Bài 20. Hiện tượng nhiễm điện do cọ xát trang 55, 56, 57 SBT Khoa học tự nhiên 8 Kết nối tri thức

20.1

Hãy khoanh vào từ Đúng” hoặc “Sai để đánh giá các câu dưới đây khi nói về sự nhiễm điện do cọ xát.

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết sự nhiễm điện do cọ xát

Lời giải chi tiết

1 – Sai; 2 – Đúng; 3 – Sai; 4 – Sai.

20.2

Làm thế nào để phân biệt được hai vật nhiễm điện cùng loại hay khác loại?

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết sự nhiễm điện do cọ xát

Lời giải chi tiết

Treo một vật lên giá đỡ đưa vật kia lại gần, nếu hai vật đẩy nhau thì chúng nhiễm điện cùng loại, nếu hai vật hút nhau thì chúng nhiễm điện khác loại.

20.3

Đề xuất thí nghiệm để chứng minh rằng thanh thuỷ tinh cọ xát vào mảnh vải lụa có điện tích khác loại với điện tích trên thanh nhựa khi cọ xát vào mảnh vải len

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết sự nhiễm điện do cọ xát

Lời giải chi tiết

Treo thanh nhựa (đã cọ xát vào mảnh vải len) lên giá đỡ đưa thanh thuỷ tinh (đã cọ xát vào mảnh vải lụa) lại gần, hai thanh hút nhau.

20.4

Có thể phát hiện bằng cách nào một vật đã bị nhiễm điện khi ta không có bất cứ dụng cụ thí nghiệm nào?

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết sự nhiễm điện do cọ xát

Lời giải chi tiết

Có thể phát hiện một vật nhiễm điện hay không bằng cách đưa vật lại gần các vụn giấy, nếu vật hút các vụn giấy thi chứng tỏ vật nhiễm điện, nếu vật không hút các vụn giấy thì vật không nhiễm điện.

20.5

Dùng một mảnh vải len cọ xát nhiều lần vào mảnh phim nhựa thì mảnh phim nhựa này có thể hút được các vụn giấy vì

A. mảnh phim nhựa được làm sạch bề mặt.

B. mảnh phim nhựa bị nhiễm điện

C. mảnh phim nhựa có tính chất từ như nam châm.

D. mảnh phim nhựa bị nóng lên.

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết sự nhiễm điện do cọ xát

Lời giải chi tiết

Mảnh phim nhựa bị nhiễm điện

Đáp án B

20.6

Có thể chứng minh bằng cách nào khi thanh thuỷ tinh cọ xát vào mảnh vải lụa thì cả thanh thuỷ tinh lẫn mảnh vải lụa đều bị nhiễm điện?

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết sự nhiễm điện do cọ xát

Lời giải chi tiết

Đưa thanh thuỷ tinh và mảnh lụa lại gần các vụn giấy, nếu chúng đều hút các vụn giấy thì chứng tỏ cả thanh thuỷ tinh và mảnh vải lụa đều bị nhiễm điện.

20.7

Vì sao lông tơ, bụi bặm vẫn bám vào quần áo khi quần áo đã được chải sạch bằng bàn chải lông?

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết sự nhiễm điện do cọ xát

Lời giải chi tiết

Vào mùa đông thời tiết hanh khô khi ta mặc nhiều quần áo, đội mũ, đắp chăn, … thì trong lúc mặc, cởi, kéo dãn quần áo, bỏ mũ, xoay chăn, … hoặc các hành động cọ xát khác sẽ thấy hiện tượng bị “giật điện”, lóe sáng hay nghe được các tiếng lách tách, đó chính là do các vật đã bị nhiễm điện do cọ xát.

20.8

Sấm sét lúc trời mưa dông

Một hiện tượng thiên nhiên đặc biệt phổ biến xảy ra ở khắp mọi nơi trên Trái Đất của chúng ta, đó là sấm sét. Sự cọ xát mạnh giữa những giọt nước. trong luồng không khí bốc lên cao là một trong những nguyên nhân tạo thành các đám mây dông bị nhiễm điện. Khi hai đám mây tích điện trái dấu lại gần nhau, giữa hai đám mây có hiện tượng phóng tia lửa điện và ta nhìn

thấy tia chớp. Vài giây sau ta mới nghe thấy tiếng nổ, đó là sấm (do tốc độ ánh sáng nhanh hơn tốc độ của âm thanh nên ta nhìn thôi tia chớp trước.

Khi đám mây dòng tích điện đi gần mặt đất tới những khu vực trống trải, gặp vật có độ cao như cây cối, nhà cao tầng.... thì sẽ có hiện tượng phóng tia lửa điện giữa đám mây và mặt đất. Đó là hiện tượng sét đánh.

a) Hãy chọn câu đúng.

A. Sấm và sét diễn ra cùng một lúc.

B. Sấm và sét đều là hiện tượng phóng điện.

C. Sấm và sét là hai tên gọi khác nhau của cùng một hiện tượng vật lí

D. Sấm là nguyên nhân gây ra sát.

b) Khoanh vào từ “Đúng” hoặc “Sai với mỗi nhận định dưới dãy về hiện tượng sấm, sét.

c) Hãy nêu cách phòng tránh sét lúc trời mưa dông.

d) Vì sao khi trời mưa dông đều xuất hiện tia sét trước rồi sau đó mới nghe thấy tiếng sấm?

Phương pháp giải:

Sử dụng lí thuyết sự nhiễm điện do cọ xát

Lời giải chi tiết

a) Đáp án đúng: A

b) a – Sai; b – Sai; c – Đúng; d – Sai.

c) Một số cách phòng tránh sét đánh khi trời mưa dông:

– Khi ở trong nhà nên đứng xa cửa sổ, cửa ra vào, các đồ dùng điện, tránh các chỗ ẩm ướt như buồng tắm, bề nước, vòi nước, không nên dùng điện thoại trừ trường hợp rất cần thiết.

– Nên rút phích cắm các thiết bị điện trước lúc có dông. Vì các đường dây điện thoại hay dây điện được nối với lưới điện bên ngoài nên rất có thể bị ảnh hưởng bởi sự lan truyền của sét đánh.

– Nếu ở ngoài trời, tuyệt đối không đứng dưới gốc cây để trú mưa, tránh các khu vực cao hơn xung quanh, tránh xa các vật bằng kim loại như xe đạp, xe máy, hàng rào sắt,...

d) Sét là sự phóng tia lửa điện giữa hai đám mây tích điện trái dấu (tia chớp), đồng thời do không khí bị dồn ép một cách đột ngột nên phát ra tiếng nổ gọi là sấm. Do tốc độ ánh sáng nhanh hơn tốc độ của âm thanh nên ta nhìn thấy tia chớp trước, sau đó mới nghe thấy tiếng sấm.