Bài 18. Vị trí địa lí, điều kiện tự nhiên và dân cư Hoa Kỳ - SGK Địa lí 11 Kết nối tri thức với cuộc sống

? mục I

Dựa vào thông tin mục I và hình 18.1, hãy:

• Nêu đặc điểm vị trí địa lí của Hoa Kỳ.

• Phân tích những thuận lợi, khó khăn của vị trí địa lí đến phát triển kinh tế - xã hội Hoa Kỳ.

Phương pháp giải:

Đọc và nghiên cứu kỹ các thông tin, số liệu trong hình kết hợp với kiến thức đã được học trong bài.

Lời giải chi tiết:

* Đặc điểm vị trí địa lí:

• Hoa Kỳ là quốc gia có diện tích rộng lớn, với khoảng 9,5 triệu km2.

• Lãnh thổ Hoa Kỳ bao gồm: phần lãnh thổ trung tâm Bắc Mỹ, bán đảo A-la-xca và quần đảo Ha-oai

• Nằm ở bán cầu Tây, kéo dài từ 49ºB đến 25ºB và 67ºT đến 125ºT

• Nằm giữa 2 đại dương lớn: đại Tây Dương và Thái Bình Dương và tiếp giáp Ca-na-da ở phía bắc, khu vực Milatinh ở phía nam

* Ảnh hưởng của vị trí địa lí đến phát triển kinh tế - xã hội Hoa Kỳ:

Thuận lợi:

• Nằm ở bán cầu Tây nên không chịu ảnh hưởng của 2 cuộc chiến tranh thế giới mà ngược lại còn làm giàu cho đất nước nhờ buôn bán vũ khí.

• Nằm giữa hai đại dương lớn là Thái Bình Dương và Đại Tây Dương, thuận lợi để mở rộng các mối quan hệ kinh tế quốc tế với các nước trên thế giới.

• Giáp Canađa và đặc biệt giáp các nước Mĩ-latinh có nhiều tài nguyên 

• Cung cấp nguồn nguyên liệu phong phú và thị trường tiêu thụ hàng hoá của Hoa Kì

• Lãnh thổ rộng lớn cân đối, tài nguyên đa dạng, thuận lợi cho phân bố sản xuất và giao thông

Khó khăn:

• Tuy nhiên, do nằm giữa hai đại dương nên Hoa Kỳ thường bị ảnh hưởng bởi thiên tai, đặc biệt là bão.

? mục II

Dựa vào nội dung mục II và hình 18.1, hãy:

• Trình bày đặc điểm điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của Hoa Kỳ.

• Phân tích ảnh hưởng của điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiến đến phát triển kinh tế - xã hội Hoa Kỳ.

Phương pháp giải:

 Đọc và nghiên cứu kỹ các thông tin, số liệu trong hình kết hợp với kiến thức đã được học trong bài.

Lời giải chi tiết:

* Đặc điểm điều kiện tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên của Hoa Kỳ.

1. Phần lãnh thổ:

Lãnh thổ Hoa Kỳ nằm ở  trung tâm lục địa Bắc Mỹ, có địa hình đa dạng và phân hoá từ tây sang đông thành ba vùng tự nhiên với đặc điểm khác nhau: Bao gồm phần rộng lớn ở trung tâm lục địa Bắc Mĩ, bán đảo A-la-xca và quần đảo Ha-oai.

a. Phần trung tâm:

Khu vực rộng lớn, cân đối, diện tích hơn 8 triệu km2, chiều Đông sang Tây khoảng 4500m, chiều Bắc xuống Nam khoảng 2500km.

Tự nhiên thay đổi từ Bắc xuống Nam, từ ven biển vào nội địa.

Phần lãnh thổ Hoa Kì nằm ở trung tâm Bắc Mĩ phân hóa thành 3 vùng tự nhiên:

+ Miền Tây

• Địa hình: là vùng cao nhất, gồm dãy núi đá Rốc-ki, dãy Ca-xcat, dãy Nê-vê-da, xen giữa là các bồn địa và cao nguyên, ven biển là những đồng bằng nhỏ.

• Khí hậu: ôn đới, cận nhiệt hải dương và cận nhiệt, ôn đới lục địa.

• Tài nguyên: nhiều kim loại màu, tài nguyên năng lượng phong phú, diện tích rừng tương đối lớn, đất đồng bằng phì nhiêu.

+ Miền Đông

• Địa hình: gồm dãy núi già A-pa-lat và các đồng bằng ven Đại Tây Dương.

• Khí hậu mang tính chất ôn đới hải dương và cận nhiệt đới.

• Tài nguyên: khoáng sản than đá, quặng sắt; nguồn thủy năng phong phú; đất phì nhiêu.

+ Vùng đồng bằng trung tâm

• Địa hình: Phía Bắc và phía Tây là địa hình gò đồi thấp, nhiều đồng cỏ rộng. Phía Nam là đồng bằng phù sa.

• Khí hậu: ôn đới (phía Bắc), cận nhiệt đới (ven vịnh Mê-hi-cô).

• Tài nguyên: khoáng sản than đá, quặng sắt, dầu mỏ, khí tự nhiên; đất phù sa màu mỡ, rộng lớn.

b. A-la-xca và Ha-oai

+ A-la-xca

• Là bán đảo rộng lớn, nằm ở Tây Bắc của Bắc Mĩ.

• Địa hình chủ yếu là đồi núi thấp.

• Tài nguyên thiên nhiên: dầu mỏ, khí thiên nhiên.

+ Ha-oai

• Là quần đảo nằm giữa Thái Bình Dương.

• Có tiềm năng rất lớn về hải sản và du lịch.

* Ảnh hưởng của đặc điểm tự nhiên và tài nguyên thiên nhiên đến phát triển kinh tế - xã hội Hoa Kỳ

1) Nông nghiệp – Lâm Nghiệp – Thuỷ sản

- Tài nguyên đất: bên cạnh diện tích đất phù sa tương đối lớn ở ven Đại Tây Dương và vùng đồng bằng Trung tâm thuận lợi để phát triển ngành trồng trọt. Hoa Kì còn có nhiều diện tích đồng cỏ ở phía tây và tây bắc để phát triển chăn nuôi.

- Khí hậu đa dạng: ôn đới hải dương, cận nhiệt và nhiệt đới để đa dạng các sản phẩm nông-lâm-ngư nghiệp

- Có nhiều sông lớn như Mi-xi-xi-pi, mi-xu-ri, Ri-ô Gran-đê, Cô-lô-ra-đô và vùng hồ lớn cung cấp nước cho phát triển nông nghiệp, thuỷ lợi, đánh bắt thuỷ sản và thuỷ điện,…

- Rừng chiếm 30% diện tích lãnh thổ, hệ sinh thái đa dạng, nhiều loài động thực vật quý hiếm, có giá trị cao trong nghiên cứu và bảo tồn gen,…

2) Công nghiệp

- Có nguồn tài nguyên khoáng sản phong phú và đa dạng: tài nguyên năng lượng, kim loại màu, kim loại đen và kim loại quý hiếm,… giúp Hoa Kỳ phát triển đa dạng các ngành công nghiệp và đóng vai trò quan trọng trong việc xuất khẩu khoáng sản cho nhiều nước trên thế giới

- Nhiều loại tài nguyên khoảng sản có trữ lượng đứng hàng đầu thế giới.

- Ngành công nghiệp biển, khai thác khoáng sản biển cũng phát triển mạnh mẽ, góp phần quan trọng vào phát triển kinh tế quốc gia

3) Dịch vụ

- Tài nguyên rừng lớn, hệ sinh thái phong phú, đa dạng thu hút du khách tham quan du lịch, thuận lợi phát triển ngành dịch vụ

- Ngành du lịch biển phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là quần đảo Ha-oai đã góp một phần không nhỉ vào kinh tế Hoa Kỳ,… 

? mục III

Dựa vào nội dung mục III và hình 18.4, hãy:

• Nêu đặc điểm dân cư Hoa Kỳ.

• Phân tích tác động của đặc điểm dân cư đến phát triển kinh tế - xã hội ở Hoa Kỳ.

Phương pháp giải:

Đọc và nghiên cứu kỹ các thông tin, số liệu trong hình kết hợp với kiến thức đã được học trong bài.

Lời giải chi tiết:

* Đặc điểm dân cư

1) Quy mô và cơ cấu dân số

• Hoa Kỳ là quốc gia có số dân đông thứ 3 thế giới sau Trung Quốc và Ấn Độ, với 331,5 triệu dân (Năm 2020)

• Tỉ lệ gia tăng dân số thấp và có xu hướng giảm

• Dân số Hoa Kỳ có xu hướng già hoá. Tỉ lệ người trên 65 tuổi có xu hướng tăng, người trong nhóm độ tuổi lao động chiếm tỉ lệ cao.

2) Chủng tộc và vấn đề nhập cư

• Hoa Kỳ là quốc gia có thành phần dân cư đa dạng, số lượng người nhập cư lớn. Trong đó, người gốc Âu chiếm 60%, Mỹ La-tinh chiếm 18,7%, Phi là 12,5%, Á là 5,8%, còn lại là người bản địa và người lai.

• Nguồn nhập cư đông tạo nên sự đa dạng về văn hoá, cung cấp nguồn lao động dồi dào, có trình độ,…thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội

• Tuy nhiên, sự đa dạng về thành phần dân cư cũng gây ra những khó khăn trong công tác việc làm và quản lý xã hội.

3) Phân bố dân cư

• Mật độ dân số trung bình ở Hoa Kỳ thấp, khoảng 35 người/km2 (Năm 2020)

• Dân cư tập trung ở ven biển và các đô thị lớn, các vào sâu trong nội địa, dân cư càng thưa

• Dân cư tập trung ở ven Thái Bình dương và Đại Tây dương

• Hoa Kỳ có tỉ lệ dân thành thị là 82,7% (Năm 2020), một số thành phố đông dân là New York, Los Angeles, Chicago,…

• Mật độ phân bố không đều gây khó khăn trong phát triển kinh tế và quản lý, đồng thời làm tăng khả năng ô nhiễm môi trường,… ở các đô thị,…

* Tác động của đặc điểm dân cư đến phát triển kinh tế - xã hội ở Hoa Kỳ.

- Nhóm người trong độ tuổi lao động chiém tỉ lệ cao, tạo thuận lợi cho phát triển kinh tế nhưng cũng nảy sinh những khó khăn trong giải quyết việc làm, tăng chi phí y tế và phúc lợi xã hội,…

- Nguồn nhập cư đông tạo nên sự đa dạng về văn hoá, góp phần tạo nên sự phong phú, linh hoạt trong đời sống kinh tế cung cấp nguồn lao động dồi dào, có trình độ,…thuận lợi cho phát triển kinh tế - xã hội nhưng cũng gây những khó khăn nhất định trong quản lí xã hội.

- Mật độ phân bố không đều gây khó khăn trong phát triển kinh tế và quản lý, đồng thời làm tăng khả năng ô nhiễm môi trường,… ở các đô thị,…