Bài 3. Bảo vệ nguồn nước và một số cách làm sạch nước trang 13, 14, 15, 16 SGK Khoa học 4 Cánh diều

Mở đầu

Hằng ngày chúng ta cần rất nhiều nước cho sinh hoạt. Tuy nhiên, có phải nguồn nước nào cũng sử dụng được không? Vì sao?

Phương pháp giải:

Dựa vào hiểu biết thực tế để trả lời cho câu hỏi trên.

Lời giải chi tiết:

Hằng ngày chúng ta cần rất nhiều nước cho sinh hoạt. Tuy nhiên, không phải nguồn nước nào cũng sử dụng được không vì chúng ta chỉ sử dụng những nguồn nước sạch, không sử dụng nguồn nước bị ô nhiễm gây hại đến sức khỏe sinh vật.

? mục 1 HĐ1

Nêu những nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước ở các hình dưới đây. 

Phương pháp giải:

Quan sát bức tranh để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Những nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước ở các hình: 

(1) Do sự cố tràn dầu vào nguồn nước.

(2) Do rác thải có lẫn trong nguồn nước.

(3) Do nước thải chưa qua xử lí đã trực tiếp đi vào nguồn nước chính. 

(4) Do thuốc trừ sâu hóa học ngấm vào không khí, nguồn đất rồi đi vào nguồn nước.

? mục 1 HĐ2

 Theo em, những nguồn nước ô nhiễm này có tác hại gì?

Phương pháp giải:

Dựa vào hiểu biết của bản thân, quan sát hậu quả của nguồn nước ô nhiễm xung quanh để trả lời.

Lời giải chi tiết:

Tác hại của nguồn nước bị ô nhiễm: 

+) Tỉ lệ người mắc các bệnh cấp và mạn tính liên quan đến ô nhiễm nước như viêm màng kết, tiêu chảy, ung thư… ngày càng tăng.

+)  Ô nhiễm nguồn nước còn gây tổn thất lớn cho các ngành sản xuất kinh doanh, các hộ nuôi trồng thủy sản.

? mục 1 VD

Nêu một số nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước ở gia đình và địa phương em

Phương pháp giải:

Quan sát, vận dụng tư duy để trả lời. 

Lời giải chi tiết:

Một số nguyên nhân gây ô nhiễm nguồn nước ở gia đình và địa phương em: 

- Nguồn nước từ các nhà máy chưa qua xử lí trực tiếp đổ ra sông, suối. 

- Vứt rác thải xuống sông, suối, ao hồ.

? mục 2 HĐ1

Nêu sự cần thiết phải bảo vệ nguồn nước và sử dụng tiết kiệm nước.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về vai trò quan trọng của nước và cách sử dụng tiết kiệm nước em vẫn thường thực hiện để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

Sự cần thiết phải bảo vệ nguồn nước và sử dụng tiết kiệm nước:

- Nước có vai trò quan trọng đối với sự sống của con người, động vật và thực vật. 

- Ở nhiều nơi còn thiếu nước sạch.

- Nước sạch dùng trong sinh hoạt phải qua nhiều bước xử lí nước rất tốn kém. 

- Nước bị ô nhiễm chứa các chất độc, vi sinh vật gây bệnh cho con người và động thực vật.  

? mục 2 HĐ2

 Từ những tác hại do nguồn nước đó gây ra, hãy cho biết vì sao cần phải bảo vệ nguồn nước và sử dụng tiết kiệm nước.

Phương pháp giải:

Dựa vào kiến thức về tầm quan trọng của nước để trả lời.

Lời giải chi tiết:

Từ những tác hại do nguồn nước đó gây ra, lí do cần phải bảo vệ nguồn nước và sử dụng tiết kiệm nước là: 

- Phải bảo vệ nguồn nước để tránh cho nguồn nước bị ô nhiễm, nhiễm độc gây hại cho con người và sinh vật. 

- Phải tiết kiệm nước vì không phải nước lúc nào cũng dồi dào, tiết kiệm để sử dụng những lúc cần thiết như hạn hán, sự cố đường dẫn nước. Hơn nữa, có nhiều nơi trên Trái đất này còn bị thiếu nước trầm trọng. 

? mục 2 HĐ3

Nêu một số việc làm để bảo vệ nguồn nước và sử dụng tiết kiệm nước.

Phương pháp giải:

nêu các cách làm hợp lí, bảo vệ môi trường có thể bảo vệ nguồn nước hoặc tiết kiêm nước.

Lời giải chi tiết:

- Một số việc làm để bảo vệ nguồn nước:

• Nước trước khi được thải ra môi trường phải đảm bảo đã được xử lí sạch sẽ. 

• Đổ rác đúng nơi quy định. 

• Phun thuốc trừ sâu với lượng vừa phải. 

- Một số việc làm để tiết kiệm nước:

• Tưới cây bằng nước rửa rau, vo gạo.

• Sử dụng hệ thống nhỏ giọt để tưới cây. 

• Tắm bằng vòi hoa sen thay vì tắm bồn. 

Vận dụng CH1

Lập danh sách những việc em cần làm để bảo vệ nguồn nước và sử dụng tiết kiệm nước theo gợi ý dưới đây. Khi thực hiện được việc làm nào, em hãy đánh dấu (X) vào cột "Đã thực hiện".

Phương pháp giải:

Lập danh sách những điều cần làm, nêu ý nghĩa, xác nhận đã thực hiện hay chưa.

Lời giải chi tiết:

 Lập danh sách theo mẫu: 

Vận dụng CH2

 Em cần làm gì để vận động những người xung quanh để bảo vệ nguồn nước và sử dụng tiết kiệm nước? 

Phương pháp giải:

Nêu những việc làm có tính tuyên truyền phát động mọi người bảo vệ và sử dụng tiết kiệm nguồn nước.

Lời giải chi tiết:

Để vận động những người xung quanh để bảo vệ nguồn nước và sử dụng tiết kiệm nước, em sẽ 

• Làm bảng cấm đổ rác ở một số địa điểm không được phép đổ nhưng vẫn thường xuyên bị người dân đổ

• Tuyên truyền phát động phong trào sử dụng nước tiết kiệm....

? mục 3 HĐ1

Nêu một số cách làm sạch nước

Lời giải chi tiết:

Một số cách làm sạch nước: 

- Sủ dụng máy lọc nước. 

- Dùng cát, than hoạt tính hoặc sỏi để lọc nước. 

- Dùng viên lọc nước. 

- Dùng phèn chua. 

- Lắng đọng nước bằng chum, vại, xô.

? mục 3 HĐ2

1. Lọc nước bằng bông

*Chuẩn bị: Hai chai thuỷ tinh không màu, trong đó một chai đựng đầy nước đục; bông; phễu.

*Tiến hành: Đặt phẫu vào chai không chứa nước, lót bông vào phễu, sau đó rót từ từ 1 nửa số nước đục vào phễu. 

Câu hỏi  (Trang 16): So sánh nước trước và sau khi lọc, cho biết nước nào trong hơn?

Phương pháp giải:

Quan sát thí nghiệm, rút ra kết luận.

Lời giải chi tiết:

Nước sau khi lọc qua cục bông sẽ trong hơn. 

? mục 3 HĐ3

2. Lọc nước bằng phèn chua

*Chuẩn bị: Một xô đựng 5 lit nước đục; 1 gam phèn chua; que khuấy; hai cốc thuỷ tinh trong, không màu, có dán nhãn A và B.

*Tiến hành: Lấy nước đục trong xô vào cốc A. Đổ 1/4 lượng phèn chua đã chuẩn bị vào xô nước rồi khuấy đều. Sau khoảng 30 phút, lấy nước đã lọc ở phần trên của xô nước vào cốc B và quan sát đáy xô.

Câu hỏi (trang 16): So sánh nước ở cốc A và cốc B, cho biết nước ở cốc nào trong hơn.

Lời giải chi tiết:

Nước trong cốc B trong hơn

? mục 3 VD

Gia đình và địa phương em đã dùng những cách làm sạch nước nào? Nhận xét những cách làm sạch nước đó?

Phương pháp giải:

Quan sát mọi người xung quanh đã làm gì để làm sạch nước từ dó rút ra nhận xét.

Lời giải chi tiết:

-  Gia đình và địa phương em đã dùng những cách làm sạch nước như: 

• Dùng máy lọc nước, phèn chua, clorua. 

• Dùng máy lọc nước cho nguồn nước sử dụng trong nấu ăn, sinh hoạt.

• Sử dụng phèn chua hoặc clorua để làm sạch nguồn nước sinh hoạt dùng trong tưới tiêu.

- Nhận xét: Đây là những cách làm hiệu quả và khoa học