Đề thi học kì 1 Văn 7 Cánh diều - Đề số 17

Đề thi

PHẦN ĐỌC HIỂU (4.0 điểm)

Cho ngữ liệu sau đọc và trả lời câu hỏi:

MÈO ĂN CHAY

Có một con mèo già, chậm chân, mắt mờ không vồ bắt được chuột nữa, bèn nghĩ ra một kế để lừa đàn chuột trong nhà.

Một hôm, mèo già đeo tràng hạt, gõ mõ, tụng kinh và nói rằng từ nay nó không bắt chuột nữa vì nó tu hành nên kiêng ăn thịt sống, kiêng sát sinh. Lúc đầu, đàn chuột nửa tin, nửa ngờ. Nhưng mấy ngày sau vẫn thấy mèo ngồi niệm Phật và chỉ ăn rau. Có con thử lại gần mà mèo cũng không vồ nên chúng tin là mèo già tụng kinh, sám hối thật. Vì thế, đàn chuột thường nhởn nhơ đi lại cạnh mèo già, không còn lo bị mèo ăn thịt nữa.

Một buổi tối, cả đàn lại xếp hàng một đi qua chỗ mèo già ngồi để vào hang. Mèo ta biết thế, liền cho đàn chuột chui vào hang chỉ còn lại con cuối cùng, liền vồ lấy nuốt chửng. Hôm đầu, thấy thiếu một con thì chúng đâm hoang mang. Con chuột đầu đàn nghi là mèo già bắt, hôm ấy thử đi ở cuối cùng xem sự thể ra sao.

Mèo ta nhe răng, giơ vuốt ra vồ, chuột đầu đàn chỉ kịp kêu thét lên báo cho cả đàn rồi cũng bị mèo nuốt chửng. Từ đó lũ chuột luôn nhắc rằng chớ có bao giờ tin những kẻ độc ác giả nhân giả nghĩa mà thiệt mạng.

(https://thuvienpdf.com/chi-tiet-tang-thu-vien/133/PO-meo-an-chay)

Câu 1 (1.0 điểm): Xác định thể loại của văn bản.

Câu 2 (1.0 điểm): Tìm và xác định loại phó từ được sử dụng trong câu sau:

“Có một con mèo già, chậm chân, mắt mờ không vồ bắt được chuột nữa, bèn nghĩ ra một kế để lừa đàn chuột trong nhà.”

Câu 3 (1.0 điểm): Nêu bài học rút ra từ câu chuyện trên.

Câu 4 (1.0 điểm): Em có đồng tình với việc làm của con mèo già không? Vì sao?

PHẦN VIẾT (6.0 điểm)

Câu 1 (2.0 điểm) Viết đoạn văn phân tích nhân vật mèo già trong văn bản Mèo già ăn chay

Câu 2 (4.0 điểm) Hiện nay, tình trạng ô nhiễm môi trường đang trở nên nghiêm trọng. Hãy viết một bài văn đề xuất những giải pháp nhằm làm cho môi trường quanh ta trở nên xanh - sạch - đẹp.

Đáp án

PHẦN ĐỌC HIỂU (4.0 điểm)

Câu 1.

Phương pháp:

Dựa vào đặc trưng thể loại

Lời giải chi tiết:

Thể loại: truyện ngụ ngôn

Câu 2.

Phương pháp:

Vận dụng kiến thức đã học về phó từ

Lời giải chi tiết:

- Phó từ: “nữa”.

- Loại phó từ: phó từ chỉ thời gian (chỉ sự tiếp diễn, sự kết thúc của hành động).

Câu 3.

Phương pháp:

Từ nội dung rút ra bài học phù hợp

Lời giải chi tiết:

Gợi ý:

- Không nên tin vào những lời nói hoặc hành động giả tạo của kẻ gian xảo.

- Luôn cảnh giác, suy xét trước khi đặt niềm tin để tránh bị lừa dối.

Câu 4.

Phương pháp:

Nêu ý kiến của em và giải thích

Lời giải chi tiết:

Em không đồng tình với việc làm của con mèo già. Vì

- Hành vi giả tạo của con mèo nhằm lừa gạt và sát hại đàn chuột là độc ác, không thể chấp nhận được.

- Việc này gây ra sự bất tín và mất niềm tin, làm tổn hại đến các giá trị đạo đức trong cuộc sống.

PHẦN VIẾT (6.0 điểm)

Câu 1.

Phương pháp:

Đọc kĩ văn bản, chú ý các chi tiết, từ ngữ miêu tả mèo giả để phân tích

Lời giải chi tiết:

Dàn ý:

1. Mở đoạn

- Giới thiệu văn bản "Mèo ăn chay" và nhân vật mèo già.

- Khái quát vai trò của nhân vật mèo già trong việc truyền tải bài học của câu chuyện.

2. Thân đoạn

- Hoàn cảnh và hành động của mèo già:

+ Hoàn cảnh: Mèo già không còn khả năng bắt chuột vì tuổi cao, mắt mờ, chân chậm.

+ Hành động: Nghĩ ra kế giả tu hành để lừa đàn chuột (đeo tràng hạt, gõ mõ, tụng kinh và ăn ru).

- Tính cách của mèo già:

+ Gian xảo, mưu mô: Mèo cố tình tạo ra hình ảnh từ bi để lừa chuột, khiến chúng mất cảnh giác.

+ Lừa lọc, độc ác: Chỉ chờ thời cơ để vồ chuột, giết hại từng con một cách tàn nhẫn.

+ Giả tạo: Bề ngoài tỏ ra hiền lành, tu hành nhưng thực chất là che giấu bản chất thật.

- Hành động và hậu quả:

+ Hành động: Vồ chuột khi chúng tin tưởng.

+ Hậu quả: Đàn chuột tổn thất nặng nề, nhưng cuối cùng đã nhận ra bản chất xấu xa của mèo già.

- Ý nghĩa nhân vật mèo già:

+ Là hình tượng đại diện cho những kẻ giả nhân giả nghĩa trong xã hội.

+ Qua nhân vật này, câu chuyện cảnh báo về sự cảnh giác, không nên tin tưởng vào vẻ bề ngoài hay lời nói dối trá.

3. Kết đoạn

- Khẳng định lại tính cách của nhân vật mèo già và ý nghĩa bài học từ câu chuyện.

- Liên hệ bài học với thực tế: Cần tỉnh táo, cẩn trọng trong cuộc sống để tránh bị lừa gạt.

Bài tham khảo:

Trong văn bản "Mèo ăn chay," mèo già được khắc họa là một nhân vật gian xảo, mưu mô và độc ác. Khi không còn khả năng săn chuột do tuổi già, mèo đã nghĩ ra kế hoạch giả tu hành để lừa gạt đàn chuột. Hành động đeo tràng hạt, tụng kinh, niệm Phật và ăn chay chỉ là vỏ bọc nhằm che giấu bản chất thật của mình. Ban đầu, mèo tỏ ra vô hại, khiến đàn chuột mất cảnh giác và tin rằng nó đã thay đổi. Tuy nhiên, khi thời cơ đến, mèo liền bộc lộ bản chất thật, lần lượt vồ và ăn thịt những con chuột cả tin. Nhân vật mèo già tiêu biểu cho những kẻ giả nhân giả nghĩa, dùng lời nói và hành động dối trá để đạt được mục đích xấu xa. Sự gian trá của mèo không chỉ gây ra hậu quả nghiêm trọng cho đàn chuột mà còn là lời cảnh báo về việc không nên dễ dàng tin tưởng vào vẻ bề ngoài của người khác. Qua đó, mèo già vừa là nhân vật phản diện đáng lên án vừa là bài học sâu sắc về sự cảnh giác và tư duy sáng suốt trong cuộc sống.

Câu 2.

Phương pháp:

Vận dụng vốn hiểu biết của em về vấn đề và trình bày

Lời giải chi tiết:

Dàn ý

1. Mở bài:

- Giới thiệu về tình trạng ô nhiễm môi trường hiện nay và khái quát vấn đề: những giải pháp nhằm làm cho môi trường quanh ta trở nên xanh - sạch - đẹp

- Khẳng định tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường đối với sức khỏe và cuộc sống con người.

2. Thân bài:

- Giải pháp nâng cao ý thức cộng đồng

+ Tuyên truyền, giáo dục: Tổ chức các chiến dịch tuyên truyền để nâng cao nhận thức của người dân về bảo vệ môi trường.

+ Hành động nhỏ nhưng có ý nghĩa lớn: Khuyến khích phân loại rác thải, giảm sử dụng túi nilon, sử dụng sản phẩm tái chế.

+ Đổi mới thói quen sinh hoạt: Hạn chế lãng phí tài nguyên, tiết kiệm điện, nước, và tái sử dụng các sản phẩm.

- Giải pháp tăng cường quản lý và xử lý chất thải

+ Cải thiện hệ thống thu gom rác thải: Tăng cường các cơ sở thu gom rác thải và xử lý chất thải hiệu quả.

+ Sử dụng công nghệ hiện đại: Áp dụng các công nghệ tiên tiến trong xử lý chất thải, giảm thiểu chất thải độc hại ra môi trường.

+ Khuyến khích tái chế: Thúc đẩy việc tái chế và tái sử dụng vật liệu để giảm lượng rác thải ra ngoài môi trường.

- Giải pháp sử dụng năng lượng tái tạo và giảm phát thải carbon

+ Khuyến khích năng lượng sạch: Đẩy mạnh sử dụng năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, gió, thủy điện để thay thế nguồn năng lượng hóa thạch.

+ Tiết kiệm năng lượng: Áp dụng các biện pháp tiết kiệm năng lượng trong các lĩnh vực sản xuất, sinh hoạt.

+ Giảm khí thải carbon: Đưa ra các chính sách giảm phát thải từ các nhà máy, phương tiện giao thông.

- Giải pháp phát triển cây xanh và bảo vệ rừng

+ Trồng cây xanh: Khuyến khích trồng cây xanh tại các khu vực đô thị, khu công nghiệp, trường học, bệnh viện.

+ Bảo vệ rừng tự nhiên: Đẩy mạnh công tác bảo vệ và phát triển các khu rừng tự nhiên, ngừng nạn chặt phá rừng bừa bãi.

+ Tạo không gian sống trong lành: Phát triển các khu vực cây xanh, công viên, vườn hoa trong thành phố.

- Giải pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí và nước

+ Kiểm soát ô nhiễm không khí: Thực hiện các biện pháp hạn chế khí thải từ các phương tiện giao thông và nhà máy.

+ Xử lý nước thải: Đảm bảo việc xử lý nước thải tại các khu công nghiệp, nhà máy trước khi xả ra môi trường.

+ Khuyến khích sử dụng phương tiện giao thông công cộng: Phát triển giao thông công cộng để giảm thiểu lượng khí thải từ phương tiện cá nhân.

3. Kết bài:

- Tổng kết các giải pháp bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp.

- Khẳng định vai trò của mỗi cá nhân và cộng đồng trong việc bảo vệ môi trường.

- Kêu gọi hành động ngay để tạo ra một môi trường sống tốt đẹp cho thế hệ mai sau.

Bài tham khảo

Môi trường là yếu tố quan trọng đối với sự sống của mọi sinh vật, đặc biệt là con người. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, tình trạng ô nhiễm môi trường đang trở nên nghiêm trọng và ảnh hưởng sâu rộng đến sức khỏe, đời sống của chúng ta. Không khí ô nhiễm, rác thải bừa bãi, nguồn nước ô nhiễm… đã và đang làm tổn hại đến hệ sinh thái, đe dọa sự phát triển bền vững của xã hội. Chính vì vậy, việc tìm ra những giải pháp để bảo vệ môi trường xanh - sạch - đẹp là vô cùng cần thiết, để bảo vệ sức khỏe con người và gìn giữ trái đất cho các thế hệ mai sau.

Giải pháp đầu tiên và quan trọng nhất là nâng cao ý thức cộng đồng về bảo vệ môi trường. Mỗi cá nhân cần nhận thức rõ ràng rằng bảo vệ môi trường là trách nhiệm của tất cả mọi người, không chỉ của riêng chính phủ hay các tổ chức bảo vệ thiên nhiên. Chính vì vậy, việc tuyên truyền, giáo dục về bảo vệ môi trường cần phải được thực hiện rộng rãi, từ nhà trường đến cộng đồng. Các chiến dịch nâng cao ý thức cộng đồng cần được triển khai thường xuyên, nhằm giúp người dân hiểu rõ về tầm quan trọng của việc bảo vệ môi trường, đồng thời thay đổi thói quen sinh hoạt không bảo vệ môi trường. Một số hành động nhỏ nhưng có ý nghĩa lớn như phân loại rác thải tại nguồn, sử dụng túi vải thay cho túi nilon, hay sử dụng các sản phẩm tái chế cũng có thể góp phần rất lớn trong việc bảo vệ môi trường.

Giải pháp tiếp theo là tăng cường quản lý và xử lý chất thải. Rác thải và chất thải đang là một trong những nguyên nhân chính gây ra ô nhiễm môi trường. Để khắc phục tình trạng này, chính phủ cần tăng cường công tác quản lý, thu gom và xử lý rác thải một cách hiệu quả. Các khu vực đô thị cần có hệ thống thu gom rác thải hợp lý và sạch sẽ. Đồng thời, việc áp dụng các công nghệ hiện đại trong xử lý chất thải, đặc biệt là các chất thải công nghiệp, là vô cùng cần thiết để giảm thiểu tác động tiêu cực đến môi trường. Người dân cũng cần tích cực tham gia vào việc phân loại và tái chế rác thải tại nguồn, hạn chế tình trạng đổ rác bừa bãi ra môi trường.

Sử dụng năng lượng tái tạo và giảm phát thải carbon cũng là một giải pháp quan trọng trong việc bảo vệ môi trường. Việc sử dụng năng lượng tái tạo như năng lượng mặt trời, gió, thủy điện không chỉ giúp giảm ô nhiễm môi trường mà còn góp phần vào việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên. Các cơ sở sản xuất, nhà máy và hộ gia đình nên khuyến khích sử dụng các thiết bị tiết kiệm năng lượng, từ đó giảm thiểu lượng khí thải CO2 ra môi trường. Chính phủ cũng cần có các chính sách khuyến khích đầu tư vào năng lượng sạch, đồng thời tuyên truyền để người dân hiểu rõ về lợi ích của việc sử dụng năng lượng tái tạo.

Phát triển cây xanh và bảo vệ rừng là một giải pháp không thể thiếu trong việc cải thiện chất lượng môi trường. Cây xanh có vai trò quan trọng trong việc thanh lọc không khí, giảm thiểu ô nhiễm và tạo không gian sống trong lành. Chính vì vậy, các khu đô thị, khu công nghiệp, trường học và bệnh viện cần được trồng thêm cây xanh, tạo ra các khu vực công viên, vườn hoa cho người dân. Bên cạnh đó, bảo vệ các khu rừng tự nhiên là vô cùng quan trọng, vì rừng giúp giữ nước, chống xói mòn đất và điều hòa khí hậu. Chính phủ và cộng đồng cần tích cực tham gia vào công tác bảo vệ rừng, ngừng nạn chặt phá rừng bừa bãi.

Cuối cùng, để giảm thiểu ô nhiễm không khí và nước, chúng ta cần có các biện pháp kiểm soát nghiêm ngặt các hoạt động gây ô nhiễm. Các nhà máy, cơ sở sản xuất và phương tiện giao thông cần phải tuân thủ các quy định về xả thải khí độc hại ra môi trường. Cùng với đó, các hệ thống xử lý nước thải tại các khu công nghiệp, khu dân cư cần được đầu tư và áp dụng công nghệ tiên tiến để bảo vệ nguồn nước sạch. Việc phát triển giao thông công cộng và giảm thiểu số lượng phương tiện cá nhân cũng là một trong những giải pháp hiệu quả để giảm lượng khí thải từ giao thông.

Tóm lại, bảo vệ môi trường là nhiệm vụ cấp bách và cần có sự chung tay của tất cả mọi người. Mỗi hành động nhỏ của mỗi cá nhân sẽ góp phần tạo nên một môi trường sống xanh - sạch - đẹp. Chính vì vậy, chúng ta cần phải nâng cao ý thức cộng đồng, cải thiện công tác quản lý chất thải, khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo, phát triển cây xanh và bảo vệ rừng. Chỉ khi tất cả chúng ta cùng hành động, môi trường của chúng ta mới có thể trở nên trong lành và bền vững.