Bài 21. Alkene trang 59, 60, 61 SBT Khoa học tự nhiên 9 Cánh diều

21.1

Cho các hydrocarbon sau: CH₃ – CH₃, CH₂ = CH₂, CH₃ – CH₂ – CH₃,

CH₃ – CH = CH – CH₃, CH₂ = CH – CH = CH₂,

Số lượng alkene trong các hydrocarbon trên là:

A. 5                        B. 2                        C. 3                                    D. 4.

Phương pháp giải:

Dựa vào khái niệm của alkene.

Lời giải chi tiết:

CH₂ = CH₂, CH₃ – CH = CH – CH₃, CH₂ = CH – CH = CH₂,

21.2

Trong số các hydrocarbon sau: CH₂ = CH₂, , CH₃ – CH = CH₂,

CH₃ – CH₂ – CH₃, CH₃ – CH = CH – CH₃.

Số lượng các chất làm mất màu nước bromine là:

A. 2                        B. 3                        C. 4                                    D. 5

Phương pháp giải:

Các chất có liên kết pi sẽ làm mất màu nước bromine.

Lời giải chi tiết:

CH₂ = CH₂, CH₃ – CH = CH₂, CH₃ – CH = CH – CH₃.

Đáp án B

21.3

Số lượng các alkane có công thức phân tử C₄H₈ và có cấu tạo phân tử khác nhau là:

A. 3                        B. 4                        C. 1                                    D. 2

Phương pháp giải:

Viết đồng phân cấu tạo của C₄H₈.

Lời giải chi tiết:

CH₂ = CH – CH₂ – CH₃; CH₃ – CH = CH – CH₃, CH₂ = C(CH₃) – CH₃

Đáp án A

21.4

Chọn những câu đúng trong các câu sau:

(a) Các alkene có công thức chung là C_nH_2n.

(b) Tất cả các hydrocarbon có công thức phân tử là C_nH_2n đều là alkene.

(c) Tất cả các hydrocarbon có một liên kết đôi trong phân tử đều là alkene.

(d) Những hydrocarbon có công thức chung C_nH_2n và có một liên kết đôi trong phân tử là alkene.

Phương pháp giải:

Dựa vào khái niệm của alkene.

Lời giải chi tiết:

(a) đúng

(b) sai, các hydrocarbon có 1 vòng no cũng có công thức chung là C_nH_2n.

(c) sai, các hydrocarbon có vòng và có một liên kết đôi không phải là alkene.

(d) đúng.

21.5

Bằng cách bổ sung các nguyên tử H và các liên kết còn thiếu để hoàn thành công thức cấu tạo của một số alkene sau:

(1) CH₃ – CH – CH₂                            (2)

(3) CH₂ – CH₂ – CH₂ – CH₃                (4) CH₃ – CH = CH – CH₃

Phương pháp giải:

Dựa vào cấu tạo của alkene.

Lời giải chi tiết:

(1) CH₃ – CH = CH₂

(2)

(3) CH₂ = CH – CH₂ – CH₃

(4) CH₃ – CH = CH – CH₃.

21.6

Có các alkene: CH₃ – CH = CH₂, CH₃ – CH = CH – CH₃, CH₂ = CH – CH₂ – CH₃.

Viết phương trình hóa học của các phản ứng xảy ra khi:

a) Cho các alkene trên tác dụng với nước bromine.

b) Đốt cháy các alkene trên.

c) Trùng hợp các alkene trên.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của alkene.

Lời giải chi tiết:

a)

\(\begin{array}{l}C{H_3} - CH = C{H_2} + B{r_2} \to C{H_3} - CHBr - C{H_2}Br\\C{H_3} - CH = CH - C{H_3} + B{r_2} \to C{H_3} - CHBr - CHBr - C{H_3}\\C{H_2} = CH - C{H_2} - C{H_3} + B{r_2} \to C{H_2}Br - CHBr - C{H_3}\end{array}\)

b)

c)

21.7

Có hai chất khí là C₂H₄ và C₃H₈. Nêu cách tiến hành phân biệt hai khí trên bằng nước bromine. Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra (nếu có).

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của alkene.

Lời giải chi tiết:

C₂H₄ thuộc dãy alkene nên làm mất màu dung dịch nước bromine; C3H8 thuộc dãy alkane không làm mất màu dung dịch nước bromine.

PTHH: CH₂ = CH₂ + Br₂ \( \to \)CH₂Br  - CH₂Br

21.8

Hai hydrocarbon mạch hở X và Y trong phân tử đều có 6 nguyên tử H. Trong phân tử X chỉ có các liên kết đơn. Phân tử Y nhiều hơn phân tử X một nguyên tử C.

a) Xác định công thức phân tử của X, Y.

b) Viết công thức cấu tạo của X, Y.

c) Mô tả hiện tượng xảy ra khi dẫn X, Y qua nước bromine.

Phương pháp giải:

Dựa vào cấu tạo của alkene và alkane.

Lời giải chi tiết:

a) Vì hydrocarbon X mạch hở chỉ có liên kết đơn và có 6 nguyên tử H, vậy X là C₂H₆. Theo bài, Y có 3 nguyên tử C, vậy công thức phân tử của Y là C₃H₆ và công thức cấu tạo là CH₂ = CH – CH₃ .

21.9

Chọn các chất thích hợp (viết ở dạng công thức cấu tạo thu gọn) để điền vào dấu ? và hoàn thành các phương trình hóa học sau:

a) ? + Br₂ \( \to \)CH₂Br – CH₂Br

b) ? + Cl₂ \( \to \)CH₂Cl – CHCl – CH₃

c) ? + Br₂ \( \to \) CH₃ – CHBr – CHBr – CH₃

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của alkene.

Lời giải chi tiết:

a) CH₂ = CH₂

b) CH₂ = CH – CH₃

c) CH₃ – CH = CH – CH₃

21.10

Xác định công thức phân tử chất hữu cơ X trong phương trình hóa học sau:

X + 6O₂ \( \to \)4CO₂ + 4H₂O.

Biết X có cấu tạo mạch hở, viết công thức cấu tạo có thể có của X.

Phương pháp giải:

Dựa vào phản ứng đốt cháy alkene.

Lời giải chi tiết:

Số nguyên tử C = 4; số nguyên tử H = 4.2 = 8.

CTPT: C₄H₈.

Có 3 công thức cấu tạo phù hợp với X:

CH₂ = CH – CH₂ – CH₃; CH₃ – CH = CH – CH₃, CH₂ = C(CH₃) – CH₃

21.11

Hoàn thành các phương trình hóa học sau:

a) C_xH_y + ? \( \to \)CO₂ + H₂O

b) ? + (3n+1)O₂ \( \to \)2n CO₂ + 2(n+1) H₂O

c) ? + 3n O₂ \( \to \)2n CO₂ + 2n H₂O.

Phương pháp giải:

Dựa vào phản ứng cháy của hydrocarbon.

Lời giải chi tiết:

a) \({C_x}{H_y} + \frac{{2{\rm{x}} + \frac{y}{2}}}{2}{O_2} \to xC{O_2} + \frac{y}{2}{H_2}{\rm{O}}\)

b) \(2{C_n}{H_{2n + 2}} + (3n + 1){O_2} \to 2nC{O_2} + 2(n + 1){H_2}{\rm{O}}\)

c) \(2{C_n}{H_{2n}} + 3n{O_2} \to 2nC{O_2} + 2n{H_2}{\rm{O}}\)

21.12

Khi cho một alkene tác dụng với nước bromine thu được một dẫn xuất của hydrocarbon có công thức cấu tạo là 

Xác định công thức cấu tạo của alkene.

Viết phương trình hóa học của phản ứng xảy ra giữa alkene và nước bromine.

Phương pháp giải:

Dựa vào tính chất hóa học của alkene.

Lời giải chi tiết:

Công thức cấu tạo của alkene là:

21.13

Viết phương trình hóa học của phản ứng trùng họp các chất sau:

a) CH₃ – CH = CH – CH₃       

Phương pháp giải:

Dựa vào phản ứng trùng hợp alkene.

Lời giải chi tiết: