Dẫn chứng về chủ đề Bi quan

Bi quan là trạng thái tâm lý khi con người nhìn nhận mọi việc với cái nhìn tiêu cực, luôn thấy khó khăn, thất bại nhiều hơn là cơ hội và hy vọng. Người bi quan thường thiếu niềm tin vào bản thân, vào cuộc sống, dễ rơi vào chán nản.

• Biểu hiện: Danh hoạ Vincent van Gogh là một thiên tài hội hoạ nhưng lại sống trong nghèo khó, bệnh tật và tâm lý bất ổn. Ông luôn bi quan về tương lai, về giá trị bản thân, thường xuyên hoang mang và chìm trong tuyệt vọng. Trong suốt cuộc đời, ông hầu như không bán được tranh nào, càng khiến niềm tin vào chính mình ngày một suy giảm.
• Kết quả: Chính sự bi quan đã đẩy van Gogh đến cái chết đầy thương xót khi mới 37 tuổi. Thực tế trớ trêu là sau khi ông mất, tranh của ông mới được cả thế giới ngưỡng mộ và trở thành những kiệt tác vô giá. Qua đó, ta thấy sự bi quan có thể khiến con người bỏ lỡ cơ hội, đánh mất cả cuộc đời, ngay cả khi họ thực sự có tài năng và giá trị lớn lao.

• Biểu hiện: Nhà văn Ernest Hemingway là một trong những cây bút vĩ đại của văn học Mỹ, từng giành giải Nobel Văn học và giải Pulitzer. Thế nhưng, đằng sau ánh hào quang ấy, ông lại thường xuyên rơi vào trạng thái bi quan, mất niềm tin vào cuộc sống. Hemingway nhiều lần rơi vào trầm cảm, luôn cảm thấy mệt mỏi, bất lực trước bệnh tật và áp lực tinh thần.
• Kết quả: Chính sự những áp lực tinh thần đã khiến Hemingway chọn cách kết thúc cuộc đời mình vào năm 1961. Cái chết của ông để lại nỗi tiếc thương vô hạn cho nền văn học thế giới. 

• Biểu hiện: Marilyn Monroe là một minh tinh điện ảnh hàng đầu của Hollywood, sở hữu nhan sắc lộng lẫy và sự nghiệp lẫy lừng mà nhiều người mơ ước. Thế nhưng, đằng sau ánh hào quang ấy, bà lại phải đối diện với sự cô đơn, những áp lực danh vọng và bất ổn trong đời sống tình cảm. Chính điều đó khiến Monroe dần rơi vào tâm trạng bi quan, tuyệt vọng và mất niềm tin vào hạnh phúc của bản thân.
• Kết quả: Sự bi quan đã khiến Marilyn Monroe chọn cách kết thúc cuộc đời khi mới 36 tuổi, để lại một cái chết đầy tiếc nuối cho người hâm mộ và cả nền điện ảnh thế giới. Như vậy, sự bi quan nếu không được vượt qua sẽ trở thành nguyên nhân dẫn đến những bi kịch đau lòng, làm con người đánh mất tương lai và cả cuộc đời dù đang đứng ở đỉnh cao danh vọng.

• Biểu hiện: Franz Kafka luôn mang cái nhìn u ám về sự tồn tại của con người, cảm thấy bản thân nhỏ bé và bất lực trước gia đình và xã hội. Điều đó thể hiện rõ trong các tác phẩm như Vụ án, Lâu đài, nơi các nhân vật rơi vào những tình huống phi lý, bế tắc và không tìm được lối thoát, phản ánh tư tưởng bi quan về thế giới và hệ thống quyền lực vô hình.
• Kết quả: Sự bi quan kéo dài đã khiến Kafka không tin tưởng vào giá trị sáng tác của chính mình. Trước khi qua đời, ông từng yêu cầu người bạn thân Max Brod đốt toàn bộ bản thảo. Nếu Max Brod làm theo yêu cầu đó, nhân loại đã vĩnh viễn mất đi một thiên tài văn chương.

• Biểu hiện: Edgar Allan Poe mang trong mình cái nhìn u ám và tuyệt vọng về tình yêu cũng như sự sống, hình thành từ chuỗi mất mát liên tiếp trong cuộc đời. Điều này thể hiện rõ trong sáng tác của ông, đặc biệt là bài thơ Con quạ, khi từ “Nevermore” được lặp lại như lời khẳng định ám ảnh về sự mất mát vĩnh viễn và nỗi tuyệt vọng không lối thoát.
• Kết quả: Sự bi quan kéo dài khiến Poe tìm đến rượu để trốn chạy thực tại, dẫn đến cuộc sống nghèo túng và cái chết cô độc trên một băng ghế công cộng ở Baltimore. Bi kịch ấy cho thấy bi quan không chỉ trở thành chất liệu sáng tác mà còn đẩy con người đến những kết cục đau đớn trong đời thực.

• Biểu hiện: Sylvia Plath mang trong mình nỗi bi quan và ám ảnh tinh thần sâu sắc, được phản chiếu rõ trong tiểu thuyết Quả chuông ác mộng. Qua hình ảnh “chiếc chuông thuỷ tinh”, bà thể hiện cảm giác bị cô lập, ngột ngạt, nhìn thấy thế giới nhưng không thể hoà nhập, từ đó cho thấy cái nhìn u tối về thân phận người phụ nữ và ý nghĩa cuộc đời.
• Kết quả: Sự bi quan và trầm cảm kéo dài đã khiến Sylvia Plath chọn cách kết thúc cuộc đời khi mới 30 tuổi. Bi kịch ấy cho thấy, dù tài năng rực rỡ, nghệ sĩ vẫn có thể bị bi quan nuốt chửng.

• Biểu hiện: Sau cú tấn công năm 1993 ngay trên sân đấu, Monica Seles hình thành tâm lí bi quan sâu sắc do chấn thương tâm lý. Dù thể chất hồi phục, bà luôn sống trong nỗi sợ hãi, mất cảm giác an toàn và nhìn thế giới bên ngoài bằng sự lo âu, dẫn đến trầm cảm và rối loạn ăn uống.
• Kết quả: Sự bi quan ấy khiến Seles mất hai năm rời xa sân đấu, đánh mất đỉnh cao phong độ khi sự nghiệp đang rực rỡ. Trường hợp của bà cho thấy, bi quan bắt nguồn từ sang chấn tâm lý có thể huỷ hoại tài năng nếu con người không dám đối diện và vượt qua nỗi sợ của chính mình.

• Biểu hiện: Khuất Nguyên là một trí thức yêu nước, tài năng và có lý tưởng cải cách sâu sắc, nhưng lại rơi vào bi kịch khi bị gian thần hãm hại và không được vua Sở tin dùng. Chứng kiến triều chính mục nát, đất nước suy vi mà bản thân hoàn toàn bất lực, ông dần hình thành cái nhìn bi quan về nhân cách con người và vận mệnh quốc gia. 
• Kết quả: Sự bi quan sâu sắc đã kết tinh thành Ly Tao – một tác phẩm trữ tình u uất, chan chứa nỗi đau thời cuộc và bi kịch cá nhân. Cuối cùng, Khuất Nguyên chọn cách gieo mình xuống sông Mịch La để giữ trọn khí tiết, thể hiện sự bi quan mang tính “thanh cao” của người trí thức trước một tập thể thối nát. 

• Biểu hiện: Khi bình oxy trên tàu Apollo 13 phát nổ giữa không gian, phi hành đoàn và trung tâm điều khiển NASA lập tức đối diện với nguy cơ tử vong cận kề. Trong hoàn cảnh đó, tâm lý bi quan nhanh chóng lan rộng khi nhiều người cho rằng khả năng sống sót gần như bằng không. Tuy nhiên, Giám đốc bay Gene Kranz đã kịp thời dập tắt suy nghĩ tiêu cực ấy bằng tuyên bố nổi tiếng: “Thất bại không phải là một lựa chọn”. 
• Biểu hiện: Việc loại bỏ bi quan đã cho phép các kỹ sư và phi hành gia huy động tối đa trí tuệ và sáng tạo, tìm ra giải pháp đưa phi hành đoàn trở về Trái Đất an toàn. Apollo 13 trở thành minh chứng rằng khi con người không đầu hàng bi quan, khủng hoảng có thể biến thành chiến thắng của ý chí và lý trí.

• Biểu hiện: Chế Lan Viên trong tập thơ Điêu tàn đã thể hiện cái nhìn bi quan sâu sắc về số phận con người và lịch sử dân tộc sau chiến tranh. Những hình ảnh hoang tàn, đổ nát và nỗi đau cá nhân trong thơ phản ánh tâm trạng thất vọng, mất niềm tin vào sự vận hành của xã hội và cuộc sống, cho thấy bi quan đã chi phối cảm xúc và tư tưởng nhà thơ.
• Kết quả: Sự bi quan ấy giúp Chế Lan Viên thăng hoa trong nghệ thuật, tạo nên những tác phẩm đậm chất triết lý và trữ tình u uất. Đồng thời, Điêu tàn cũng cảnh tỉnh người đọc về những hậu quả của chiến tranh và nỗi cô đơn, bất lực của con người trước những biến động lịch sử, từ đó nhấn mạnh giá trị phản tỉnh và chiêm nghiệm trong thơ ca.

• Biểu hiện: Edvard Munch sáng tác Tiếng thét dựa trên trải nghiệm cá nhân khi ông đi dạo và nhìn thấy bầu trời đỏ như máu, cảm nhận một “tiếng thét vô tận xuyên qua thiên nhiên”. Hình ảnh này thể hiện nỗi lo âu, sợ hãi và cái nhìn bi quan sâu sắc về thế giới, phản ánh tâm trạng bất an và cô đơn của con người trước hiện thực.
• Kết quả: Bức tranh trở thành biểu tượng vĩnh cửu của sự bi quan và nỗi sợ hãi hiện sinh trong nghệ thuật hiện đại. Nó không chỉ phản ánh tâm trạng cá nhân Munch mà còn khiến người xem chiêm nghiệm về những bất ổn tinh thần và sự bấp bênh trong cuộc sống, từ đó nâng cao giá trị triết lý và nghệ thuật của tác phẩm.

• Biểu hiện: Emil Cioran được mệnh danh là “Triết gia của sự tuyệt vọng”, cho rằng việc con người được sinh ra vốn đã là một bi kịch. Trong cuốn Trên đỉnh cao của tuyệt vọng, ông khai thác triệt để cái nhìn bi quan về kiếp người, nhấn mạnh sự vô nghĩa và bất lực của con người trước số phận.
• Kết quả: Sự bi quan của Cioran không chỉ là nỗi tuyệt vọng cá nhân mà còn là phương tiện triết lý để “giải phẫu” sự thật về kiếp sống. Ông cho rằng khi con người chấp nhận sự vô nghĩa của cuộc đời, họ mới thực sự đạt được tự do tinh thần, từ đó nâng cao chiều sâu suy ngẫm về nhân sinh và bản chất tồn tại.

Em từng thất bại trong một kỳ thi quan trọng. Nỗi bi quan đã xâm chiếm, khiến em nghĩ rằng mọi nỗ lực đều vô ích. Em đã muốn từ bỏ. Thế nhưng, nhờ sự động viên của gia đình, em nhận ra thất bại chỉ là một thử thách. Em đứng dậy, rút kinh nghiệm và tiếp tục cố gắng. Giờ đây, em đã học được cách biến sự bi quan thành động lực, không để nó cản trở mình.

Đã có lúc em bi quan vì một hiểu lầm nhỏ với bạn bè. Em nghĩ rằng tình bạn đó sẽ không bao giờ có thể hàn gắn. Nỗi sợ hãi và sự tự ti khiến em né tránh. Nhưng rồi, em nhận ra sự bi quan chỉ làm mọi chuyện tệ hơn. Em đã chủ động làm lành và chúng em lại thân thiết như xưa. Bài học rút ra là đừng để sự bi quan cản trở chúng ta trân trọng những mối quan hệ tốt đẹp.