Lý thuyết các nguyên tố hóa học và nước - Sinh 10 Chân trời sáng tạo

I. Các nguyên tố hóa học

1. Các nguyên tố hóa học có trong tế bào:

Nguyên tố thiết yếu là nguyên tố cần thiết cho sự tồn tại và phát triển của các sinh vật.

VD: 3 nguyên tố chiếm hàm lượng cao nhất trong cơ thể là C, H, O. 

Dựa vào tỉ lệ phần trăm khối lượng cơ thể, các nguyên tố được chia thành hai nhóm: là nguyên tố đại lượng và nguyên tố vi lượng (chiếm tỉ lệ < 0,01%).

2. Vai trò của nguyên tố carbon:

Nguyên tử cacbon có 4 electron tự do tam gia liên kết với các nguyên tử khác (O, H, P …), hình thành nên bộ khung carbon cho hầu hết các đại phân tử của tế bào (Cacbohidrat, cellulose, nucleic acid …).

3. Vai trò của các nguyên tố hóa học:

II. Nước và vai trò sinh học của nước

1. Cấu tạo và tính chất của nước:

Nước được cấu tạo từ một nguyên tử oxygen liên kết với hai nguyên tử hydrogen bằng hai liên kết cộng hoá trị.

Nhờ liên kết giữa các phân tử nước với nhau và khả năng liên kết của nước vào thành tế bào đã tạo nên cột nước trong thân cây, tạo sức căng về mặt nhờ đó một số sinh vật như nhện nước có thể đứng và di chuyển trên mặt nước.

2. Vai trò của nước:

Nước chiếm 70 - 90% khối lượng tế bào và còn là thành phần chính của dịch gian bào, huyết tương, dịch khớp …

Nước là dung môi của sự sống, nước có thể hòa tan nhiều hợp chất như muối, đường, protein …

Nước có nhiệt dung đặc trưng cao nên các sinh vật trên cạn có thể dễ dàng điều chỉnh nhiệt độ tế bào và cơ thể cũng như tránh được sự thay đổi đột ngột của nhiệt độ môi trường sống.

Sơ đồ tư duy các nguyên tố hóa học và nước: