Lý thuyết dẫn xuất halogen - Hóa học 11 - Kết nối tri thức

I. Khái niệm, danh pháp

1. Khái niệm

- Khi thay thế nguyên tử hydrogen trong phân tử hydrocarbon bằng nguyên tử halogen, được dẫn xuất halogen của hydrocarbon.

- Công thức tổng quát: RX_n

+ R là gốc hydrocarbon.

+ X: F, Cl, Br, I.

+ n: số nguyên tử halogen.

2. Danh pháp

a, Danh pháp thay thế

Tên dẫn xuất halogen = Vị trí của halogen – halogeno + tên hydrocarbon

b, Tên thông thường

CHCl₃: Chloroform.

CHBr₃: Bromoform.

CHI₃: Iodoform.

CCl₄: Carbon tetrachloride.

II. Đặc điểm cấu tạo

- Liên kết C-X dễ bị phân cắt trong các phản ứng hóa học.

III. Tính chất vật lí

- Nhiệt độ sôi, nhiệt độ nóng chảy cao hơn các hydrocarbon có khối lượng tương đương.

- Trạng thái:

+ Khí: CH₃Cl, CH₃F…

+ Lỏng.

+ Rắn.

- Không tan trong nước, tan tốt trong các dung môi hữu cơ.

IV. Tính chất hóa học

1. Phản ứng thế nguyên tử halogen

R-X + OH^- → R-OH + X^-

VD: CH₃CH₂Cl + NaOH → CH₃CH₂OH + NaCl

2. Phản ứng tách hydrogen halide

Quy tắc tách Zaitsev: Trong phản ứng tách hydrogen hadile, nguyên tử halogen bị tách ưu tiên cùng với nguyên tử hydrogen ở carbon bên cạnh có bậc cao hơn.

V. Ứng dụng

- Dung môi, Vật liệu polymer, chất làm lạnh, thuốc bảo vệ thực vật, kích thích sinh trưởng….

SƠ ĐỒ TƯ DUY