Giải Bài 7. Chớm thu VBT Tiếng Việt 5 tập 1 Chân trời sáng tạo

LTVC 1

Giải Câu 1 trang 23 VBT Tiếng Việt 5 tập 1 – Chân trời sáng tạo

1. Dựa vào bài tập 1 (SGK, tr.39), đặt câu để phân biệt nghĩa gốc và 1 - 2 nghĩa chuyển của từ “kết”.

a. Nghĩa gốc:

b. Nghĩa chuyển:

Phương pháp giải:

Em xem lại bài tập 1 (SGK, tr.39) và kiến thức đã học về từ đa nghĩa để làm bài.

Lời giải chi tiết:

a. Nghĩa gốc:

- Bà tôi ngồi kết những chiếc lá dừa để làm cổng chào.

b. Nghĩa chuyển:

- Nghĩa 2 (Tập hợp lại và làm cho gắn chặt với nhau): Họ đã kết những thanh tre lại thành một chiếc bè chắc chắn.

- Nghĩa 3 (Dính bết vào nhau): Bột mì và nước kết lại tạo thành một khối bột chắc.

LTVC 2

Giải Câu 2 trang 23 VBT Tiếng Việt 5 tập 1 – Chân trời sáng tạo

Tra từ điển để tìm hiểu nghĩa của các từ in đậm trong mỗi cặp câu sau. Viết điểm giống nhau về nghĩa của hai từ in đậm.

a.

• Mắt¹ em bé sáng long lanh.
• Mắt² quả dứa không ăn được.

b.

• Em tặng bà một chiếc khăn quàng cổ¹ bằng len.
• Mẹ mua cho em đôi giày cao cổ² rất đẹp.

Phương pháp giải:

Em sử dụng từ điển Tiếng Việt để hoàn thành bài theo yêu cầu.

Lời giải chi tiết:

a.

- Theo Từ điển Tiếng Việt (Từ điển Hoàng Phê): Mắt 1. Cơ quan để nhìn của người hay động vật; thường được coi là biểu tượng của cái nhìn của con người. 2. Chỗ lồi lõm giống hình con mắt, mang chồi, ở thân một số cây. 3. Bộ phận giống hình những con mắt ở ngoài vỏ một số quả phức, ứng với một quả đơn.

- Điểm giống nhau của mắt¹ và mắt²: Cả hai nghĩa của từ "mắt" đều chỉ một phần của một vật thể có hình dạng giống hoặc liên quan đến mắt (cơ quan để nhìn) của con người hoặc động vật.

b.

- Theo Từ điển Tiếng Việt (Từ điển Hoàng Phê): Cổ 1: Bộ phận của cơ thể, nối đầu với thân. 2. Phần trên cùng của một vật, nơi mà thân vật thu nhỏ lại.

- Điểm giống nhau của cổ¹ và cổ²: Cả hai nghĩa của từ "cổ" đều chỉ một phần của cơ thể người hoặc động vật, hoặc một phần của một vật thể có vị trí tương tự.

LTVC 3

Giải Câu 3 trang 23 VBT Tiếng Việt 5 tập 1 – Chân trời sáng tạo

Tra từ điển để tìm nghĩa gốc và 2 - 3 nghĩa chuyển của từ “ngọt”. Đặt câu để phân biệt nghĩa gốc và một nghĩa chuyển tìm được.

a. Nghĩa gốc:

b. Nghĩa chuyển:

Phương pháp giải:

Em sử dụng từ điển Tiếng Việt để tìm định nghĩa của từ “ngọt” rồi đặt câu.

Lời giải chi tiết:

- Theo Từ điển Tiếng Việt (Từ điển Hoàng Phê): Ngọt 1. Có vị như vị của đường, mật 2.(Giọng nói, lời nói) nhẹ nhàng, dễ nghe, dễ làm xiêu lòng 3. (Âm thanh) nghe êm tai 4.(Chỉ sắc thái) ở mức độ cao, gây cảm giác như tác động êm nhẹ nhưng thấm sâu. Rét ngọt, Dao cắt ngọt

- Đặt câu:

a. Nghĩa gốc: Chiếc kẹo này thật ngọt!

b. Nghĩa chuyển: Hoa có giọng nói ngọt ngào. 

Viết 1

Giải Câu 1 trang 24 VBT Tiếng Việt 5 tập 1 – Chân trời sáng tạo

Viết bài văn tả một cảnh đẹp ở quê hương em hoặc nơi em ở dựa vào gợi ý (SGK, tr.40).

Phương pháp giải:

Em dựa vào các gợi ý để hoàn thành bài tập

Lời giải chi tiết:

a. Cách 1:

- Mở bài:

Quê hương em nằm ở một vùng nông thôn yên bình và thơ mộng. Mỗi khi có dịp trở về, em luôn cảm nhận được sự thân thuộc và yên ả của nơi này. Cảnh vật ở đây tuy giản dị nhưng lại chứa đựng biết bao vẻ đẹp tinh khôi và ấm áp, khiến lòng em luôn tràn ngập những kỷ niệm khó quên.

- Thân bài:

Bình minh vừa hé, ánh nắng nhẹ nhàng len lỏi qua những tán lá xanh um, rọi xuống cánh đồng lúa chín vàng rực rỡ. Mùi hương của đồng quê tươi mới và trong lành làm dịu lòng người. Tiếng chim hót vang vọng, chào đón một ngày mới đầy năng lượng và sức sống. Khi mặt trời lên cao, cả làng quê bừng sáng. Ánh nắng chiếu sáng mọi góc đường, ngõ xóm. Người nông dân bắt đầu công việc trên cánh đồng, tiếng cười nói vui vẻ vang lên khắp nơi. Trẻ con tụ tập trước sân nhà, chơi những trò chơi dân gian, tiếng cười giòn tan hòa cùng với tiếng ve kêu râm ran. Buổi chiều, ánh nắng dịu nhẹ, phủ lên cánh đồng một màu vàng óng ánh. Bầu trời chuyển sắc, từ xanh thẫm sang đỏ rực rồi hồng phớt. Tiếng côn trùng bắt đầu rả rích, báo hiệu một buổi tối yên bình sắp đến. Buổi tối, ánh trăng tròn vành vạnh treo cao trên bầu trời, rải ánh sáng dịu dàng xuống mặt đất. Những ngôi nhà tranh, những con đường làng đều ngập tràn trong ánh trăng, tạo nên một khung cảnh thanh bình và yên ả. Người dân quây quần bên mâm cơm gia đình, kể cho nhau nghe những câu chuyện trong ngày.

- Kết bài: Những cảnh đẹp yên bình của quê hương đã tạo nên những ký ức khó phai trong lòng em. Mỗi khoảnh khắc đều đọng lại những cảm xúc ngọt ngào, đem lại nguồn năng lượng tích cực. Em luôn tự hào về nơi mình sinh ra và mong muốn góp phần gìn giữ vẻ đẹp giản dị này cho mai sau.

b. Cách 2:

- Mở bài: Mỗi khi ánh hoàng hôn buông xuống, cả làng quê chìm trong một không gian yên bình và thơ mộng, với cảnh vật đẹp tựa tranh vẽ. Ánh nắng cuối ngày nhẹ nhàng chiếu qua các tán lá, tạo nên những vệt sáng lung linh trên mặt đất. Bầu trời từ từ chuyển sắc từ xanh thẳm sang đỏ rực rồi dần dần hồng phớt, hòa quyện với màu vàng của cánh đồng lúa, tạo nên một bức tranh thiên nhiên đầy màu sắc. Những cảm xúc bình yên và lãng mạn ấy đã in sâu trong tâm trí mỗi con người nơi đây.

- Thân bài: Khi mặt trời dần lặn, ánh nắng trở nên dịu nhẹ, phủ lên cánh đồng lúa một màu vàng óng ánh. Những tia nắng cuối ngày xuyên qua các tán lá, tạo ra những vệt sáng lung linh trên mặt đất. Bầu trời chuyển sắc từ xanh thẫm sang đỏ rực, rồi dần dần hồng phớt, như một bức tranh thiên nhiên đầy màu sắc. Màu vàng của ánh nắng hòa quyện với màu xanh của cánh đồng và màu đỏ hồng của bầu trời tạo nên một cảnh sắc vô cùng rực rỡ và lãng mạn. Những đám mây trôi nhẹ nhàng trên bầu trời, phản chiếu ánh nắng, tạo nên những mảng màu tuyệt đẹp. Tiếng côn trùng bắt đầu rả rích, tiếng dế kêu vang vọng trong không gian yên bình. Xa xa, tiếng trẻ con cười nói vui đùa sau giờ học, tiếng bò kêu gọi nhau về chuồng, tất cả tạo nên một bản hòa âm thanh bình và yên ả của làng quê. Buổi chiều ở quê hương mang đến cảm giác thanh bình và nhẹ nhàng. Những cơn gió nhẹ thổi qua, mang theo hương lúa chín và mùi thơm của cỏ cây. Người dân sau một ngày làm việc mệt nhọc, ngồi trước hiên nhà, thư giãn và trò chuyện cùng nhau, tạo nên một không khí gia đình ấm áp.

- Kết bài: Cảnh buổi chiều ở quê hương em đẹp như một bức tranh vẽ tay, mỗi chi tiết đều toát lên vẻ đẹp yên bình và giản dị. Những khoảnh khắc tuyệt vời này không chỉ là kỷ niệm đẹp trong tâm trí em mà còn là nguồn cảm hứng, là tình yêu thương mãnh liệt dành cho quê hương. Em luôn trân trọng và tự hào về nơi mình sinh ra, nơi mà mỗi buổi chiều đều mang đến những cảm xúc êm đềm và ngọt ngào.

Vận dụng

Giải Câu hỏi trang 26 VBT Tiếng Việt 5 tập 1 – Chân trời sáng tạo

Ghi lại những từ ngữ, hình ảnh em thích trong bài thơ “Chớm thu”.

Phương pháp giải:

Em đọc lại bài thơ và chọn ra những hình ảnh mình thích. 

Lời giải chi tiết:

Hình ảnh yêu thích của em:

Mùa đơm hạt thóc trên đồng

Đơm thêm bóng mẹ chờ trông tháng ngày

 Mùa vui lúa về đường cày

Vẽ nên vóc dáng đôi tay tảo tần.