Soạn bài Xây dựng đoạn văn trong văn bản - Ngắn gọn nhất

Phần I

THẾ NÀO LÀ ĐOẠN VĂN

Trả lời câu 1 (trang 34 sgk Ngữ văn 8 tập 1)

- Văn bản "Ngô Tất Tố và tác phẩm tắt đèn" gồm có hai ý.

- Mỗi ý viết thành một đoạn văn.

Trả lời câu 2 (trang 35 sgk Ngữ văn 8 tập 1)

Dấu hiệu hình thức cần dựa vào để nhận biết đoạn văn là phần văn bản tính từ chỗ viết hoa lùi đầu dòng đến chỗ chấm xuống hàng.

Trả lời câu 3 (trang 35 sgk Ngữ văn 8 tập 1)

- Đoạn văn là đơn vị trực tiếp tạo nên văn bản, diễn đạt một nội dung nhất định (nội dung logic hay nội dung biểu cảm), được mở đầu bằng chỗ lùi đầu dòng, viết hoa và kết thúc bằng dấu chấm ngắt đoạn. 

Phần II

TỪ NGỮ VÀ CÂU TRONG ĐOẠN VĂN

1. Từ ngữ chủ đề và câu chủ đề của đoạn văn.

Trả lời câu hỏi (trang 35 sgk Ngữ văn 8 tập 1)

a. Từ ngữ có tác dụng duy trì đối tượng trong đoạn văn thứ nhất là “Ngô Tất Tố”.

b. Đọc đoạn văn thứ hai của văn bản, từ ngữ chủ đề của đoạn văn là Tắt đèn.

c. Từ nhận thức trên em hiểu từ ngữ chủ đề và câu chủ đề như sau:

- Từ ngữ chủ đề là các đề mục hoặc các từ ngữ được lặp lại nhiều lần nhằm duy trì đối tượng được biểu đạt.

- Câu chủ đề là câu mang nội dung khái quát, lời lẽ ngắn gọn, thường đủ 2 thành phần chính và đứng đầu hoặc cuối đoạn văn.

2. Cách trình bày nội dung đoạn văn:

Trả lời câu hỏi (trang 35 sgk Ngữ văn 8 tập 1)

a. Nội dung trình bày của đoạn văn có thể khác nhau. Ví dụ:

- Đoạn thứ nhất có từ ngữ chủ đề, yếu tố chủ đề ấy duy trì đối tượng trong đoạn văn.

- Đoạn văn thứ hai có câu chủ đề, triển khai theo trình tự nội dung của văn bản. Câu chủ đề ở đầu đoạn văn. Ý của đoạn văn này là nêu lên một cách khái quát về tác phẩm theo trình tự diễn dịch.

b. Đoạn văn có câu chủ đề “Các tế bào của lá cây có chứa nhiều lục lạp”. Câu ở ngay đầu đoạn và nội dung đoạn văn được trình bày theo trình tự diễn dịch. 

Phần III

LUYỆN TẬP

Câu 1

Trả lời câu 1 (trang 36 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

Văn bản Ai nhầm có thể chia thành hai ý. Mỗi ý được diễn đạt bằng một đoạn văn:

   Đoạn 1: Nói về ông thầy lười: Sao chép nhầm văn tế.

   Đoạn 2: Khi người ta trách thì cãi liều là “chết nhầm”.

Câu 2

Trả lời câu 2 (trang 36 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

Cách trình bày nội dung các đoạn văn.

a. Diễn dịch

b. Song hành

c. Song hành

Câu 3

Trả lời câu 3 (trang 37 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

- Đoạn văn theo cách diễn dịch:

   “Lịch sử đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đãi chứng tỏ tinh thần yêu nước của nhân dân ta. Hồ Chủ Tịch đã nói “Chúng ta có quyền tự hào về những trang sử vẻ vang thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung… Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng dân tộc, vì các vị ấy là tiêu biểu của một dân tộc anh hùng”.

- Chuyển đoạn văn thành văn quy nạp:

  “Chúng ta có thể tự hào về những trang sử vẻ vang từ thời đại Bà Trưng, Bà Triệu, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung,.. Chúng ta phải ghi nhớ công lao của các vị anh hùng. Lịch sử đã có nhiều cuộc kháng chiến vĩ đại chứng tỏ tinh thần yêu nước của nhân dân ta”.

Câu 4

Trả lời câu 4 (trang 37 sgk Ngữ Văn 8 Tập 1):

- Theo em nên vận dụng câu tục ngữ “Thất bại là mẹ thành công” vào cuộc sống.

- Một đoạn văn:

a. Giải thích ý nghĩa câu tục ngữ:

      Đầu tiên chúng ta cần phải hiểu được thế nào là thất bại? Thất bại chính là những lần vấp ngã là khi công việc của chúng ta không suôn sẻ, chúng ta nỗ lực nhưng không đạt được kết quả như mong đợi. Còn thành công có nghĩa là đạt được những kết quả mà ta mong muốn và hoàn thành công việc thuận lợi tốt đẹp nhết. Mẹ sinh ra con, nhờ có mẹ mới có con. Từ ý nghĩa trên ông bà ta muốn nhắn nhủ với chúng ta những thất bại trong cuộc sống sẽ giúp ta thành công trên đường đời.

b. Tại sao người xưa lại nói “Thất bại là mẹ thành công”?

      Tại sao cha ông ta lại nói thất bại là mẹ thành công. Mới mở đầu ta thấy câu nói trên có vẻ trái ngược với nhau. Thất bại là mẹ thành công là hai chuyện trái ngược nhau, không hề có liên hệ gì với nhau cả. Nhưng sau khi suy ngẫm ta thấy được rằng câu tục ngữ này chẳng hề vô lý chút nào. Bởi vì sau nhưng lần thất bại ta sẽ tìm ra được nguyên nhân dẫn đến những sai sót của ta, từ đó rút được những kinh nghiệm quý báu giúp ta tránh được những sai lầm đó. Đối với những người dễ nản chí thì câu nói này không đúng nhưng đối với những kiên trì và bền chí thì chắc chắn đúng. Để đạt được những thành công thì những vấp ngã thiếu sót ấy là không thể tránh khỏi.

c. Bài học vận dụng

      Là một học sinh chúng ta vẫn gặp rất nhiều thật bại như bị điểm kém, bị thầy cô phê bình, cha mẹ vẫn không hài lòng với kết quả chúng ta… Nhúng chúng ta hãy đừng nản chỉ, không buông xuôi và ngược lại, ta phải cố gắng nỗ lực hơn trong học tập. Và không chỉ trong học tập mà còn trong những điều khác trong cuộc sống chúng ta cũng phải không được nản chỉ và buông xuôi.

Loigiaihay.com