Dẫn chứng về chủ đề Làm chủ công nghệ

• Biểu hiện: Trong thời gian dịch COVID-19, học sinh cả nước đã nhanh chóng làm quen và sử dụng thành thạo các ứng dụng như Zoom, Google Meet, Google Classroom,... để học tập trực tuyến. Đây là biểu hiện rõ ràng của việc làm chủ công nghệ, khi các bạn trẻ biết thích ứng, khai thác công cụ số để tiếp tục quá trình học tập trong hoàn cảnh khó khăn.
• Kết quả: Nhờ khả năng làm chủ công nghệ, học sinh không bị gián đoạn việc học, vẫn tiếp thu được kiến thức và duy trì kết nối với thầy cô, bạn bè. Điều đó cho thấy công nghệ, nếu được sử dụng đúng cách, sẽ trở thành “cầu nối tri thức”, giúp con người vượt qua thử thách và tiếp tục phát triển.

• Biểu hiện: Nguyễn Hà Đông là một lập trình viên trẻ người Việt Nam, đã tận dụng kiến thức lập trình để sáng tạo ra trò chơi Flappy Bird trên nền tảng di động. Anh biết khai thác thế mạnh của công nghệ, biến ý tưởng cá nhân thành sản phẩm có sức ảnh hưởng toàn cầu.
• Kết quả: Chỉ sau một thời gian ngắn, Flappy Bird trở thành hiện tượng quốc tế, mang lại danh tiếng và thu nhập lớn cho tác giả. Điều này chứng minh rằng việc làm chủ công nghệ có thể mở ra cơ hội thành công vượt ngoài biên giới quốc gia.

• Biểu hiện: Bill Gates đã nhìn thấy tiềm năng to lớn của máy tính cá nhân từ rất sớm và dày công nghiên cứu để tạo ra hệ điều hành Windows. Đây là minh chứng cho khả năng nắm bắt xu thế công nghệ và làm chủ nó.
• Kết quả: Windows trở thành hệ điều hành phổ biến nhất thế giới, thay đổi thói quen làm việc, học tập của hàng tỷ người. Từ đó, Bill Gates không chỉ trở thành tỷ phú mà còn là người góp phần định hình nền văn minh công nghệ hiện đại.

• Biểu hiện: Hiện tượng game Quán phở của anh Hai cho thấy tác giả đã làm chủ công nghệ khi tự phát triển trò chơi mà không phụ thuộc phần mềm thương mại. Game được thiết kế với nhiều cơ chế như nấu phở, phục vụ khách kết hợp yếu tố kinh dị và mang đậm màu sắc văn hoá Việt. Đồng thời, việc phát hành miễn phí trên itch.io, hỗ trợ tiếng Việt và tiếng Anh và lan truyền mạnh trên mạng xã hội cho thấy tác giả sử dụng công nghệ để tiếp cận cộng đồng và quảng bá sản phẩm hiệu quả .
• Kết quả: Nhờ làm chủ công nghệ, trò chơi từ một sản phẩm indie đã trở thành hiện tượng mạng, được streamer trong và ngoài nước trải nghiệm, tạo độ lan toả toàn cầu. Game còn góp phần giới thiệu văn hoá Việt Nam qua hình ảnh quán phở, khiến người chơi quốc tế tò mò và thích thú.

• Biểu hiện: Trung tá Lê Thị Hằng – Giám đốc Trung tâm C4, Viện Hàng không Vũ trụ Viettel  đã chủ động “làm chủ công nghệ”: từ một nhóm 7 người không có tài liệu, không có hạ tầng thử nghiệm, không kinh nghiệm, cùng nhau nghiên cứu và thiết kế “đầu tự dẫn” – bộ phận phức tạp nhất của tên lửa đối hải tầm trung. Họ áp dụng cách “thiết kế ngược”, dựng mô phỏng tình huống tác chiến và chế thử nhiều phiên bản để tìm ra giải pháp phù hợp.
• Kết quả: Kết quả là, tới năm 2020 sản phẩm đầu tự dẫn này đã được nghiệm thu cấp Bộ Quốc phòng và được đánh giá là tương đương mẫu nước ngoài thể hiện khả năng tự chủ công nghệ tên lửa của Việt Nam. Nhóm của chị Hằng cũng đã hoàn thiện ba dòng sản phẩm đầu tự dẫn và một dòng radar đo cao chỉ trong 8 năm – nhanh hơn nhiều quốc gia khác dự kiến 10 năm

• Biểu hiện: Trương Gia Bình là người sớm nhận ra vai trò then chốt của công nghệ, kiên định dẫn dắt FPT chuyển từ kinh doanh thực phẩm sang công nghệ thông tin, chú trọng đào tạo nhân lực và làm chủ các lĩnh vực mũi nhọn như phần mềm, AI, bán dẫn. Tầm nhìn ấy thể hiện tư duy không chỉ tiếp nhận mà còn sáng tạo và làm chủ công nghệ bằng trí tuệ Việt.
• Kết quả: Nhờ đó, FPT trở thành tập đoàn công nghệ hàng đầu, đưa Việt Nam lên bản đồ phần mềm thế giới, góp phần khẳng định năng lực và vị thế quốc gia trong kỷ nguyên số. 

• Biểu hiện: Lê Hồng Minh là nhà sáng lập VNG xuất phát từ niềm yêu thích chơi game nhưng không dừng lại ở giải trí, ông chủ động học hỏi và làm chủ công nghệ phần mềm để phát triển các sản phẩm số phục vụ số đông. Từ sở thích cá nhân, ông biến công nghệ thành công cụ sáng tạo và kinh doanh bền vững.
• Kết quả: Nhờ làm chủ công nghệ, Lê Hồng Minh đã xây dựng VNG trở thành “kỳ lân” công nghệ đầu tiên của Việt Nam, đóng góp lớn cho ngân sách và tạo việc làm cho hàng nghìn lao động. Thành công ấy khẳng định rằng khi công nghệ được làm chủ đúng hướng.

• Biểu hiện: Văn Đinh Hồng Vũ là CEO ELSA Speak đã làm chủ công nghệ trí tuệ nhân tạo, đặc biệt là Deep Learning và nhận diện giọng nói, để phát triển ứng dụng hỗ trợ sửa lỗi phát âm tiếng Anh. Thay vì chỉ học ngoại ngữ theo lối truyền thống, chị khai thác công nghệ mới nhất nhằm giải quyết một khó khăn phổ biến của người học trên toàn cầu.
• Kết quả: Nhờ đó, ELSA Speak trở thành ứng dụng học phát âm được hàng triệu người trên thế giới sử dụng, góp phần xoá bỏ rào cản ngôn ngữ và nâng cao năng lực giao tiếp cho người học. 

• Biểu hiện: Hieupc (Ngô Minh Hiếu) là một trường hợp đặc biệt khi dám đối diện với sai lầm quá khứ và lựa chọn làm lại cuộc đời bằng con đường công nghệ. Anh nghiêm túc học tập, làm chủ kỹ thuật an ninh mạng, từ tấn công hệ thống sang phòng vệ, từ khai thác lỗ hổng sang bảo mật và bảo vệ người dùng.
• Kết quả: Nhờ làm chủ công nghệ theo hướng tích cực, Hieupc trở thành chuyên gia tại Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia (NCSC), trực tiếp góp phần bảo vệ người dân khỏi các hình thức lừa đảo trực tuyến. 

• Biểu hiện: Satya Nadella là CEO của Microsoft đã thay đổi căn bản tư duy phát triển của tập đoàn từ mô hình độc quyền khép kín sang làm chủ công nghệ mở, lấy điện toán đám mây và trí tuệ nhân tạo làm nền tảng. Ông không chỉ đầu tư vào công nghệ cốt lõi mà còn định hướng sử dụng công nghệ như công cụ trao quyền cho con người và tổ chức trên toàn cầu.
• Kết quả: Dưới sự lãnh đạo của Satya Nadella, Microsoft phục hồi mạnh mẽ, trở thành một trong những tập đoàn công nghệ giá trị nhất thế giới và giữ vai trò dẫn dắt trong lĩnh vực cloud và AI. 

• Biểu hiện: Hugh Herr là một nhà leo núi người Mỹ bị mất cả hai chân sau tai nạn đã không đầu hàng số phận mà dấn thân nghiên cứu và làm chủ công nghệ cơ điện tử (bionics) tại MIT. Ông trực tiếp thiết kế các đôi chân robot mô phỏng cơ chế vận động tự nhiên của con người, biến công nghệ thành phần mở rộng của cơ thể.
• Kết quả: Những phát minh của Hugh Herr giúp ông và hàng triệu người khuyết tật khác có khả năng đi lại linh hoạt, tái hoà nhập cuộc sống. Câu chuyện ấy cho thấy làm chủ công nghệ không chỉ khắc phục giới hạn thể chất mà còn góp phần xoá bỏ định kiến về “khuyết tật”, khẳng định phẩm giá và khả năng vô hạn của con người.

• Biểu hiện: Sam Altman là CEO OpenAI, anh không chỉ đứng sau sự bùng nổ của ChatGPT mà còn thể hiện vai trò lãnh đạo trong việc làm chủ trí tuệ nhân tạo ở tầm chiến lược. Ông chú trọng phát triển các thuật toán AI tiên tiến song song với việc đặt ra những nguyên tắc về an toàn, kiểm soát và đạo đức, nhằm bảo đảm AI phục vụ con người chứ không chi phối con người.
• Kết quả: Nhờ định hướng ấy, ChatGPT trở thành công cụ hỗ trợ học tập, sáng tạo và lao động cho hàng triệu người trên thế giới, đồng thời khơi mở các cuộc thảo luận toàn cầu về quản trị AI có trách nhiệm. 

Ban đầu, em chỉ sử dụng điện thoại để lướt Facebook, TikTok và xem video giải trí. Sau đó, em nhận ra mình đang lãng phí thời gian và dần chuyển hướng sang việc sử dụng các ứng dụng học tiếng Anh như Duolingo, Memrise, và theo dõi các kênh YouTube về kiến thức. Em đã biến điện thoại từ một công cụ giải trí thành một công cụ học tập, giúp em tiến bộ hơn trong việc học ngoại ngữ. Đây là một ví dụ nhỏ về việc làm chủ công nghệ trong học tập.

Trong một lần em nhận được tin nhắn lừa đảo qua mạng, thay vì hoảng sợ và làm theo hướng dẫn, em đã bình tĩnh kiểm tra thông tin, tìm kiếm các dấu hiệu bất thường và nhận ra đó là một chiêu trò. Em đã không cung cấp bất kỳ thông tin cá nhân nào và báo cáo tài khoản đó. Việc này cho thấy làm chủ công nghệ không chỉ là sử dụng mà còn là khả năng nhận biết, đánh giá và phòng tránh các rủi ro để bảo vệ bản thân trên không gian mạng.