Công nghiệp đường sắt, luyện kim, đóng tàu của các nước phát triển. Giữa thế kỉ XIX, Mỹ đứng thứ 4 thế giới về giá trị xuất khẩu công nghiệp

? mục 3 1

Trả lời câu hỏi 1 mục 3 trang 18 sách giáo khoa Lịch sử và Địa lí 8 KNTT

Khai thác tư liệu trên và hình 3.5 cho em biết mặt trái của cách mạng công nghiệp là gì? 

Phương pháp giải:

Đọc lại kiến thức mục 3 và khai thác thông tin tư liệu, hình ảnh 

Lời giải chi tiết:

Mặt trái của cách mạng công nghiệp là tình trạng ô nhiễm môi trường, sự bóc lột sức lao động của phụ nữ và trẻ em, sự xâm chiếm và tranh giành thuộc địa,….

? mục 3 2

Trả lời câu hỏi 2 mục 3 trang 18 sách giáo khoa Lịch sử và Địa lí 8 KNTT

Hãy trình bày những tác động của cách mạng công nghiệp đối với sản xuất và xã hội 

Phương pháp giải:

Đọc lại kiến thức mục 3 và khai thác thông tin tư liệu, hình ảnh

Lời giải chi tiết:

Những tác động của cách mạng công nghiệp đối với sản xuất và xã hội

- Về sản xuất: thay đổi căn bản quá trình sản xuất, nâng cao năng suất, thúc đẩy nhiều ngành phát triển, tạo nguồn của cải dồi dào, nhiều khu công nghiệp lớn và thành phố đông dân mọc lên,…

- Về xã hội: Thay đổi chuyển từ văn minh nông nghiệp sang văn minh công nghiệp. Hình thành hai giai cấp cơ bản là tư sản và vô sản.

Luyện tập 1

Trả lời câu hỏi Luyện tập 1 trang 18 SGK Lịch sử và Địa Lí 8 KNTT

Phương pháp giải:

Tổng hợp kiến thức mục 1, 2 

Lời giải chi tiết:

Luyện tập 2

Trả lời câu hỏi Luyện tập 2 trang 18 SGK Lịch sử và Địa Lí 8 KNTT

Phương pháp giải:

Dựa vào tác động của cuộc cách mạng công nghiệp để lý giải cho ý kiến 

Lời giải chi tiết:

Em đồng ý với ý kiến: “Xã hội loài người chuyển từ văn minh nông nghiệp sang văn minh công nghiệp là nhờ cách mạng công nghiệp”. Vì:

Văn minh nông nghiệp có đặc trưng cơ bản là sản xuất dựa vào lao động thủ công, sau này được tăng cường gia súc cày kéo và sử dụng những công cụ, mới đầu bằng đá, rồi đến bằng đồng và sau này là bằng sắt.

Cách mạng công nghiệp diễn ra đã tác động rất nhiều đến sản xuất và xã hội như thay đổi căn bản quá trình sản xuất, nâng cao năng suất, thúc đẩy nhiều ngành phát triển, tạo nguồn của cải dồi dào, nhiều khu công nghiệp lớn và thành phố đông dân mọc lên,… công cụ sản xuất không ngừng được hoàn thiện, các loại máy móc được ra đời thay thế lao động chân tay của con người, đạt hiệu quả kinh tế cao. 

Như vậy có thể thấy rằng, cách mạng công nghiệp đã mở ra một thời kì mới đó là văn minh công nghiệp, thời kì những tiến bộ khoa học, kĩ thuật có sự phát triển vượt bậc. 

Vận dụng 1

Trả lời câu hỏi Vận dụng 1 trang 18 SGK Lịch sử và Địa Lí 8 KNTT

Theo em, nếu con người không sáng tạo ra những loại máy móc dùng trong sản xuất hoặc những phương tiện giao thông hiện đại như tàu hỏa, tàu thủy… thì hoạt động sản xuất và cuộc sống của chúng ta như thế nào? 

Phương pháp giải:

Đọc lại kiến thức bài học, có thể dựa vào tác động của cuộc cách mạng để tìm ra hướng trả lời 

Lời giải chi tiết:

Theo em, nếu con người không sáng tạo ra những loại máy móc dùng trong sản xuất hoặc những phương tiện giao thông hiện đại như tàu hỏa, tàu thủy… thì hoạt động sản xuất và cuộc sống của chúng ta sẽ không có nhiều sự thay đổi để phát triển. Khi đó, mọi hoạt động sản xuất vẫn sẽ sử dụng lao động tay chân của con người là chính, năng suất lao động không cao. Hơn nữa sẽ làm tăng thêm sự bóc lột lao động đặc biệt với đối tượng trẻ em và phụ nữ. Những vấn đề như ô nhiễm môi trường, an toàn lao động,… sẽ không được đảm bảo. Đời sống xã hội không có điều kiện phát triển, hệ thống giao thông đường bộ vẫn sẽ là chủ yếu, gây nhiều khó khăn trong việc đi lại và sản xuất. 

Vận dụng 2

Trả lời câu hỏi Vận dụng 2 trang 18 SGK Lịch sử và Địa Lí 8 KNTT

Sưu tầm tư liệu từ sách, báo, internet về một thành tựu tiêu biểu của cách mạng công nghiệp từ nửa sau thế kỉ XVIII đến giữa thế kỉ XIX và viết bài giới thiệu (khoảng 200 chữ) về thành tựu đó 

Phương pháp giải:

Sưu tầm tư liệu 

Lời giải chi tiết:

Gợi ý

Giêm Ha-gri-vơ được ghi nhận là người đã sáng tạo ra máy kéo sợi Gien-ni vào năm 1764. Vì vợ ông làm nghề thợ dệt nên ông đã thuê một máy dệt và máy xe sợi của chủ xưởng dệt để vợ có thể vừa ở nhà trông con mà vẫn dệt được vải. Loại máy mà vợ ông cũng như thợ dệt ở Anh vẫn sử dụng máy kéo sợi loại cũ có duy nhất một cọc suốt. Hiệu suất của loại máy là rất thấp, sợi vải thành phẩm thô và có độ bền kém. Ha-gri-vơ đã cải tiến loại máy kéo bằng cách lắp đặt thêm các cọc suốt. Nhờ sáng tạo này mà ông đã giúp được người vợ của mình hoàn thành sản lượng mà chủ xưởng dệt yêu cầu. Ông đã đặt tên chiếc máy cải tiến là Gien-ni, tên con gái của ông. Phát minh máy kéo sợi Gien-ni của Ha-gri-vơ đã giải quyết được khó khăn của ngành dệt, góp phần đưa ngành công nghiệp này của nước Anh tiến vọt. Máy này có cấu tạo như xe quay sợi bình thường nhưng lại chứa tới 16 – 18 cọc suốt và chỉ cần một công nhân vận hành máy. Vì lượng cọc suốt nhiều hơn, máy có thể tạo ra nhiều sợi vải hơn khi vận hành, năng suất làm việc cũng tăng lên gấp tám lần. Máy kéo sợi Gien-ni là phát minh quan trọng giúp cho sản lượng nguyên liệu ngành dệt may tại châu Âu tăng lên nhanh chóng. Phát minh này giúp nguồn cung sợi vải cho ngành dệt may tăng lên. Đồng thời, nó cũng giúp giá vải giảm xuống và người tiêu dùng có thể mua vải một cách dễ dàng hơn.