Giải bài tập 1 trang 4 sách bài tập văn 12 - kết nối tri thức

Câu 1

Nêu ấn tượng chung của bạn khi đọc văn bản Xuân Tóc Đỏ cứu quốc.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Nêu quan điểm của bản thân

Lời giải chi tiết:

Đoạn trích Xuân Tóc Đỏ cứu quốc đã phản ánh lên một xã hội vừa phi lý nhưng cũng hợp lý, khiến người đọc phải giật mình nhận ra chính câu chuyện hài hước này được thôi ra từ chính đời sống thường ngày, từ một thực tại mà họ được trải nghiệm hằng ngày. Thông qua nhân vật Xuân Tóc Đỏ - một thằng ất ơ, xảo trá, trưởng giả học làm sang ông đã mang đến cho người đọc một bức tranh xã hội học đòi Âu hóa đầy nhố nhăng một cách chân thực. Hiện thực đó còn thể hiện chi tiết hơn khi được nhà văn viết thông qua thể loại tiểu thuyết, với dung lượng của một tiểu thuyết, nhà văn thoải mái phơi bày mọi sự thật trần trụi đến chi tiết của xã hội qua từng góc nhỏ nơi đời sống.

Câu 2

Bạn hiểu như thế nào về nhân vật Xuân Tóc Đỏ qua những điều được kể trong văn bản? Giữa tính cách của Xuân Tóc Đỏ với môi trường, hoàn cảnh xã hội văn thời thuộc địa có mối liên hệ gì?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Chú ý những chi tiết miêu tả nhân vật Xuân tóc đỏ

Liên hệ với xã hội thời điểm đó

Lời giải chi tiết:

Xuân xuất hiện gián tiếp qua lời kể của nhân vật khác. Xuân Tóc Đỏ được miêu tả là một nhân vật có quyền lực, tài giỏi vô cùng nên mới được trao niềm tin để cứu vớt lại danh dự của một gia đình. 

     Tác giả sử dụng nhiều chi tiết hài hước, trào phúng để vạch trần bản chất xấu xa, giả dối của xã hội thượng lưu, họ đại diện cho một xã hội lố lăng, kệch cỡm, “chó đểu” thời bấy giờ. Và chính cái xã hội đảo điên đã tạo cơ hội cho Xuân leo cao và đạt đến địa vị “tót vời”.

Câu 3

Phân tích tính logic của sự kiện Xuân Tóc Đỏ được tung hô cứu quốc. Theo bạn, điểm mấu chốt của sự kiện này nằm ở đâu?

Phương pháp giải:

Chú ý sự kiện Xuân Tóc Đỏ được tung hô

Lời giải chi tiết:

Các sự kiện chính: 

- Vua Xiêm tới Bắc Kỳ 

- Xuân Tóc Đỏ đăng kí tham gia thi quần vợt

- Vào chung kết với quán quân Xiêm 

- Nhận lệnh “phải thua” 

- Cơ hội ngụy biện “hi sinh vì nghĩa lớn”

- Đám đông tung hô “anh hùng cứu quốc”, vĩ nhân dân tộc

    Điểm mấu chốt của sự kiện Xuân được tung hô cứu quốc nằm ở chính sự kiện hắn ta được lệnh “phải thua” và nhân cơ hội đó ngụy biện thành “hi sinh vì nghĩa lớn” 

Câu 4

Xác định những biểu hiện của bút pháp châm biếm được sử dụng trong nhà văn bản. Chọn phân tích một câu, đoạn văn hay một chi tiết cho thấy nét đặc sắc trong bút pháp châm biếm đó.

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Nhớ lại kiến thức về bút pháp châm biếm

Lời giải chi tiết:

- Ngôn ngữ mang tính khiêu khích, châm chọc

    - Giễu cợt, mỉa mai nhân vật và hoàn cảnh

    - Tạo một số tình huống đặc biệt để đánh rơi mặt nạ hào nhoáng mà các nhân vật đang đeo. 

    - Đưa ra các chi tiết đặc sắc có khả năng gây cười

    - Trộn lẫn các loại ngôn ngữ vốn có sự tương phản chói gắt; thường xuyên sử dụng biện pháp tu từ nói mỉa và nghịch ngữ;...

   Câu văn: “Với cái hùng biện của một người đã thổi loa cho những hiệu thuốc lậu, với cái tự nhiên của một anh lính còi chạy hiệu rạp hát, lại được ông Văn Minh vặn đĩa kèn, Xuân Tóc Đỏ đã chinh phục quần chúng như một nhà chính trị đại tài của Tây phương”. 

=> Câu văn sử dụng bút pháp châm biếm bằng cách cường điệu, mỉa mai và tạo ra sự đối lập nghịch lý để chỉ trích tính cách và hành động của Xuân Tóc Đỏ. Sự so sánh giữa tài năng thực sự của nhân vật với hình ảnh hào nhoáng của các chính trị gia phương Tây, cùng với việc phác họa những chi tiết tầm thường của nhân vật, làm nổi bật sự lố bịch và thiếu nghiêm túc của Xuân Tóc Đỏ. Điều này không chỉ tạo ra sự hài hước mà còn phản ánh sự chỉ trích sắc bén đối với những nhân vật tự mãn và thiếu chất lượng trong xã hội.

Câu 5

Bạn có cảm nhận gì về hình tượng công chúng được khắc hoạ trong văn bản?

Phương pháp giải:

Đọc kĩ văn bản

Chú ý các chi tiết khắc họa hình tượng công chúng

Lời giải chi tiết:

Hình tượng công chúng được khắc họa trong khung cảnh hỗn loạn, đầy nghịch lí, qua ngôn ngữ châm biếm mỉa mai, xen lẫn cường điệu để mô tả cái thôi miên lên đồng, cả một cộng đồng xã hội bị một tổ chức thôi miên, lôi kéo, dắt mũi.

Câu 6

Nếu nói tiểu thuyết có sức mạnh vô song trong việc bao quát cả bề rộng lẫn bề sâu của hiện thực thì văn bản Xuân Tóc Đỏ cứu quốc đã thể hiện điều đó như thế nào?

Phương pháp giải:

Dựa vào phần phân tích ở trên

Chú ý hiện thực được khắc họa trong văn bản

Lời giải chi tiết:

Bằng việc quan sát tỉ mỉ, khắc hoạ sắc bén hình tượng nhân vật và bối cảnh xã hội, Vũ Trọng Phụng đã tái hiện xã hội thông qua lăng kính hiện thực trần trụi, thẳng thắn. Những lát cắt hiện thực của ông được tái hiện vừa hài hước, sâu cay vừa tạo ấn tượng sâu sắc và ghi dấu ấn mạnh mẽ trong lòng người đọc.

Ông phơi bày hiện thực xã hội thối nát, đời sống cực khổ của người dân là kết quả của tội ác bọn tư bản. Qua những trang sách của ông, ta không chỉ nhìn thấy cảm nhận được tiếng cười sảng khoái, châm biếm mà còn là thái độ xót xa, day dứt trước thời cuộc, câu chữ của ông chính là tấm gương phản chiếu xã hội tối tăm, loạn lạc của đất nước ta trước cách mạng tháng Tám.