Bài 8: Đấu tranh giành độc lập thời kì Bắc thuộc - SGK Lịch sử và Địa lí 5 Chân trời sáng tạo

Khởi động

Trong các nhân vật: Hai Bà Trưng, Bà Triệu, Lý Bí, Mai Thúc Loan, Ngô Quyền,... em đã biết về nhân vật nào? Hãy chia sẻ với các bạn cùng lớp những điều em biết về nhân vật đó.

Phương pháp giải:

- Vận dụng những kiến thức đã học và tham khảo trên mạng

- Kể những điều mà em biết trong các nhân vật: Hai Bà Trưng, Bà Triệu, Lý Bí, Mai Thúc Loan, Ngô Quyền,…

Lời giải chi tiết:

- Trong các nhân vật trên, em biết về Hai Bà Trưng và khởi nghĩa Hai Bà Trưng chống Bắc thuộc, do hai chị em là Trưng Trắc và Trưng Nhị lãnh đạo.

Khám phá 1

Đọc thông tin, em hãy kể tên một số cuộc đấu tranh tiêu biểu trong thời kì Bắc thuộc.

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ phần 1. Một số cuộc đấu tranh tiêu biểu trong thời kì Bắc thuộc (SGK trang 33).

- Kể tên một số cuộc đấu tranh tiêu biểu trong thời kì Bắc thuộc.

Lời giải chi tiết:

- Một số cuộc đấu tranh tiêu biểu trong thời kì Bắc thuộc là: Khởi nghĩa của Hai Bà Trưng, Bà Triệu, Lý Bí, Ngô Quyền,...

Khám phá 2

Đọc thông tin và quan sát các hình 1, 2, em hãy kể lại một số câu chuyện và nêu những điều em học được từ các câu chuyện đó.

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ phần 2. Truyện kể về những nhân vật lịch sử tiêu biểu trong thời kì Bắc thuộc (SGK trang 34)

- Kể một số câu chuyện và nêu những điều em học được từ các câu chuyện đó.

Lời giải chi tiết:

- Câu chuyện về Hai Bà Trưng phất cờ khởi nghĩa:

 + Có hai chị em gái tên là Trưng Trắc, Trưng Nhị giỏi võ nghệ, nuôi ý chí giành lại non sông. Bỗng một ngày chồng bà Trưng Trắc bị Thái thú Tô Định giết hại, Trưng Trắc đã cùng em gái phất cờ khởi nghĩa

 + Nghĩa quân đã tập hợp được nhiều tướng lĩnh là phụ nữ, sau đó giành thắng lợi, Trưng Trắc được tôn lên làm vua

 - Câu chuyện về Ngô Quyền và chiến thắng Bạch Đằng:

 + Sau khi Dương Đình Nghệ - bố vợ của Ngô Quyền bị sát hại, Ngô Quyền đã đưa quân ra Bắc để trị tội kẻ phản nghịch

 + Khi nghe tin giặc sắp đến, Ngô Quyền cho người đem cọc lớn vạt nhọn, đầu bịt sắt đóng ngầm tên sông Bạch Đằng, sau đó giả vờ thua và rút chạy để dụ quân giặc vào trận địa

 + Khi thuỷ triều rút xuống, ông cho quân phản công khiến thuyền của giặc va vào bãi cọc, bị vỡ và đắm thuyền, quân ta đại thắng.

 - Qua các câu truyện trên, em đã thấy và học được lòng dũng cảm, mưu trí và tinh thần bất khuất của nhân dân ta, đó là tiền đề cho việc khôi phục nền độc lập, tự chủ của đất nước sau này.

Luyện tập

Vẽ đường thời gian thể hiện một số cuộc đấu tranh tiêu biểu trong thời kì Bắc thuộc theo gợi ý: 179 TCN, 40, 248, 542, 938,...

Phương pháp giải:

- Đọc kỹ phần 1. Một số cuộc đấu tranh tiêu biểu trong thời kì Bắc thuộc (SGK trang 33).

- Vẽ đường thời gian thể hiện một số cuộc đấu tranh tiêu biểu trong thời kì Bắc thuộc theo gợi ý: 179 TCN, 40, 248, 542, 938,...

Lời giải chi tiết:

Vận dụng

Sưu tầm thông tin về các nhân vật lịch sử tiêu biểu khác trong thời kì Bắc thuộc, sau đó chia sẻ với các bạn cùng lớp (gợi ý: Phùng Hưng, Mai Thúc Loan, Dương Đình Nghệ,...)

Phương pháp giải:

- Vận dụng kiến thức đã học và tham khảo trên mạng

- Sưu tầm thông tin về các nhân vật lịch sử tiêu biểu khác trong thời kì Bắc thuộc (gợi ý: Phùng Hưng, Mai Thúc Loan, Dương Đình Nghệ,...)

Lời giải chi tiết:

- Cuộc khởi nghĩa của Phùng Hưng:

 + Năm 776, Phùng Hưng cùng em là Phùng Hải đã họp quân khởi nghĩa ở Đường Lâm. Nhân dân các vùng xung quanh nổi dậy hưởng ứng và giành được quyền làm chủ vùng đất của mình.

 + Ít lâu sau, Phùng Hưng kéo quân về bao vây phủ thành Tống Bình. Viên đô lộ là Cao Chính Bình phải rút vào thành cố thủ, rồi sinh bệnh chết. Phùng Hưng chiếm được thành, sắp đặt việc cai trị.

 - Cuộc khởi nghĩa của Mai Thúc Loan:

 + Cuối những năm 10 của thế kỉ VIII, nhân phải tham gia đoàn người gánh vải cống nộp, Mai Thúc Loan đã kêu gọi những người dân phu bỏ về quê, mộ binh nổi dậy

 + Mai Thúc Loan liên kết với nhân dân khắp kéo quân sang tấn công thành Tống Bình.

 + Năm 722, nhà Đường cử Dương Tư Húc đem 10 vạn quân sang đàn áp. Mai Thúc Loan thua trận. Quân giặc điên cuồng tàn sát nghĩa quân và nhân dân.