Lý thuyết Khúc xạ ánh sáng - Khoa học tự nhiên 9 Kết nối tri thức

Bài 5. Khúc xạ ánh sáng

I. Hiện tượng khúc xạ ánh sáng

- Hiện tượng khúc xạ ánh sáng là hiện tượng tia sáng bị gãy khúc (bị lệch khỏi phương truyền ban đầu) tại mặt phân cách khi truyền từ môi trường trong suốt này sang môi trường trong suốt khác.

II. Định luật khúc xạ ánh sáng

- Tia khúc xạ nằm trong mặt phẳng tới và ở phía bên kia pháp tuyến so với tia tới

- Với hai môi trường trong suốt nhất định, tỉ số giữa sin của góc tới (sini) và sin của góc khúc xạ (sinr) luôn không đổi:

\(\frac{{\sin i}}{{\sin r}} = h/s\)

III. Chiết suất của môi trường

1. Chiết suất tỉ đối

- Tỉ số không đổi \(\frac{{\sin i}}{{\sin r}}\) trong hiện tượng khúc xạ được gọi là chiết suất tỉ đối n₂₁ của môi trường 2 (môi trường chứa tia khúc xạ) đối với môi trường 1 (môi trường chứa tia tới)

\(\frac{{\sin i}}{{\sin r}} = {n_{21}} = \frac{{{n_2}}}{{{n_1}}}\)

+) Nếu \({n_{21}} > 1\) thì \(r < 1\). Tia khúc xạ bị lệch gần pháp tuyến hơn

+) Nếu \({n_{21}} < 1\) thì \(r > 1\). Tia khúc xạ bị lệch xa pháp tuyến hơn

2. Chiết suất tuyệt đối

- Chiết suất tuyệt đối (chiết suất) của một môi trường là chiết suất tỉ đối của môi trường đó với chân không

- Nguyên nhân xảy ra hiện tượng khúc xạ ánh sáng là sự thay đổi tốc độ truyền ánh sáng

- Hệ thức về chiết suất tuyệt đối n của một môi trường:

\(n = \frac{c}{v}\)

Trong đó:

c là tốc độ ánh sáng trong chân không (\(c = {3.10^8}m/s\))

v là tốc độ ánh sáng trong môi trường

- Chiết suất của chân không là 1, chiết suất của không khí là 1,00029 ≈ 1

Sơ đồ tư duy về “Khúc xạ ánh sáng”