Bài 22: Các châu lục và đại dương trên thế giới - SGK Lịch sử và Địa lí 5 Kết nối tri thức

Khởi động

Thế giới có nhiều châu lục và đại dương. Hãy kể tên một số châu lục và đại dương mà em biết.

Phương pháp giải:

- Vận dụng những kiến thức đã biết và tham khảo trên mạng

- Chỉ ra được tên một số châu lục và đại dương

Lời giải chi tiết:

- Châu lục: châu Âu, châu Phi, châu Mỹ,…

- Đại dương: Đại Tây Dương, Thái Bình Dương,…

Khám phá 1

Đọc thông tin và quan sát hình 1 và bảng 1, em hãy:

- Kể tên và xác định vị trí địa lí của các châu lục trên bản đồ.

- So sánh diện tích của các châu lục trên thế giới

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ phần 1a. Khái quát chung (SGK trang 93)

- Chỉ ra được vị trí địa lí của các châu lục trên bản đồ và so sánh được diện tích của các châu lục trên thế giới

Lời giải chi tiết:

- Qua thông tin đọc được và quan sát, em biết được có 6 châu lục là: châu Á, châu Âu, châu Phi, châu Mỹ, châu Đại Dương, châu Nam Cực.

- Châu Á có diện tích lớn nhất, lớn thứ hai là châu Mỹ và đứng thứ ba là châu Phi. Những châu lục còn lại có diện tích nhỏ nhất xếp theo thứ tự lần lượt là: châu Đại Dương, châu Âu, châu Nam Cực.

Khám phá 2

Đọc thông tin, sử dụng quả Địa Cầu và quan sát các hình từ 2 đến 10, em hãy

- Kể tên và xác định vị trí của một số dãy núi, cao nguyên, đồng bằng lớn của thế giới trên quả Địa Cầu

- Nêu một số đặc điểm tự nhiên nổi bật của các châu lục

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ phần 1b. Đặc điểm tự nhiên (SGK trang 94) 

- Chỉ ra được tên và vị trí của một số dãy núi, cao nguyên, đồng bằng lớn của thế giới trên quả Địa Cầu; một số đặc điểm tự nhiên nổi bật của các châu lục

Lời giải chi tiết:

-  Một số dãy núi, cao nguyên, đồng bằng lớn của thế giới là: Dãy Hi-ma-lay-a ở Nê-pan; Dãy An-pơ ở Thuỵ Sỹ; Hoang mạc Xa-ha-ra ở Ma-rốc; ...

- Một số đặc điểm tự nhiên nổi bật của các châu lục:

* Châu Á:

+ Địa hình đa dạng bao gồm núi, cao nguyên và các đồng bằng châu thổ rộng lớn

+ Có đủ các khí hậu (xích đạo, nhiệt đới, ôn đới, hàn đới)

+ Có nhiều hệ thống sông lớn và các hồ lớn

+ Thiên nhiên phân hoá đa dạng

* Châu Âu:

+ Đồng bằng chiếm 2/3 diện tích và kéo dài từ tây sang đông, đồi núi chiếm 1/3 diện tích và tập trung ở phía nam

+ Khí hậu ôn đới, thiên nhiên thay đổi theo mùa và vị trí gần hay xa biển

+ Có nhiều sông nhưng chủ yếu là sông nhỏ

* Châu Phi:

+ Địa hình khá cao, chủ yếu có các sơn nguyên xen với bồn địa thấp

+ Khí hậu khô, nóng bậc nhất thế giới nên hình thành nên các hoang mạc rộng lớn

+ Mạng lưới sông ngòi thưa thớt và phân bố không đều

* Châu Mỹ:

+ Bao gồm 2 lục địa là Bắc Mỹ và Nam Mỹ, nối với nhau bởi eo đất Trung Mỹ

+ Chia làm 3 khu vực rõ rệt: phía tây là các dãy núi cao, ở giữa là các đồng bằng và phía đông là các dãy núi, cao nguyên thấp

+ Khí hậu phân theo chiều bắc – nam, đông – tây và theo độ cao

+ Thiên nhiên đa dạng với hệ thống sông, hồ dày

* Châu Đại Dương:

+ Gồm lục địa Ô-xtrây-li-a và các đảo, quần đảo ở trung tâm Thái Bình Dương

+ Lục địa Ô-xtrây-li-a gồm các vùng núi phía đông, đồng bằng, bồn địa ở trung tâm và cao nguyên ở phía tây. Khí hậu khô hạn, tài nguyên sinh vật độc đáo

+ Các đảo và quần đảo có khí hậu nóng ẩm, rừng rậm và rừng dừa bao phủ

* Châu Nam Cực:

+  Có 5 đại dương trên thế giới: Thái Bình Dương, Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương, Bắc Băng Dương, Nam Đại Dương

+ Địa hình là cao nguyên cao, phủ 1 lớp băng dày, khí hậu lạnh và khô nhất trên Trái Đất

+ Thực vật nghèo nàn, chỉ có các loài chịu được lạnh như chim cánh cụt, hải cẩu,

Khám phá 3

Đọc thông tin, quan sát hình 1 và bảng 2, em hãy:

- Kể tên và xác định vị trí địa lí của các đại dương trên lược đồ

- So sánh diện tích, độ sâu của các đại dương trên thế giới

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ phần 2. Các đại dương trên thế giới (SGK trang 97)

- Chỉ ra được tên và vị trí địa lí của các đại dương trên lược đồ; so sánh diện tích, độ sâu của các đại dương trên thế giới

Lời giải chi tiết:

- Trong số các đại dương, đại dương có diện tích lớn nhất là Thái Bình Dương, sau đó đến Đại Tây Dương, Ấn Độ Dương, Nam Đại Dương và nhỏ nhất là Bắc Băng Dương

- Trong số các đại dương, đại dương có độ sâu lớn nhất là Thái Bình Dương, sau đó đến Ấn Độ Dương, Đại Tây Dương, Nam Đại Dương và nhỏ nhất là Bắc Băng Dương

Luyện tập

Hãy trả lời các câu hỏi dưới đây

a) Châu lục, đại dương nào có diện tích lớn nhất trên thế giới?

b) Châu lục, đại dương nào có diện tích nhỏ nhất trên thế giới?

c) Châu lục nào lạnh và khô nhất thế giới?

d) Hoang mạc Xa-ha-ra nằm ở châu lục nào?

Phương pháp giải:

- Đọc kĩ phần 2. Các đại dương trên thế giới (SGK trang 97))

- Chỉ ra được những thông tin về các đại dương trên thế giới

Lời giải chi tiết:

- Châu lục, đại dương có diện tích lớn nhất trên thế giới là: Châu Á và Thái Bình Dương.

- Châu lục, đại dương có diện tích nhỏ nhất trên thế giới là: Châu Đại Dương và Bắc Băng Dương.

- Châu lục lạnh và khô nhất thế giới là: Châu Nam Cực.

- Hoang mạc Xa-ha-ra nằm ở: châu Phi

Vận dụng

Trong các châu lục đã học, em muốn đặt chân đến khám phá châu lục nào? Vì sao em có lựa chọn đó?

Phương pháp giải:

- Vận dụng những kiến thức em đã biết hoặc tham khảo trên mạng

- Chia sẻ về thông tin của châu lục mà em muốn đặt chân tới

Lời giải chi tiết:

- Em muốn đặt chân đến Nam Cực vì:

 + Nam Cực là nơi sở hữu những cảnh quan thiên nhiên hùng vĩ, ấn tượng nhất trên Trái Đất, với những tảng băng trôi khổng lồ, những dãy núi băng cao chót vót, những sông băng mênh mông, cùng hệ sinh thái động thực vật vô cùng phong phú và độc đáo.

+ Nam Cực là nơi tập trung nhiều cơ sở nghiên cứu khoa học quan trọng, nơi các nhà khoa học từ khắp nơi trên thế giới đến để nghiên cứu về biến đổi khí hậu, sinh học, địa chất,... Đây sẽ là cơ hội tuyệt vời để tôi có thể tìm hiểu về những bí ẩn của Trái Đất và vũ trụ.