Lý thuyết Tỉ số. Tỉ số phần trăm Toán 6 Cánh diều

I. Tỉ số

a) Tỉ số của hai số

Chú ý: Nếu tỉ số của $a$  và $b$  được viết dưới dạng $\dfrac{a}{b}$  thì ta cũng gọi $a$  là tử số và $b$  là mẫu số.

Ví dụ:

Tỉ số của $- 5$  và $7$  là: $\dfrac{{ - 5}}{7}$ .

b) Tỉ số của hai đại lượng

Nhận xét:

Tỉ số của hai đại lượng thể hiện độ lớn của đại lượng này so với đại lượng kia.

Chú ý:

- Phân số $\dfrac{a}{b}$  thì cả $a$  và $b$  phải là các số nguyên.

- Tỉ số $\dfrac{a}{b}$  thì $a$  và $b$  có thể là các số nguyên, phân số, hỗn số, số thập phân,…

Ví dụ:

Tỉ số chiều dài hai đoạn thẳng $AB = 1,5\,\,\,cm$  và $CD = \dfrac{1}{3}\,cm$  là: $1,5:\dfrac{1}{3}$ .

II. Tỉ số phần trăm

Ví dụ:

a) Tỉ số phần trăm của $3$ và $6$ là:

$\dfrac{{3.100}}{6}\% = \dfrac{{300}}{6}\% = 50\% .$

b) Tỉ số phần trăm của $- 2,3$ và $10$  là: $\dfrac{{ - 2,3.100}}{{10}}\% = - 23\%$

Chú ý: Tỉ số $\dfrac{{a.100}}{b}$  không nhất thiết là số nguyên.

III. Tính tỉ số của hai số

Để tính tỉ số của hai số ta tính $a:b$  hoặc $\dfrac{a}{b}$  $\left( {b \ne 0} \right)$

IV. Tính tỉ số phần trăm của hai đại lượng

Để tính tỉ số phần trăm của a và b, ta làm như sau:

Bước 1. Viết tỉ số $\dfrac{a}{b}$

Bước 2. Tính số $\dfrac{{a.100}}{b}$  và viết thêm % vào bên phải số vừa nhận được.

V. Viết các số thập phân, phân số dưới dạng tỉ số phần trăm và ngược lại

- Viết một số a dưới dạng dùng kí hiệu %: $a = \dfrac{{a.100}}{{100}} = (100.a)\%$

- Viết $a\%$ dưới dạng phân số: $a\%  = \dfrac{a}{{100}}$

- Đổi số thập phân ra phân số: $\overline {a,bc}  = \dfrac{{\overline {abc} }}{{100}} = \overline {abc} \% ;\,\,\,\,\,\overline {a,{b_1}{b_2}...{b_n}}  = \dfrac{{a{b_1}{b_2}...{b_n}}}{{{{10}^n}}}$

- Một phân số tối giản có mẫu số chỉ có ước số nguyên tố là 2 hoặc 5 thì có thể viết dưới dạng số thập phân (hữu hạn).