Bài 3: Em tôn trọng sự khác biệt của người khác SGK Đạo đức 5 Chân trời sáng tạo

Khởi động

Trả lời Câu hỏi trang 16 Khởi động SGK Đạo đức 5

Tham gia trò chơi Người bí ẩn và trả lời câu hỏi:

Vì sao em tìm được người bí ẩn trong trò chơi này?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ thông tin về trò chơi.

Lời giải chi tiết:

Em tìm được người bí ẩn dựa vào những thông tin được cung cấp và đối chiếu với những bạn trong lớp. Ai cũng có những đặc điểm riêng biệt để nhận biết.

Kiến tạo tri thức mới 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 16 Kiến tạo tri thức mới SGK Đạo đức 5

Quan sát tranh và thực hiện yêu cầu: 

- Nêu biểu hiện tôn trọng sự khác biệt được thể hiện trong các tranh trên.

- Nêu thêm các hành động, lời nói thể hiện thái độ tôn trọng sự khác biệt của người khác.

Phương pháp giải:

Quan sát bức tranh và thực hiện yêu cầu.

Lời giải chi tiết:

a, Biểu hiện tôn trọng sự khác biệt được thể hiện trong các tranh trên:

Tranh 1: Cho bạn nữ cùng tham gia đội bóng.

Tranh 2: Các bạn khen bạn nam ngồi xe lăn hát rất hay. Dù ngồi xe lăn nhưng vẫn tham gia hội diễn văn nghệ và được mọi người cổ vũ, ủng hộ

Tranh 3: Giúp đỡ bạn mới đến thích nghi môi trường mới

Tranh 4: Các bạn dân tộc khác nhau cùng tham gia ngày hội giao lưu văn hoá các dân tộc Việt Nam và chơi rất vui vẻ.

b, Nêu thêm các hành động, lời nói thể hiện thái độ tôn trọng sự khác biệt của người khác:

 - Không chê bai khi thấy bạn phải ngồi xe lăn.

 - Giúp đỡ những bạn nghèo khó

 - Không kì thị khi thấy bạn có màu da khác mình.

Kiến tạo tri thức mới 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 17 Kiến tạo tri thức mới SGK Đạo đức 5

Đọc thông tin và trả lời câu hỏi

- Ý nghĩa của ngày quốc tế Khoan dung là gì?

- Theo em, vì sao phải tôn trọng sự khác biệt của người khác?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ thông tin để trả lời câu hỏi.

Lời giải chi tiết:

a, Ý nghĩa của ngày Quốc tế Khoan dung:

 - Tôn trọng, chấp nhận và hiểu đúng sự đa dạng, phong phú của các nền văn hoá trên thế giới

 - Công nhận rằng mỗi người có những hình dáng bên ngoài khác nhau, địa vị, lời nói, cách ứng xử khác nhau nhưng đều có quyền được sống trong hoà bình và duy trì cá tính

 - Lòng khoan dung có ý nghĩa đặc biệt trong việc gắn kết và xây dựng một thế giới hoà bình, thịnh vượng

b, Theo em, chúng ta phải tôn trọng sự khác biệt của người khác vì:

 - Mỗi người đều đặc biệt: Mọi người có những khác biệt về ngoại hình, quan điểm và sở thích. Đó là điều làm cho mỗi người trở nên đặc biệt và độc đáo.

 - Sự đa dạng làm cho thế giới thú vị: Khi chúng ta chấp nhận và tôn trọng sự khác biệt, chúng ta có thể học hỏi và khám phá những điều mới. Điều này làm cho thế giới trở nên thú vị và đa dạng.

 - Mọi người xứng đáng được đối xử công bằng: Tôn trọng sự khác biệt giúp chúng ta đối xử công bằng với mọi người, không phân biệt dựa trên ngoại hình, ngôn ngữ hay văn hóa.

 - Xây dựng tình bạn tốt hơn: Khi chúng ta tôn trọng sự khác biệt của người khác, chúng ta có thể xây dựng những mối quan hệ tốt hơn và trở thành bạn bè thân thiết.

Luyện tập 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 18 Luyện tập SGK Đạo đức 5

Nhận xét các ý kiến sau

- Ý kiến 1: Không chơi với những bạn có sở thích khác với mình là tôn trọng sự khác biệt

- Ý kiến 2: Tôn trọng sự khác biệt giúp chúng ta luôn biết cảm thông chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau

- Ý kiến 3: Tôn trọng sự khác biệt giúp chúng ta có thể học hỏi được những điều tốt đẹp từ người khác

- Ý kiến 4: Tôn trọng sự khác biệt sẽ gây khó khăn khi hoạt động nhóm

Phương pháp giải:

Đọc kĩ các ý kiến và nhận xét ý kiến đó đúng hay sai, giải thích.

Lời giải chi tiết:

- Ý kiến 1: Không đồng tình. Tôn trọng sự khác biệt không có nghĩa là không chơi với những bạn có sở thích khác. Thực tế, tôn trọng sự khác biệt có nghĩa là chấp nhận và hiểu rằng mỗi người có quyền tự do sở thích và lựa chọn của mình, và không đánh giá, phê phán hay cô lập người khác vì điều đó.

- Ý kiến 2: Đồng tình. Tôn trọng sự khác biệt giúp chúng ta hiểu và cảm thông với những người khác. Nó khuyến khích sự chia sẻ và giúp đỡ lẫn nhau, tạo nên một môi trường hòa thuận và đồng lòng.

- Ý kiến 3: Đồng tình. Tôn trọng sự khác biệt giúp chúng ta học hỏi từ người khác. Mỗi người mang đến những kinh nghiệm, kiến thức và quan điểm riêng, và chúng ta có thể học hỏi và nhận được những điều tốt đẹp từ những người có khác biệt so với chúng ta.

- Ý kiến 4: Không đồng tình. Tôn trọng sự khác biệt không gây khó khăn khi hoạt động nhóm. Trái lại, nếu chúng ta tôn trọng và chấp nhận sự khác biệt, chúng ta có thể hợp tác và làm việc cùng nhau một cách hiệu quả. Sự đa dạng trong nhóm có thể mang lại sự sáng tạo và quan điểm phong phú hơn.

Luyện tập 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 18 Luyện tập SGK Đạo đức 5

Chọn cách ứng xử phù hợp với mỗi trường hợp và giải thích lí do.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ và chọn cách ứng xử phù hợp.

Lời giải chi tiết:

a - 5    

b - 4    

c - 1

d - 2    

e – 3

Luyện tập 3

Trả lời Câu hỏi 3 trang 19 Luyện tập SGK Đạo đức 5

Em đồng tình hay không đồng tình với việc làm nào sau đây? Vì sao?

a. Mỗi lần có khách từ quê lên thăm gia đình là Cốm lại trốn trong phòng, không muốn trò chuyện với họ vì cách nói chuyện không hợp.

b. Khi thấy người khuyết tật đi qua, Bin nhại lại động tác để trêu chọc

c. Trong các tình huống tranh luận ở lớp, Tin thường chê bai các ý kiến không giống mình

d. Na chăm chú lắng nghe người bạn nước ngoài chia sẻ về văn hoá của đất nước họ

e. Hương thường chỉ hoà đồng với các bạn có sở thích và hoàn cảnh giống mình.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ các tình huống và thực hiện yêu cầu.

Lời giải chi tiết:

a. Em không đồng tình với hành động này. Tôn trọng sự khác biệt có nghĩa là chấp nhận và hiểu rằng mỗi người có quyền tự do sở thích và lựa chọn của mình. Tránh trò chuyện với khách từ quê vì cách nói chuyện không hợp không phản ánh sự tôn trọng và sẽ gây cảm giác không thoải mái cho họ.

b. Em không đồng tình với hành động này. Trêu chọc người khuyết tật bằng cách nhại lại động tác là một hành vi không tôn trọng và thiếu empati. Chúng ta phải tôn trọng và đối xử công bằng với tất cả mọi người, bất kể khác biệt của họ.

c. Em không đồng tình với hành động này. Chê bai và chỉ trích ý kiến không giống mình không phản ánh tinh thần tôn trọng sự khác biệt. Trong tranh luận, chúng ta nên lắng nghe và thảo luận một cách tôn trọng, xem xét các quan điểm khác nhau và tìm cách đạt đến sự thỏa thuận hoặc hiểu biết chung.

d. Em đồng tình với hành động này. Lắng nghe người bạn nước ngoài chia sẻ về văn hoá của đất nước họ là một hành động tôn trọng sự khác biệt. Điều này giúp chúng ta hiểu và đánh giá cao những giá trị và quan niệm khác nhau trong văn hoá và thể hiện lòng tôn trọng.

e. Em không đồng tình với hành động này. Hoà đồng chỉ với những bạn có sở thích và hoàn cảnh giống mình là một hành vi chọn lọc và không tôn trọng sự khác biệt. Chúng ta nên mở rộng mối quan hệ và tạo sự kết nối với những người có sở thích và hoàn cảnh khác, đó là cách để chúng ta học hỏi và khám phá thêm.

Luyện tập 4

Trả lời Câu hỏi 4 trang 19 Luyện tập SGK Đạo đức 5

Xử lí tình huống

Tình huống 1:

Lớp 5B có bạn Y Hên là người dân tộc Xơ-Đăng mới chuyển đến. Bạn chưa quen ai nên rất ít nói. Thấy bạn mặc trang phục hằng ngày của dân tộc mình, một nhóm bạn trong lớp trêu chọc Y Hên.

Nếu chứng kiến tình huống đó, em sẽ ứng xử như thế nào?

Tình huống 2:

Vào dịp tết, gia đình Bin đi thăm họ hàng và dẫn theo chú cún con. Nhưng khi đến nhà bác Hai, bác không muốn cho cún con vào nhà vì bác bị dị ứng với lông thú.

Nếu là Bin, em sẽ ứng xử như thế nào?

Tình huống 3:

Nhóm của Na đang lên kế hoạch sưu tầm và giới thiệu các danh nhân văn hoá thế giới của Việt Nam. Cô giáo phân công thêm bạn Lê- một học sinh mới chuyển trường vào nhóm của Na. Lê vẽ khá đẹp nhưng nhút nhát. Các bạn lo ngại Lê sẽ làm chậm kế hoạch của nhóm.

Nếu là Na, em sẽ ứng xử như thế nào?

Tình huống 4:

Cam bị ngã nên có một vết sẹo trên mặt. Kể từ ngày đó, Cam rất tự ti về ngoại hình của mình. Một hôm, đi học về, Cam chạy đến ôm chặt lấy chị Cốm, khóc nức nở và nói: “ Bạn Ân không chơi với em và còn gọi em là vịt con xấu xí”

 - Em có đồng tình với việc làm của bạn Ân không? Vì sao?

 - Nếu là Cốm, em sẽ động viên Cam như thế nào?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ các tình huống và thực hiện yêu cầu.

Lời giải chi tiết:

Tình huống 1:

- Em sẽ lên tiếng bảo vệ bạn Y Hên và nói với nhóm bạn rằng trêu chọc không lành mạnh và khuyến khích mọi người đối xử tôn trọng và vui vẻ với nhau.

- Em sẽ tiếp cận và kết bạn với Y Hên, bày tỏ sự quan tâm và chia sẻ với bạn ấy để bạn ấy cảm thấy thoải mái trong lớp.

Tình huống 2:

- Em sẽ tôn trọng quyết định của bác Hai và không đưa chú cún con vào nhà.

- Em sẽ tìm một nơi an toàn để chú cún con ở trong thời gian thăm nhà bác Hai, chẳng hạn như để chú cún con trong xưởng hoặc sân nhà.

Tình huống 3:

- Em sẽ khuyến khích Lê tham gia và đóng góp ý kiến vào kế hoạch sưu tầm và giới thiệu danh nhân văn hoá thế giới của Việt Nam.

- Em sẽ tạo môi trường thoải mái và thân thiện cho Lê, khuyến khích bạn ấy tham gia tranh luận và chia sẻ ý kiến.

Tình huống 4:

- Em không đồng tình với việc bạn Ân gọi Cam là vịt con xấu xí.

- Nếu là Cốm, em sẽ động viên và yêu thương Cam, nói với Cam rằng ngoại hình không quan trọng và nhắc Cam về những phẩm chất tốt của mình.

Vận dụng 1

Trả lời Câu hỏi 1 trang 20 Vận dụng SGK Đạo đức 5

Vẽ chân dung của em và chia sẻ những điểm khác biệt (về hình dáng, thói quen, sở thích, năng khiếu,..) mà em muốn mọi người tôn trọng.

Phương pháp giải:

Dựa vào hiểu biết của em và đọc thông tin để chia sẻ.

Lời giải chi tiết:

Vận dụng 2

Trả lời Câu hỏi 2 trang 21 Vận dụng SGK Đạo đức 5

Thực hiện cách ứng xử thể hiện thái độ tôn trọng sự khác biệt của người khác và chia sẻ với các bạn về kết quả thực hiện được.

Phương pháp giải:

Thực hiện và chia sẻ về kết quả.

Lời giải chi tiết: