Bài 8. Đạo đức kinh doanh - SGK Giáo dục kinh tế và pháp luật 11 Chân trời sáng tạo

Mở đầu

Trả lời câu hỏi trang 54 sách giáo khoa Giáo dục Kinh tế và pháp luật 11 – Chân trời sáng tạo

Hãy chia sẻ hiểu biết của em về nội dung các câu dưới đây:

- Vui lòng khách đến, vừa lòng khách đi.

- Phải thì mua, vừa thì bán.

Phương pháp giải:

Đọc các câu ca dao, tục ngữ và chia sẻ hiểu biết của bản thân về câu ca dao, tục ngữ đó.

Lời giải chi tiết:

- “Vui lòng khách đến, vừa lòng khách đi” được hiểu là: sự “vui lòng, vừa lòng” của khách hàng là kết quả của chất lượng sản phẩm, thái độ và tinh thần phục vụ, thể hiện văn minh thương mại trong kinh doanh.

- “Phải thì mua, vừa thì bán” được hiểu là: giá cả và giá trị của hàng hóa, dịch vụ cần đảm bảo sự hài hòa về mặt lợi ích giữa bên sản xuất, cung ứng sản phẩm (bên bán) với bên có nhu cầu tiêu dùng sản phẩm (bên mua).

? mục 1

Trả lời câu hỏi mục 1 trang 54 sách giáo khoa Giáo dục Kinh tế và pháp luật 11 – Chân trời sáng tạo

Em hãy đọc các thông tin, trường hợp sau và trả lời câu hỏi

THÔNG TIN

Ông Bạch Thái Bưởi sinh năm 1874 tại làng An Phú, huyện Thanh Trì, tỉnh Hà Đông (nay thuộc ngoại thành Hà Nội). Ông chính là người đầu tiên khẳng định vị thế của doanh nhân Việt, người làm kinh doanh với khát vọng to lớn là cải tạo xã hội, mà cụ thể là ước vọng có thể xây dựng một Hà Nội lung linh, hoa lệ như Paris. Từ một công chức làm trong một hãng thấu công chánh của Pháp, một dịp may đến với ông là năm 1895, Hội chợ Bordeaux được tổ chức tại Pháp, Bạch Thái Bưởi được chọn, qua đề cử của công sứ Bonnet. Trong những ngày ở Pháp, không như những người khác dành thời gian du hỉ đây đó, ông nỗ lực tìm hiểu, học hỏi cung cách buôn bán, cách tổ chức và quản lí sản xuất, nghệ thuật khuếch trương thương nghiệp. Trên chuyến tàu trở về nước, Bạch Thái Bười đã manh nha một quyết định táo bạo: xin nghỉ việc để đi vào con đường kinh doanh với quan điểm “Phải biết cung cấp cái mà người ta đang thiếu, cái mà người ta đang cần. Nhưng phải kịp thời". Ông đã hùn tiền với một người Pháp để chuyên khai thác gỗ làm tà vẹt bản cho Sở Hoả xa Đông Dương. Trong công việc, Bạch Thái Bưởi tỏ ra rất khắc nghiệt khi nghiệm thu sản phẩm. Ông bảo: "Tiền mất đi còn có thể tìm lại được, chứ chữ tín mất đi là hỏng việc lớn sau này".

Bạch Thái Bưởi thành công và thu hút được nhiều người tài về cùng dựng nghiệp vì ông là người rất biết cách đối đãi và tin tưởng những cộng sự của mình. Có lẽ, Bạch Thái Bưởi là nhà doanh nghiệp Việt Nam trước nhất đầu thế kỉ XX đã có ý thức vận dụng tinh thần yêu nước, khai thác tỉnh thần tự tôn dân tộc như một vũ khí sắc bén để chiến thắng vẻ vang đối thủ cạnh tranh của mình.

(Trích Lê Minh Quốc, Bạch Thái Bưởi – khẳng định doanh tài nước Việt, NXB Trẻ, 2007)

Trường hợp 1

Trong nhiều năm qua, Công ty Tluôn giữ vững các nguyên tắc, chuẩn mực đạo đức trong hoạt động sản xuất - kinh doanh. Công ty luôn đặt lợi ích và yêu cầu của khách hàng lên hàng đầu nên các loại sản phẩm luôn đạt chất lượng cao, năng lực cạnh tranh và danh tiếng của công ty lan toả rộng rãi trên thị trường trong và ngoài nước. Công ty T đã nhận được nhiều giải thưởng uy tín của quốc gia và quốc tế cho hoạt động kinh doanh vì lợi ích người tiêu dùng, cộng đồng và góp phần bảo vệ môi trường.

Trường hợp 2

Công ty D chuyên sản xuất bột ngọt, tinh bột, nước đường. Trong quá trình sản xuất các sản phẩm này, công ty đã thiết kế và lắp đặt hệ thống đường ống kĩ thuật để bơm dịch thải lòng của nhà máy sản xuất, xả trực tiếp vào sông không đúng với nội dung báo cáo môi trường đã được phê duyệt, gây ô nhiễm môi trường ở địa phương.

- Em hãy nhận xét việc làm của doanh nhân Bạch Thái Bưởi, Công ty T và Công ty D trong các thông tin, trường hợp trên. Những việc làm đó ảnh hưởng như thế nào đến người sản xuất, người tiêu dùng và xã hội?

- Theo em, người kinh doanh cần có những phẩm chất gì?

- Em hiểu thế nào là đạo đức kinh doanh? Đạo đức kinh doanh có vai trò gì?

Phương pháp giải:

- Đọc các thông tin, trường hợp và nhận xét việc làm của doanh nhân Bạch Thái Bưởi, Công ty T và Công ty D trong các thông tin, trường hợp đó. Chỉ ra những ảnh hưởng của việc làm đó đến người sản xuất, người tiêu dùng và xã hội.

- Nêu được những năng lực cần có của người kinh doanh.

- Nêu được khái niệm và vai trò của đạo đức kinh doanh.

Lời giải chi tiết:

* Phân tích đoạn thông tin về doanh nhân Bạch Thái Bưởi:

- Nhận xét: Sự thành công của doanh nhân Bạch Thái Bưởi không chỉ đến từ: tầm nhìn chiến lược nhạy bén và năng lực kinh doanh xuất sắc; mà còn đến từ sự mẫu mực, đạo đức kinh doanh. Điều này được thể hiện qua các chi tiết, như:

+ Trong quá trình kinh doanh, Bạch Thái Bưởi luôn đặt “chữ tín” lên hàng đầu, ông tâm niệm “Tiền mất có thể tìm lại được, chữ tín mất đi là hỏng việc lớn sau này”.

+ Trong công việc, Bạch Thái Bưởi tỏ ra rất khắc nghiệt khi nghiệm thu sản phẩm, nhằm tạo ra được những sản phẩm có chất lượng tốt nhất.

+ Bạch Thái Bưởi luôn tin tưởng và đãi ngộ tốt đối với các cộng sự và nhân viên.

+ Cạnh tranh lành mạnh với các đối thủ thông qua việc: vận dụng tinh thần yêu nước, khai thác tinh thần tự tôn dân tộc.

- Ảnh hưởng:

+ Việc kinh doanh có đạo đức đã giúp cho Bạch Thái Bưởi: nâng cao uy tín; làm hài lòng khách hàng; có được sự tận tụy, trung thành của đội ngũ nhân viên,… từ đó, hoạt động kinh doanh của ông đã chiến thắng được các đối thủ khác.

+ Đối với người tiêu dùng, hoạt động kinh doanh có đạo đức của Bạch Thái Bưởi giúp cho họ: có thể an tâm sử dụng sản phẩm; đồng thời tăng thêm sự tự hào về sản phẩm và thương hiệu của người Việt.

+ Đối với xã hội, hoạt động kinh doanh có đạo đức của Bạch Thái Bưởi đã góp phần tạo dựng môi trường và các quan hệ xã hội lành mạnh, văn minh.

* Phân tích trường hợp 1

- Nhận xét: Công ty T luôn giữ vững các nguyên tắc, chuẩn mực đạo đức trong hoạt động sản xuất kinh doanh. Điều này được thể hiện qua việc:

+ Đặt lợi ích và yêu cầu của khách hàng lên hàng đầu;

+ Tạo ra những sản phẩm có chất lượng cao.

- Ảnh hưởng:

+ Việc kinh doanh có đạo đức đã đem đến cho công ty T nhiều lợi ích, như: nâng cao uy tín, danh tiếng của công ty được lan tỏa rộng rãi trên thị trường trong và ngoài nước; nhận được sự tin tưởng và ủng hộ của khách hàng; nhận được nhiều giải thưởng uy tín của quốc gia và quốc tế.

+ Đối với người tiêu dùng, hoạt động kinh doanh có đạo đức của công ty T giúp cho họ có thể an tâm sử dụng sản phẩm.

+ Đối với xã hội, hoạt động kinh doanh có đạo đức của công ty T đã góp phần tạo dựng môi trường và các quan hệ xã hội lành mạnh, văn minh.

* Phân tích trường hợp 2

- Nhận xét: Công ty D đã vi phạm pháp luật và không có đạo đức trong kinh doanh. Điều này được thể hiện qua việc: công ty D đã xả thải trực tiếp nước thải chưa qua xử lí ra môi trường.

- Ảnh hưởng:

+ Đối với công ty D, hành vi kinh doanh thiếu đạo đức tuy giúp họ tiết kiệm một phần chi phí sản xuất nhưng cũng gây ra nhiều hậu quả nghiêm trọng, ví dụ như: mất uy tín trong mắt khách hàng; phải chịu các hình thức xử lí từ phía cơ quan nhà nước,…

+ Đối với người tiêu dùng, hành vi kinh doanh thiếu đạo đức của công ty D khiến họ bị mất niềm tin vào doanh nghiệp và chất lượng sản phẩm của doanh nghiệp.

+ Đối với xã hội, hành vi kinh doanh thiếu đạo đức của công ty D đã làm gia tăng tình trạng ô nhiễm môi trường

- Một số phẩm chất cần có của người kinh doanh:

+ Tinh thần trách nhiệm.

+ Trung thực, giữ chữ tín trong kinh doanh.

+ Luôn tôn trọng và bảo vệ lợi ích của nhân viên, khách hàng và cộng đồng.

+ Tuân thủ đúng các chủ trương, chính sách, pháp luật của nhà nước. Ví dụ: thực hiện tốt nghĩa đóng thuế; tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ,…

+ Cạnh tranh lành mạnh với các đối thủ.

+ Luôn nỗ lực, không ngừng học hỏi, sáng tạo, đổi mới,…

- Khái niệm: Đạo đức kinh doanh là một tập hợp các nguyên tắc, chuẩn mực có tác dụng điều chỉnh, hướng dẫn và kiểm soát hành vi của các chủ thể kinh doanh.

- Vai trò của đạo đức kinh doanh:

+ Thay đổi thái độ, điều chỉnh hành vi của chủ thể theo hướng tích cực.

+ Nâng cao danh tiếng, tạo lập niềm tin, uy tín với khách hàng.

+ Nâng cao năng lực cạnh tranh và thúc đẩy sự phát triển của doanh nghiệp.

+ Góp phần xây dựng mối quan hệ xã hội lành mạnh, có trách nhiệm - nghĩa tình - văn minh - hiện đại.

? mục 2

Trả lời câu hỏi mục 2 trang 56 sách giáo khoa Giáo dục Kinh tế và pháp luật 11 – Chân trời sáng tạo

Em hãy đọc trường hợp sau và thực hiện yêu cầu

Trường hợp 1

Nhiều năm qua, Công ty A được bình chọn là Thương hiệu được chọn mua nhiều nhất trong năm của ngành may mặc. Người tiêu dùng tin tưởng và đánh giá cao các sản phẩm vì công ty luôn trung thực về chất lượng đã cam kết. Nhiều đối tượng khách hàng tìm được sản phẩm ưa thích của mình vì giá cả phù hợp với thu nhập và nhu cầu. Bên cạnh đó, công ty luôn chủ động lấy ý kiến phản hồi để điều chỉnh sản phẩm của mình cũng như thực hiện các chính sách chăm sóc khách hàng tận tâm, tận tuỵ.

Trường hợp 2

Công ty B luôn đặt chữ tín, trách nhiệm doanh nghiệp lên hàng đầu. Đồng thời, công ty áp dụng các mô hình quản trị tiên tiến trên thế giới để vận hành phát triển và giảm thiểu ô nhiễm môi trường, khẳng định vị thế, xứng đáng với sự tin yêu của người tiêu dùng. Đối với người lao động, công ty thực hiện đảm bảo lợi ích chính đáng (tiến lương, điều kiện lao động, bảo hiểm, chế độ chính sách,....) theo đúng cam kết. Chính những điều đó đã làm cho các nhân viên trong công ty gắn bó lâu dài và luôn tận tâm, tận tuỵ trong công việc.

Trường hợp 3

Công ty P chuyên sản xuất và kinh doanh mĩ phẩm. Công ty đã mua nguyên liệu, máy móc, bao bì, tem nhân để sản xuất đóng gói mĩ phẩm ghi nhãn của một số cơ SỞ trong và ngoài nước để bán kiếm lời.

- Em hãy xác định các hành vi, việc làm phù hợp/ chưa phù hợp với đạo đức kinh doanh trong các trường hợp trên.

- Em hãy kể thêm các biểu hiện khác của đạo đức kinh doanh và lấy ví dụ minh hoạ.

- Em hãy liệt kê các hành vi vi phạm đạo đức kinh doanh và đề xuất cách xử lí của em đối với hành vi đó.

Phương pháp giải:

- Đọc các trường hợp và xác định các hành vi, việc làm phù hợp/ chưa phù hợp với đạo đức kinh doanh trong các trường hợp đó.

- Kể thêm các biểu hiện khác của đạo đức kinh doanh và lấy ví dụ minh hoạ.

- Liệt kê được các hành vi vi phạm đạo đức kinh doanh và đề xuất cách xử lí của em đối với hành vi đó.

Lời giải chi tiết:

- Phân tích các trường hợp:

+ Trường hợp 1: Phù hợp với đạo đức kinh doanh. Vì doanh nghiệp A luôn trung thực về chất lượng sản phẩm đã cam kết với khách hàng. Tạo ra các sản phẩm có chất lượng tốt, giá cả phù hợp với thu nhập và nhu cầu của khách hàng. Doanh nghiệp A còn biết chủ động tham khảo ý kiến phản hồi của khách hàng để điều chỉnh, cải tiến sản phẩm. Và thực hiện các chính sách chăm sóc khách hàng tận tâm, tận tụy.

+ Trường hợp 2: Phù hợp với đạo đức kinh doanh. Vì doanh nghiệp B đã đặt chữ tín, trách nhiệm doanh nghiệp lên hàng đầu. Biết áp dụng mô hình và công nghệ sản xuất tiên tiến để giảm thiểu ô nhiễm môi trường. Và đảm bảo lợi ích chính đáng theo đúng cam kết với người lao động

+ Trường hợp 3: Chưa phù hợp với đạo đức kinh doanh. Vì công ty P đã làm hàng giả, hàng nhái theo thương hiệu của một hãng mĩ phẩm nước ngoài nhằm thu lợi nhuận bất chính.

- Các biểu hiện khác của đạo đức kinh doanh:

+ Tôn trọng và tuân thủ đúng các chủ trương, chính sách, pháp luật của nhà nước.

+ Vừa hợp tác vừa cạnh tranh lành mạnh giữa các chủ thể sản xuất kinh doanh.

- Ví dụ:

+ Ví dụ 1: các chủ thể sản xuất kinh doanh cần thực hiện đúng nghĩa vụ đóng thuế; thực hiện tốt các quy định về bảo vệ môi trường; tôn trọng quyền sở hữu trí tuệ.

+ Ví dụ 2: trong quá trình cạnh tranh, các chủ thể sản xuất kinh doanh không nên thông đồng với nhau để bán phá giá nhằm triệt hạ đối thủ; không nên thực hiện hành vi đánh cắp bí mật thương mại của đối thủ; không đưa ra những thông tin chưa được kiểm chứng/ thông tin sai sự thật,… gây ảnh hưởng không tốt đến hoạt động sản xuất kinh doanh của đối thủ.

- Một số hành vi vi phạm đạo đức kinh doanh:

+ Buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng, không có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng.

+ Xả chất thải chưa qua xử lí ra môi trường.

+ Thiếu tôn trọng danh dự, nhân phẩm của người lao động; thực hiện không đúng các cam kết về tiền lương, chế độ đãi ngộ đối với người lao động.

+ Thực hiện các hành vi cạnh tranh không lành mạnh, như: bán phá giá; đánh cắp thông tin, bí mật thương mại của đối thủ; đưa ra những thông tin thiếu kiểm chứng, sai sự thật về đối thủ.

- Đề xuất cách xử lí:

+ Tuyên truyền để người tiêu dùng đề cao cảnh giác.

+ Tăng cường vai trò của các cơ quan, tổ chức như: cơ quan quản lí thị trường; Hiệp hội bảo vệ người tiêu dùng.

+ Có những chế tài xử phạt nghiêm khắc hơn đối với hành vi buôn bán hàng giả, hàng kém chất lượng.

+ Tăng cường tuyên truyền để các doanh nghiệp nhận thức được tầm quan trọng và lợi ích của việc kinh doanh có đạo đức.

+ Có những chế tài xử phạt nghiêm khắc hơn đối với hành vi xả chất thải chưa qua xử lí ra môi trường.

+ Tuyên truyền để người lao động và người sử dụng lao động nắm rõ các quy định pháp luật trong Bộ Luật lao động năm 2019.

+ Có chế tài xử phạt nghiêm khắc hơn với các doanh nghiệp có hành vi vi phạm quy định tại Bộ Luật lao động năm 2019.

Luyện tập 1

Trả lời câu hỏi 1 trang 57 sách giáo khoa Giáo dục Kinh tế và pháp luật 11 – Chân trời sáng tạo

Em đồng tình hay không đồng tình với nhận định nào sau đây? Vì sao?

a. Đạo đức kinh doanh đòi hỏi các doanh nghiệp chỉ cần giữ gìn tính trung thực trong các hoạt động kinh tế.

b. Nhà kinh doanh trung thực, có trách nhiệm và luôn bảo đảm chất lượng sản phẩm sẽ được khách hàng đánh giá cao, doanh thu doanh nghiệp tăng lên.

c. Giữ gìn đạo đức trong kinh doanh sẽ duy trì và hoàn thiện thái độ, hành vi của nhà kinh doanh theo hướng đúng đắn, tốt đẹp, có lợi cho người tiêu dùng và xã hội.

d. Đạo đức kinh doanh giúp thay đổi thái độ, điều chỉnh hành vi theo hướng có lợi cho nhà kinh doanh.

Phương pháp giải:

Đọc các nhận định và bày tỏ quan điểm đồng tình hoặc không đồng tình về nhận định đó. Giải thích.

Lời giải chi tiết:

a. Không đồng tình. Vì bên cạnh trung thực, đạo đức kinh doanh của doanh nghiệp còn được thể hiện thông qua nhiều phẩm chất khác, ví dụ như: tinh thần trách nhiệm; giữ chữ tín; cạnh tranh lành mạnh,…

b. Đồng tình. Vì việc kinh doanh có đạo đức sẽ giúp cho doanh nghiệp nhận được sự hài lòng và tin tưởng của khách hàng, từ đó, khách hàng sẽ tin dùng sản phẩm của doanh nghiệp, dẫn tới việc tăng doanh thu và lợi nhuận.

c. Đồng tình. Vì thực hiện tốt đạo đức kinh doanh sẽ góp phần điều chỉnh hành vi của chủ thể kinh doanh theo hướng tích cực, nâng cao chất lượng và uy tín doanh nghiệp; làm hài lòng và đem lại lợi ích cho khách hàng; đồng thời cũng thúc đẩy xây dựng sự vững mạnh của nền kinh tế quốc gia.

d. Không đồng tình. Vì có nhiều doanh nghiệp đặt mục tiêu lợi nhuận lên hàng đầu và để đạt được mục tiêu đó, họ đã thực hiện nhiều hành vi vi phạm đạo đức kinh doanh.

Luyện tập 2

Trả lời câu hỏi 2 trang 58 sách giáo khoa Giáo dục Kinh tế và pháp luật 11 – Chân trời sáng tạo

Em hãy nhận xét việc làm của doanh nghiệp M và chỉ ra các biểu hiện của đạo đức kinh doanh trong trường hợp sau:

Từ khi khởi nghiệp, doanh nghiệp M đã xuất phát từ nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng để chủ động đổi mới và sáng tạo trong việc tạo ra nhiều loại sản phẩm độc đáo, có chất lượng. Người tiêu dùng ngày càng tin tưởng vào các sản phẩm của doanh nghiệp, thị phần được mở rộng, năng lực cạnh tranh cùng danh tiếng của doanh nghiệp từng bước được nâng cao. Đồng thời, doanh nghiệp cũng ngày càng chú trọng phát triển quan hệ, hỗ trợ cộng đồng với những việc làm có ý nghĩa thiết thực.

Phương pháp giải:

Đọc trường hợp để nhận xét việc làm của doanh nghiệp M và chỉ ra các biểu hiện của đạo đức kinh doanh trong trường hợp đó.

Lời giải chi tiết:

- Nhận xét: Việc làm của doanh nghiệp M đã tuân thủ đạo đức trong kinh doanh.

- Biểu hiện của đạo đức kinh doanh trong trường hợp trên:

+ Luôn chủ động đổi mới và sáng tạo trong việc tạo ra nhiều loại sản phẩm độc đáo, có chất lượng cao nhằm đáp ứng nhu cầu của khách hàng.

+ Hỗ trợ cộng đồng với những việc làm có ý nghĩa thiết thực.

Luyện tập 3

Trả lời câu hỏi 3 trang 58 sách giáo khoa Giáo dục Kinh tế và pháp luật 11 – Chân trời sáng tạo

Em hãy chỉ rõ vai trò của đạo đức kinh doanh trong các trường hợp sau:

a. Bà K là giám đốc của một công ty thời trang lớn. Trong việc quản lí, bà biết thông cảm với những sai sót của nhân viên, hướng dẫn họ cách khắc phục. Những nhân viên có sáng kiến tốt, giúp tăng năng suất lao động đều nhận được khen thưởng theo chế độ đãi ngộ công minh, bình đẳng. Bà K cũng thường xuyên quan tâm, hỗ trợ những gia đình công nhân, nhân viên gặp khó khăn trong cuộc sống. Do vậy, đội ngũ công nhân viên luôn gắn bó và hết lòng công hiến cho công ty.

b. Anh Q, Giám đốc Công ty A là một doanh nhân bản lĩnh. Với kinh nghiệm thương trường dày dặn, anh đã xác lập được mối quan hệ rộng rãi, uy tín với nhiều đối tác quan trọng. Các đối tác rất hài lòng với phong cách làm việc vừa quyết đoán, vừa linh hoạt, mềm dẻo của anh. Anh Q luôn duy trì quan hệ vừa hợp tác cùng có lợi, vừa kiên quyết cạnh tranh lành mạnh để bảo vệ các nhân hiệu, thương hiệu với chất lượng độc đáo của công ty. Do vậy, danh tiếng và năng lực cạnh tranh của công ty luôn giữ vững trên thị trường trong và ngoài nước.

Phương pháp giải:

Đọc các trường hợp và chỉ rõ vai trò của đạo đức kinh doanh trong các trường hợp đó.

Lời giải chi tiết:

a. Việc kinh doanh có đạo đức đã giúp cho bà K nhận được sự tận tâm làm việc và gắn bó lâu dài, cống hiến hết lòng của đội ngũ nhân viên.

b. Việc kinh doanh có đạo đức đã giúp cho anh Q nhận được sự hài lòng, tin tưởng của các đối tác và khách hàng, danh tiếng và năng lực cạnh tranh của công ty luôn giữ vững trên thị trường trong và ngoài nước.

Luyện tập 4

Trả lời câu hỏi 4 trang 58 sách giáo khoa Giáo dục Kinh tế và pháp luật 11 – Chân trời sáng tạo

Em hãy chỉ ra những biểu hiện của đạo đức kinh doanh trong doanh nghiệp B và nhận xét về việc làm của anh P trong tình huống sau:

Anh P có bằng thạc sĩ quản trị kinh doanh và có kinh nghiệm ba năm làm trợ lí giám đốc ở nước ngoài. Vừa về nước, anh được bố giao quyền điều hành doanh nghiệp B. Anh biết doanh nghiệp này từng bị xử phạt về vệ sinh an toàn thực phẩm và đang gặp rất nhiều khó khăn vì đánh mất niềm tin của người tiêu dùng, cũng như các đối tác. Sau một thời gian đấu tranh với các quan điểm kinh doanh không phù hợp của Ban Giám đốc, anh từng bước tạo dựng niềm tin với người tiêu dùng bằng các sản phẩm chất lượng, đúng cam kết. Ngoài ra, anh chú trọng thu hút nhân viên với các chính sách đãi ngộ và học hỏi kinh nghiệm của các doanh nghiệp khác. Năm năm sau, doanh nghiệp B phát triển lớn mạnh và được đề cử giải thưởng "Doanh nghiệp hội nhập và phát triển" của tỉnh nhà. Phóng viên C của một tờ báo uy tín trong tỉnh tìm gặp và phỏng vấn anh P về nền tảng giúp doanh nghiệp từng mất uy tín trong kinh tế thị trường vươn lên thành công, anh P chia sẻ doanh nghiệp đã thực hiện việc đổi mới quan niệm kinh doanh theo hướng trung thực, giữ chữ tín về chất lượng sản phẩm và các đơn hàng. Anh biết cách dựa vào nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng để chủ động đổi mới và sáng tạo các sản phẩm phù hợp. Doanh nghiệp cũng đối xử bình đẳng và đảm bảo các quyền lợi của người lao động và của các đối tác kinh doanh.

Phương pháp giải:

- Đọc tình huống và chỉ ra những biểu hiện của đạo đức kinh doanh trong doanh nghiệp B.

- Nhận xét về việc làm của anh P trong tình huống đó.

Lời giải chi tiết:

- Biểu hiện của đạo đức kinh doanh trong tình huống:

+ Sản xuất kinh doanh các sản phẩm chất lượng tốt, đúng cam kết với khách hàng.

+ Thu hút nhân viên với các chính sách đãi ngộ tốt.

+ Đổi mới quan niệm kinh doanh theo hướng trung thực, giữ chữ tín về chất lượng sản phẩm và các đơn hàng.

+ Không ngừng đổi mới, sáng tạo để tạo ra các sản phẩm phù hợp với nhu cầu, thị hiếu của người tiêu dùng.

+ Đối xử bình đẳng và đảm bảo các quyền lợi của người lao động và của các đối tác kinh doanh.

- Nhận xét: Việc làm của anh P trong tình huống trên đã giúp cho doanh nghiệp B khôi phục, tạo dựng lại niềm tin của người tiêu dùng và đạt được nhiều thành công.

Luyện tập 5

Trả lời câu hỏi 5 trang 59 sách giáo khoa Giáo dục Kinh tế và pháp luật 11 – Chân trời sáng tạo

Em hãy nhận xét việc làm và đưa ra lời khuyên cho bà B và ông T trong các trường hợp sau:

a. Bà B là chủ cửa hàng kinh doanh hải sản. Để bảo quản mực, tôm không bị hư hỏng và bản được lâu, bà đã ngâm những thực phẩm này vào chậu nước có chứa hoá chất. Theo bà, nếu dùng ít hoá chất sẽ không ảnh hưởng nhiều đến sức khoẻ.

b. Doanh nghiệp A có đội ngũ nhân viên nhiều kinh nghiệm. Gần đây, Ông T - giám đốc mới đã giảm lương nhân viên và cắt giảm các chế độ đãi ngộ khiến nhiều nhân viên than phiền. Nhiều nhân viên đã viết đơn xin nghỉ việc khiến ông T rất lo lắng.

Phương pháp giải:

Đọc các trường hợp và nhận xét việc làm và đưa ra lời khuyên cho bà B và ông T trong các trường hợp đó.

Lời giải chi tiết:

a. Nhận xét: Việc làm của bà B đã vi phạm đạo đức kinh doanh.

Lời khuyên: Bà B không nên sử dụng hóa chất để bảo quản thực phẩm, vì sẽ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe của người tiêu dùng; làm mất uy tín kinh doanh; đồng thời, đây cũng là hành vi vi phạm pháp luật, sẽ phải chịu các hình thức xử lí của cơ quan chức năng.

b. Nhận xét: Việc làm của ông A đã vi phạm đạo đức kinh doanh.

Lời khuyên: Ông A không nên cắt giảm lương và các chế độ đãi ngộ với nhân viên, vì hành động này sẽ khiến cho ông mất đi đội ngũ nhân viên giàu kinh nghiệm. Ngược lại, đối với những nhân viên giỏi, ông A nên tăng lương hoặc thưởng cho họ để khuyến khích, động viên tinh thần làm việc của người lao động.

Vận dụng

Trả lời câu hỏi trang 59 sách giáo khoa Giáo dục Kinh tế và pháp luật 11 – Chân trời sáng tạo

Em hãy sưu tầm một tấm gương doanh nhân tiêu biểu, cho biết những phẩm chất đạo đức kinh doanh của nhân vật đó và chia sẻ điều em có thể học tập, vận dụng đối với bản thân.

Phương pháp giải:

- Sưu tầm một tấm gương doanh nhân tiêu biểu, cho biết những phẩm chất đạo đức kinh doanh của nhân vật đó.

- Chia sẻ điều em có thể học tập, vận dụng đối với bản thân

Lời giải chi tiết:

Tấm gương doanh nhân tiêu biểu Trần Bá Dương

Ông Trần Bá Dương là một trong những doanh nhân thành công nhất ở Việt Nam, hiện đang là Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Tập đoàn Trường Hải (THACO) - một trong những tập đoàn sản xuất ô tô, xe máy, linh kiện và thiết bị điện tử lớn nhất tại Việt Nam. Ông được đánh giá là một doanh nhân có phẩm chất đạo đức kinh doanh cao. Ông luôn đề cao sự minh bạch và trung thực trong quản lý và kinh doanh, và đặt lợi ích của khách hàng và cộng đồng lên hàng đầu. Ngoài ra, ông Trần Bá Dương còn có những phẩm chất đạo đức kinh doanh khác như: tầm nhìn và sự quyết đoán, kỹ năng lãnh đạo, sự kiên trì và nỗ lực, nhân văn và cộng đồng. 

Chủ tịch HĐQT THACO Trần Bá Dương nhận danh hiệu Top 10 Doanh nhân Việt Nam tiêu biểu 2022 

Ông Trần Bá Dương là một doanh nhân thành công với những phẩm chất đạo đức kinh doanh cao. Những phẩm chất đạo đức kinh doanh của ông Trần Bá Dương là những điểm mạnh để em học tập và áp dụng vào bản thân. Những điều em có thể học tập và vận dụng đối với bản thân bao gồm việc đặt lợi ích khách hàng và cộng đồng lên hàng đầu, tôn trọng giá trị minh bạch và trung thực, luôn học hỏi và thích nghi với thị trường, tôn trọng giá trị nhân văn và tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp với cộng đồng, và khả năng đón đầu và sáng tạo để phát triển kinh doanh bền vững

Kỹ năng lãnh đạo và quản lý: Kỹ năng lãnh đạo và quản lý là yếu tố quan trọng để phát triển và điều hành một doanh nghiệp hiệu quả. Em cần rèn luyện kỹ năng này bằng cách đọc sách, tham gia các khóa đào tạo, tìm kiếm mentor và trải nghiệm thực tế. Sự kiên trì và tinh thần đồng đội: Kinh doanh không phải là con đường dễ đi, nó đòi hỏi sự kiên trì và tinh thần đồng đội. Em cần có tinh thần kiên nhẫn và không sợ thất bại, luôn cố gắng và chịu khó, đồng thời tạo ra một môi trường làm việc tích cực, hỗ trợ đồng đội và khuyến khích sự phát triển của họ. Trách nhiệm và cam kết: Kinh doanh không chỉ là tạo ra lợi nhuận, mà còn là trách nhiệm của doanh nghiệp với xã hội. Em cần hiểu rõ trách nhiệm của mình đối với khách hàng, đối tác, nhân viên và cộng đồng, và cam kết thực hiện chúng một cách đúng đắn và tận tâm. Tôn trọng và gìn giữ uy tín: Uy tín là tài sản quý giá nhất của một doanh nghiệp. Em cần tôn trọng và gìn giữ uy tín của mình bằng cách thực hiện các cam kết, giữ gìn chất lượng sản phẩm và dịch vụ, và xử lý mọi vấn đề một cách minh bạch và chuyên nghiệp.

Tổng kết lại, để phát triển kinh doanh bền vững và thành công, em cần rèn luyện và phát triển những phẩm chất đạo đức kinh doanh như đặt lợi ích khách hàng và cộng đồng lên hàng đầu, tôn trọng giá trị minh bạch và trung thực, luôn học hỏi và thích nghi với thị trường, tôn trọng giá trị nhân văn và tạo dựng mối quan hệ tốt đẹp với cộng đồng, khả năng đón đầu và sáng tạo, kỹ năng lãnh đạo và quản lý, sự kiên trì và tinh thần đồng đội, trách nhiệm và cam kết, và tôn trọng và gìn giữ uy tín