Bài 12. Vị trí và tầm quan trọng của Biển Đông SGK Lịch sử 11 Kết nối tri thức

? mục 1

Trả lời câu hỏi mục 1 trang 75 SGK Lịch sử 11

Quan sát lược đồ Hình 2 (tr.74) và dựa vào thông tin trong mục, xác định vị trí của Biển Đông. Kể tên các nước và vùng lãnh thổ tiếp giáp với Biển Đông.

Phương pháp giải:

Đọc nội dung mục 1 trang 74, 75 SGK

Lời giải chi tiết:

* Vị trí của Biển Đông 

- Biển Đông là biển thuộc Thái Bình Dương, trải rộng từ khoảng 3°N đến 26°B và khoảng 100°Đ đến 121°Đ.

- Biển Đông có diện tích khoảng 3,5 triệu km, trải dài khoảng 3000km theo trục đông bắc – tây nam, nối liền Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương

- Biển Đông là biển tương đối kín vì các đường thông ra đều có đảo, quần đảo bao bọc.

- Biển Đông là một trong những biển lớn nhất thế giới

* Các nước và vùng lãnh thổ tiếp giáp với Biển Đông.

- Việt Nam

- Campuchia

- Thái Lan

- Malaysia

- Singapore

- Indonesia

- Brunei

- Philippines

- Trung Quốc.

? mục 2 a

Trả lời câu hỏi mục 2a trang 75 SGK Lịch sử 11

Giải thích vai trò quan trọng chiến lược của Biển Đông trong giao thông hàng hải quốc tế.

Phương pháp giải:

Đọc nội dung mục 2a trang 75 SGK

Lời giải chi tiết:

- Biển Đông có vị trí quan trọng trong giao thông hàng hải quốc tế

- Khu vực Biển Đông tập trung nhiều tuyến đường biển chiến lược kết nối Thái Bình Dương - Ấn Độ Dương, châu Âu – châu Á, Trung Đông – Đông Á

=> Năm trong số mười tuyến đường biển thông thương lớn nhất trên thế giới liên quan đến biển Đông

=> Tạo nên thị trường sầm uất, sôi động, tạo cơ hội, điều kiện phát triển cho các nước giáp Biển Đông.

- Nơi có nhiều tuyến đường hàng hải đi qua, đặc biệt là khu vực xung quanh hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa.

- Khu vực Biển Đông có nhiều eo biển quan trọng như eo Đài Loan, Ba-si, Ga-xpa, Ka-li-man và đặc biệt là Malacca

=> Eo biển Malacca (nằm giữa đảo Sumatra của Indonesia và Malaysia). Vị trí này vô cùng quan trọng vì tất cả hàng hóa của các nước Đông Nam Á và Bắc Á phải đi qua.

? mục 2 b

Trả lời câu hỏi mục 2b trang 76 SGK Lịch sử 11

Vì sao Biển Đông là địa bàn chiến lược quan trọng ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương

Phương pháp giải:

Đọc nội dung mục 2b trang 75, 76 SGK

Lời giải chi tiết:

- Biển Đông có vị trí chiến lược quan trọng ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương về quốc phòng – an ninh, giao thông vận tải và các hoạt động kinh tế khác

- Vùng biển này là tuyến đường di chuyển ngắn nhất nối Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương 

- Các cảng biển lớn trên Biển Đông là điểm trung chuyển của tàu thuyền, trao đổi và bốc dỡ hàng hóa quan trọng như các cảng: Singapo, Đà Nẵng (Việt Nam), Hong Kong (Trung Quốc)..

- Biển Đông là vùng biển có sản lượng hải sản hàng đầu thế giới, có nhiều nguồn tài nguyên thiên nhiên.

=> Các nước giáp Biển Đông có hoạt động thương mại hàng hải, khai thác hải sản và dầu khí rất sôi động

- Biển Đông có ảnh hưởng trực tiếp tới cuộc sống của người dân ở một số nước thuộc khu vực châu Á – Thái Bình Dương.

? mục 2 c

Trả lời câu hỏi mục 2c trang 77 SGK Lịch sử 11

Khai thác tư liệu và thông tin trong mục, phân tích vai trò của nguồn tài nguyên thiên nhiên biển đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của các nước trong khu vực

Phương pháp giải:

Đọc nội dung mục 2c trang 76, 77 SGK

Lời giải chi tiết:

- Biển Đông là khu vực có nguồn tài nguyên thiên nhiên phong phú với trữ lượng lớn như: sinh vật biển, khoáng sản…

- Biển Đông là một trong những bồn trũng chứa dầu khí lớn nhất thế giới

=> Phục vụ đời sống hàng ngày của người dân

=> Có giá trị cao đối với hoạt động nghiên cứu khoa học

=> Phát triển kinh tế mũi nhọn như thủy sản, dầu khí, giao thông hàng hải, đóng tàu, du lịch,…

? mục 3 a

Trả lời câu hỏi mục 3a trang 78 SGK Lịch sử 11

Xác định vị trí của một số đảo, quần đảo thuộc Biển Đông và quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Trường Sa trên lược đồ hình 2 trang 74

Phương pháp giải:

Quan sát lược đồ

Lời giải chi tiết:

* Quần đảo Hoàng Sa:

Đây là một quần đảo san hô ở phía bắc Biển Đông, gồm có hơn 37 đảo, đá, bãi cạn...

Quần đảo Hoàng Sa nằm giữa kinh tuyến từ khoảng 111°Đ đến 113°Đ, trải từ khoảng vĩ tuyến 15°45'B đến 17°15' B với các đảo lớn như đảo Phú Lâm, đảo Lin Côn... 

* Quần đảo Trường Sa:

Quần đảo này nằm ở phía đông nam của bờ biển Việt Nam, bao gồm hơn 100 đảo, đá, bãi ngầm, bãi san hô nằm trong vùng biển rộng gấp nhiều lần so với quần đảo Hoàng Sa.

Quần đảo Trường Sa nằm ở vĩ tuyến từ khoảng 6°30'B đến 12°B và kinh tuyến từ khoảng 111°30'Đ đến 117°20’Đ. Đảo gần đất liền nhất là đảo Trường Sa, đảo cao nhất so với mực nước biển là Song Tử Tây và đảo có diện tích lớn nhất là Ba Bình (0,6 km2).

? mục 3 b

Trả lời câu hỏi mục 3b trang 79 SGK Lịch sử 11

Giải thích tầm quan trọng chiến lược của các đảo, quần đảo ở Biển Đông và quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Trường Sa

Phương pháp giải:

Đọc nội dung mục 3b trang 78, 79 SGK

Lời giải chi tiết:

Tầm quan trọng chiến lược của các đảo, quần đảo ở Biển Đông và quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Trường Sa

- Hệ thống đảo, quần đảo trên Biển Đông nằm trên những tuyến đường hàng hải quốc tế quan trọng, kết nối các châu lục

=> Có ý nghĩa chiến lược về quốc phòng an ninh đối với các quốc gia ven biển

- Một số đảo, quần đảo có vị trí, điều kiện tự nhiên thích hợp để phát triển kinh tế biển toàn diện

=> Xây dựng thành cơ sở hậu cần – kĩ thuật phục vụ hoạt động kinh tế và quân sự

- Biển Đông có nguồn tài nguyên sinh vật, khoáng sản và du lịch đa dạng

=> Phát triển một số ngành kinh tế biển bền vững như du lịch, nuôi trồng và chế biến thủy sản, khai thác dược liệu biển và khoáng sản

=> Tạo nên ngư trường rộng lớn đánh bắt thủy hải sản khổng lồ với nhiều loài quý hiếm và có giá trị cao về kinh tế

=> Xây dựng các khu bảo tồn biển, trung tâm nghiên cứu để duy trì và phát triển các loài sinh vật hoang dã, các loài quý hiếm có nguy cơ tuyệt chủng

Luyện tập 1

Trả lời câu hỏi luyện tập 1 trang 79 SGK Lịch sử 11 

Lập sơ đồ tư duy thể hiện vai trò quan trọng của Biển Đông và quần đảo Hoàng Sa, quần đảo Trường Sa

Lời giải chi tiết:

Luyện tập 2

Trả lời câu hỏi luyện tập 2 trang 79 SGK Lịch sử 11

Vì sao các quốc gia trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương đặc biệt quan tâm tới Biển Đông và các đảo, quần đảo trên Biển Đông.

Phương pháp giải:

Các quốc gia trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương đặc biệt quan tâm tới Biển Đông và các đảo, quần đảo trên Biển Đông vì: 

- Biển Đông đóng vai trò quan trọng là tuyến phòng thủ hướng đông của đất nước. Biển Đông đóng vai trò quan trọng trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, cả trong lịch sử, hiện tại và tương lai.

- Không chỉ cung cấp nguồn hải sản dồi dào, Biển Đông còn tạo điều kiện để phát triển các ngành kinh tế và là cửa ngõ để Việt Nam có quan hệ trực tiếp với các vùng miền của đất nước, giao thương với thị trường khu vực và quốc tế, là nơi trao đổi và hội nhập của nhiều nền văn hoá. 

- Biển Đông tạo điều kiện để Việt Nam phát triển những ngành kinh tế mũi nhọn như thủy sản, dầu khí, giao thông hàng hải, đóng tàu, du lịch... Bên cạnh đó còn chứa tài nguyên khoáng sản phong phú như than, zircon, thiếc, vàng, đất hiếm...

Vận dụng

Trả lời câu hỏi vận dụng trang 79 SGK Lịch sử 11

Sưu tầm tư liệu từ sách, báo, internet, nêu đề xuất của em về các biện pháp để khai thác hiệu quả, bền vững vị trí và tài nguyên thiên nhiên của Biển Đông

Lời giải chi tiết:

Các biện pháp để khai thác hiệu quả, bền vững vị trí và tài nguyên thiên nhiên của Biển Đông

- Phát triển kinh tế biển gắn với bảo vệ vững chắc chủ quyền biển, đảo

- Xây dựng và thực hiện chiến lược phát triển kinh tế biển toàn diện, có trọng tâm, trọng điểm, sớm đưa nước ta trở thành quốc gia trong khu vực mạnh về kinh tế biển, gắn với bảo đảm quốc phòng, an ninh và hợp tác quốc tế

- Xây dựng lực lượng quản lý, bảo vệ biển, đảo vững mạnh về mọi mặt.

- Kiên quyết, kiên trì giải quyết tranh chấp trên biển, đảo bằng biện pháp hòa bình trên cơ sở luật pháp quốc tế

- Thực hiện tốt công tác đối ngoại quốc phòng

- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về chủ quyền biển, đảo thiêng liêng của Tổ quốc.