Bài 11. Thiên nhiên vùng Duyên hải miền Trung - SGK Lịch sử và Địa lí 4 Cánh diều

Khởi động

Hãy cho biết hình bên là cảnh thiên nhiên nào ở vùng Duyên hải miền Trung. Kể tên những cảnh thiên nhiên hoặc địa danh ở vùng Duyên hải miền Trung mà em biết.

Lời giải chi tiết:

- Hình bên là cảnh biển ở vùng Duyên hải miền Trung.

- Một số địa danh ở vùng Duyên hải miền Trung:

+ Thành nhà Hồ (Thanh Hóa).

+ Cố đô Huế (Thừa Thiên Huế).

+ Phố cổ Hội An (Quảng Nam).

+ Thánh địa Mỹ Sơn (Quảng Nam).

Khám phá 1

Quan sát hình 1, em hãy:

• Chỉ ranh giới của vùng Duyên hải miền Trung. Vùng Duyên hải miền Trung tiếp giáp với vùng nào, quốc gia nào và biển gì?

• Xác định vị trí của quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa. Hai quần đảo đó thuộc tỉnh, thành phố nào ở nước ta?

Lời giải chi tiết:

• Yêu cầu số 1:

- Duyên hải miền Trung là vùng nằm ở giữa lãnh thổ nước ta.

- Duyên hải miền Trung tiếp giáp với:

+ Các quốc gia: Lào; Cam-pu-chia.

+ Biển Đông.

+ Các vùng: Trung du và miền núi Bắc Bộ; Đồng bằng Bắc Bộ; Tây Nguyên và Nam Bộ

• Yêu cầu số 2:

- Quần đảo Hoàng Sa thuộc thành phố Đà Nẵng.

- Quần đảo Trường Sa thuộc tỉnh Khánh Hòa.

Khám phá 2

1. Đọc thông tin và quan sát hình 1, em hãy:

• Xác định trên lược đồ: dãy Trường Sơn, dãy Bạch Mã, đèo Hải Vân, một số đồng bằng và Di sản Thiên nhiên Thế giới Phong Nha - Kẻ Bàng ở vùng Duyên hải miền Trung.

• Trình bày đặc điểm địa hình của vùng Duyên hải miền Trung.

Lời giải chi tiết:

1.

• Yêu cầu số 1: Học sinh tự xác định vị trí của các địa danh trên lược đồ.

• Yêu cầu số 2: Đặc điểm địa hình vùng Duyên hải miền Trung

- Duyên hải miền Trung có địa hình đa dạng:

+ Phần phía tây là dãy Trường Sơn.

+ Phần phía đông là dải đồng bằng nhỏ, hẹp và bị chia cắt bởi các dãy núi đâm ngang ra biển.

+ Dọc ven biển có nhiều cồn cát, đầm phá,...

- Trong vùng Duyên hải miền Trung có Di sản Thiên nhiên Thế giới Phong Nha - Kẻ Bàng với nhiều hang động kì vĩ.

Khám phá 3

Đọc thông tin và quan sát hình 3, 4, em hãy nêu một số tác động của môi trường thiên nhiên đối với đời sống và sản xuất của người dân ở vùng Duyên hải miền Trung.

Lời giải chi tiết:

- Thuận lợi:

+ Địa hình, khí hậu, đất đai đa dạng, thuận lợi để phát triển nhiều loại cây trồng và vật nuôi.

+ Sông ngòi tạo điều kiện xây dựng các nhà máy thuỷ điện và giao thông đường thuỷ.

+ Vùng biển giàu hải sản, dọc ven biển có nhiều vũng, vịnh, đầm phá,... thuận lợi cho xây dựng cảng biển, đánh bắt và nuôi trồng hải sản.

+ Khí hậu nắng nóng, nước biển có độ mặn cao, tạo điều kiện cho sản xuất muối.

+ Trong vùng có di sản thiên nhiên thế giới, nhiều bãi biển đẹp, các đảo ven bờ,.... thuận lợi cho phát triển du lịch.

- Khó khăn: Duyên hải miền Trung là vùng có nhiều thiên tai như: bão, lũ lụt, hạn hán, sạt lở đất,... gây thiệt hại lớn cho sản xuất và đời sống của người dân.

Khám phá 4

Đọc thông tin và kết hợp với hiểu biết của bản thân, em hãy đề xuất một số biện pháp để phòng chống thiên tai ở vùng Duyên hải miền Trung.

Lời giải chi tiết:

- Một số biện pháp để phòng chống thiên tai:

+ Tăng cường trồng rừng, bảo vệ rừng đầu nguồn, rừng phi lao chắn cát,...

+ Xây dựng và nâng cấp các công trình thuỷ lợi để tưới tiêu và chống lũ.

+ Giáo dục, tuyên truyền, phổ biến kĩ năng về phòng chống thiên tai.

+ Sử dụng tiết kiệm, hiệu quả nguồn nước.

Luyện tập 1

Tóm tắt một đặc điểm thiên nhiên (địa hình hoặc khí hậu, sông ngòi) và tác động của nó đối với đời sống, sản xuất của người dân ở vùng Duyên hải miền Trung theo gợi ý dưới đây.

Lời giải chi tiết:

Luyện tập 2

Em sẽ làm gì để chia sẻ và giúp đỡ người dân khi họ gặp phải thiên tai?

Lời giải chi tiết:

- Một số việc em có thể làm để chia sẻ khó khăn với người dân ở vùng Duyên hải miền Trung khi có thiên tai xảy ra:

+ Quyên góp sách, vở, đồ dùng học tập,… để tặng các bạn học sinh.

+ Vận động người thân, bạn bè cùng tham gia phong trào quyên góp gây quỹ từ thiện để giúp đỡ đồng bào miền Trung.

Vận dụng

Lựa chọn một trong hai nhiệm vụ dưới đây.

Nhiệm vụ 1. Hãy viết các việc cần làm trước, trong và sau lũ lụt

Nhiệm vụ 2. Tìm hiểu và giới thiệu một cảnh quan thiên nhiên ở Vùng Duyên hải miền Trung.

Lời giải chi tiết:

(*) Lựa chọn: thực hiện nhiệm vụ 2

(*) Tham khảo: giới thiệu về bãi biển Mỹ Khê (thành phố Đà Nẵng).

Cách Đà Nẵng 6 km về phía đông và cách Hội An khoảng 24 km về phía bắc, biển Mỹ Khê là một địa điểm du lịch thuận tiện cho bất cứ ai đến với vùng đất miền Trung.

Mỹ Khê là một bãi biển rộng chạy dài. Đây là một địa điểm lý tưởng cho du khách tắm biển với dải cát trắng phẳng mịn, làn nước trong xanh, ánh mặt trời vàng óng và bầu không khí trong lành cùng những hàng dừa như trong chuyện cổ tích ngay gần bờ. Còn điều gì có thể tuyệt vời hơn khi được ngồi trên bãi cát trắng phẳng mịn, tận hưởng những tia nắng ấm áp, những làn gió biển trong lành và hít hà một hơi thật sâu hay tản bộ chân trần trên biển, và cũng thật tuyệt vời khi thả mình vào dòng nước tươi mát với nô đùa cùng sóng biển.

Từ biển Mỹ Khê, bạn sẽ dễ dàng nhìn thấy bức tượng bà Quan Âm - bức tượng có chiều cao 67m tọa lạc trên lưng chừng dốc của bán đảo Sơn Trà. Xa xa về phía đông nam là đảo Cù Lao Chàm xinh đẹp với khu dự trữ sinh quyển thế giới được công nhận bởi UNESCO.

Biển Mỹ Khê với không gian biển rộng lớn cùng những làn sóng ôn hòa rất thích hợp để chơi nhiều trò chơi thể thao trên biển như: bóng chuyền, lướt ván, nhảy dù, đua thuyền,… Ngoài ra đây cũng là nơi vô cùng lý tưởng để bạn phơi mình trên cát tắm nắng, câu cá hay lặn biển.

Hơn thế nữa, bãi biển Mỹ Khê còn là nơi vô cùng tuyệt vời cho những ai muốn cảm nhận vẻ đẹp của tự nhiên lúc bình minh và hoàng hôn buông xuống. Bầu không khí trong lành cùng khung cảnh đẹp ở biển Mỹ Khê chắc chắn sẽ giúp bạn có một nguồn năng lượng tràn trề để bắt đầu một ngày mới hay thư giãn sau những ngày làm việc căng thẳng nơi phố thị đô bồ náo nhiệt.