20 bài tập Tính tương đối của chuyển động - công thức cộng vận tốc mức độ vận dụngLàm bàiQuảng cáo
Câu hỏi 1 : Một chiếc thuyền chuyển động thẳng ngược chiều dòng nước với vận tốc 6,5 km/h đối với dòng nước. Vận tốc chảy của dòng nước đối với bờ sông là 1,5km/h. Vận tốc v của thuyền đối với bờ sông là:
Đáp án: B Lời giải chi tiết: Vì thuyền chuyển động ngược chiều dòng nước nên từ công thức cộng vận tốc ta có vận tốc của thuyền đối với bờ sông là Câu hỏi 2 : Thuyền chuyển động cùng chiều dòng nước với vận tốc 8km/h đối với nước. Vận tốc của nước chảy đối với bờ là 2,5 km/h .Vận tốc của thuyền đối với bờ là :
Đáp án: B Lời giải chi tiết: Câu hỏi 3 : Vận tốc thuyền trong nước yên lặng là 12 km/h, vận tốc dòng nước là 2 km/h. Tính thời gian thuyền xuôi dòng từ bến A đến bến B cách nhau 14 km, biết trong nửa chặng đường đầu thuyền bị tắt máy chỉ trôi theo dòng nước.
Đáp án: A Phương pháp giải: Lời giải chi tiết: Câu hỏi 4 : Khi ô tô đang chạy với vận tốc 10 m/s trên đoạng đường thẳng thì người lái xe tăng ga và ô tô chuyển động nhanh dần đều. Sau 20s, ô tô đạt vận tốc 14 m/s. Gia tốc a và vận tốc v của ô tô sau 40s kể từ lúc bắt đầu tăng ga là:
Đáp án: B Lời giải chi tiết: Câu hỏi 5 : Một tàu hoả chuyển động thẳng đều với v = 10 m/s so với mặt đất. Một người đi đều trên sàn tàu có vận tốc 1m/s so với tàu. Xác định vận tốc của người đó so với mặt đất trong trường hợp người và tàu chuyển động vuông góc với nhau:
Đáp án: C Phương pháp giải: Phương pháp: Công thức cộng vận tốc: \(\overrightarrow {{v_{13}}} = \overrightarrow {{v_{12}}} + \overrightarrow {{v_{23}}} \) Lời giải chi tiết: Cách giải: Người và tàu chuyển động vuông góc với nhau nên vận tốc của người đó so với mặt đất là: \({v_{13}} = \sqrt {v_{12}^2 + v_{23}^2} = \sqrt {{{10}^2} + {1^2}} = 10,05m/s\) Chọn C Câu hỏi 6 : Một chiếc canô chạy đều xuôi dòng từ A đến B trên sông mất 3giờ. A và B cách nhau 36km. Nước chảy so với bờ với vận tốc 4km/h. Vận tốc của canô đối với dòng nước yên lặng là:
Đáp án: C Lời giải chi tiết: Câu hỏi 7 : Một canô xuôi dòng từ bến A đến bến B mất 4 giờ, còn nếu đi ngược dòng từ bến B đến bến A hết 9 giờ. Biết dòng nước chảy với tốc độ 10 km/h. Độ lớn vận tốc của canô so với dòng nước là bao nhiêu?
Đáp án: C Phương pháp giải: Vật (1) : Vật chuyển động Vật (2): Hệ quy chiếu chuyển động Vật (3): Hệ quy chiếu đứng yên. Ta có: + \(\overrightarrow {{v_{12}}} \): vận tốc của vật chuyển động (1) so với hệ quy chiếu chuyển động (2) → Vận tốc tương đối + \(\overrightarrow {{v_{13}}} \): vận tốc của vật chuyển động (1) so với hệ quy chiếu đứng yên (3) → Vận tốc tuyệt đối + \(\overrightarrow {{v_{23}}} \): vận tốc của hệ quy chiếu chuyển động (2) so với hệ quy chiếu chuyển động (3) → Vận tốc kéo theo. Công thức cộng vận tốc: \(\overrightarrow {{v_{13}}} = \overrightarrow {{v_{12}}} + \overrightarrow {{v_{23}}} \) Lời giải chi tiết: Vật (1): cano; Vật (2): dòng nước; Vật (3): bờ sông. Thời gian cano đi từ bến A đến bến B là: \(t = \dfrac{{AB}}{{{v_{13}}}}\) + Cano đi xuôi dòng \( \Rightarrow \overrightarrow {{v_{12}}} \, \uparrow \uparrow \,\,\overrightarrow {{v_{23}}} \) → Độ lớn vận tốc của cano so với bờ sông là: \({v_{13}} = {v_{12}} + {v_{23}} = {v_{12}} + 10\,\,\left( {km/h} \right)\) Thời gian đi xuôi dòng là: \({t_x} = \dfrac{{AB}}{{{v_{12}} + 5}} = 4\,\,\left( h \right)\,\,\,\,\,\,\,\,\left( * \right)\) + Cano đi ngược dòng \( \Rightarrow \overrightarrow {{v_{12}}} \, \uparrow \downarrow \,\,\overrightarrow {{v_{23}}} \,\,\,\left( {{v_{12}} > {v_{23}}} \right)\) → Độ lớn vận tốc của cano so với bờ sông là: \({v_{13}}' = {v_{12}} - {v_{23}} = {v_{12}} - 10\,\,\left( {km/h} \right)\) Thời gian đi ngược dòng là: \({t_n} = \dfrac{{AB}}{{{v_{12}} - 5}} = 9\,\,\left( h \right)\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\,\left( {**} \right)\) Từ (1) và (2) ta có: \(\dfrac{{\left( * \right)}}{{\left( {**} \right)}} \Leftrightarrow \dfrac{{{v_{12}} - 10}}{{{v_{12}} + 10}} = \dfrac{4}{9} \Rightarrow {v_{12}} = 26\,\left( {km/h} \right)\) Chọn C Câu hỏi 8 : Một tàu thủy chở hàng đi xuôi dòng sông trong 4 giờ đi được 100 km, khi chạy ngược dòng trong 4 giờ thì đi được 60 km. Tính vận tốc của nước so với bờ. Coi vận tốc của nước đối bờ là luôn luôn không đổi.
Đáp án: A Phương pháp giải: Vật (1) : Vật chuyển động Vật (2): Hệ quy chiếu chuyển động Vật (3): Hệ quy chiếu đứng yên. Ta có: + \(\overrightarrow {{v_{12}}} \): vận tốc của vật chuyển động (1) so với hệ quy chiếu chuyển động (2) → Vận tốc tương đối + \(\overrightarrow {{v_{13}}} \): vận tốc của vật chuyển động (1) so với hệ quy chiếu đứng yên (3) → Vận tốc tuyệt đối + \(\overrightarrow {{v_{23}}} \): vận tốc của hệ quy chiếu chuyển động (2) so với hệ quy chiếu chuyển động (3) → Vận tốc kéo theo. Công thức cộng vận tốc: \(\overrightarrow {{v_{13}}} = \overrightarrow {{v_{12}}} + \overrightarrow {{v_{23}}} \) Lời giải chi tiết: Vật (1): Tàu thuỷ; Vật (2): dòng nước; Vật (3): bờ sông. Với \(\overrightarrow {{v_{12}}} \,\)là vận tốc của tàu so với nước; \(\,\,\overrightarrow {{v_{23}}} \) là vận tốc của nước so với bờ. Thời gian chuyển động là: \(t = \dfrac{{AB}}{{{v_{13}}}}\) + Tàu đi xuôi dòng ta có \(\overrightarrow {{v_{12}}} \, \uparrow \uparrow \,\,\overrightarrow {{v_{23}}} \) Vận tốc của tàu so với bờ là: \({v_{13}} = {v_{12}} + {v_{23}}\) mà \({v_{13}} = \dfrac{{{S_1}}}{{{t_x}}} = \dfrac{{100}}{4} = 25km/h \Rightarrow {v_{12}} + {v_{23}} = 25\,\,\left( {km/h} \right)\,\,\,\left( * \right)\) + Tàu đi ngược dòng ta có: \(\overrightarrow {{v_{12}}} \, \uparrow \downarrow \,\,\overrightarrow {{v_{23}}} \) Vận tốc của tàu so với bờ là: \({v_{13}}' = {v_{12}} - {v_{23}}\) mà \({v_{13}}' = \dfrac{{{S_2}}}{{{t_x}}} = \dfrac{{60}}{4} = 15km/h \Rightarrow {v_{12}} - {v_{23}} = 15\,\,\left( {km/h} \right)\,\,\,\left( {**} \right)\) Từ (*) và (**) ta có: \(\left\{ \begin{array}{l}{v_{12}} + {v_{23}} = 25\\{v_{12}} - {v_{23}} = 15\end{array} \right.\, \Rightarrow \left\{ \begin{array}{l}{v_{12}} = 20km/h\\{v_{23}} = 5km/h\end{array} \right.\) → Vận tốc của nước so với bờ là v23 = 5 km/h Chọn A Câu hỏi 9 : Một người chèo thuyền qua sông với vận tốc 9km/h theo hướng vuông góc với bờ sông. Do nước sông chảy nên thuyền đã bị đưa xuôi theo dòng chảy xuống phía dưới hạ lưu một đoạn bằng 120m. Độ rộng của dòng sông là 600m. Hãy tính vận tốc của dòng nước chảy đối với bờ sông?
Đáp án: B Phương pháp giải: Vật (1) : Vật chuyển động Vật (2): Hệ quy chiếu chuyển động Vật (3): Hệ quy chiếu đứng yên. Ta có: + \(\overrightarrow {{v_{12}}} \): vận tốc của vật chuyển động (1) so với hệ quy chiếu chuyển động (2) → Vận tốc tương đối + \(\overrightarrow {{v_{13}}} \): vận tốc của vật chuyển động (1) so với hệ quy chiếu đứng yên (3) → Vận tốc tuyệt đối + \(\overrightarrow {{v_{23}}} \): vận tốc của hệ quy chiếu chuyển động (2) so với hệ quy chiếu chuyển động (3) → Vận tốc kéo theo. Công thức cộng vận tốc: \(\overrightarrow {{v_{13}}} = \overrightarrow {{v_{12}}} + \overrightarrow {{v_{23}}} \) Lời giải chi tiết: Vật (1): Thuyền Vật (2): Dòng nước Vật (3): Bờ sông Ta có: \(\overrightarrow {{v_{13}}} = \overrightarrow {{v_{12}}} + \overrightarrow {{v_{23}}} \) Người chèo thuyền qua sông với vận tốc 5,4km/h là: \({v_{12}} = 9km/h = 2,5m/s\) (Vận tốc của thuyền khi nước đứng yên) Có \(\overrightarrow {{v_{12}}} \bot \overrightarrow {{v_{23}}} \)
Ta có: \(\left\{ \begin{array}{l}OA = 600m{\rm{ }}\\AB = 120m\end{array} \right. \Rightarrow \tan \alpha = \dfrac{{AB}}{{OA}} = \dfrac{{120}}{{600}} = \dfrac{1}{5}\) Mặt khác: \(\tan \alpha = \dfrac{{{v_{23}}}}{{{v_{12}}}} \Rightarrow {v_{23}} = {v_{12}}.\tan \alpha = 2,5.\dfrac{1}{5} = 0,5m/s\) Chọn B Câu hỏi 10 : Một canô chạy thẳng đều xuôi dòng từ A đến B cách nhau 36 km mất khoảng thời gian 1,5h. Vận tốc của dòng chảy là 6 km/h. Vận tốc của canô đối với dòng chảy là:
Đáp án: D Phương pháp giải: Phương pháp: Công thức cộng vận tốc: \(\overrightarrow {{v_{13}}} = \overrightarrow {{v_{12}}} + \overrightarrow {{v_{23}}} \) Lời giải chi tiết: Cách giải: Gọi canô là số 1; nước số 2; bờ là số 3 Vận tốc của cano đối với bờ là: \({v_{13}} = \frac{{AB}}{t} = \frac{{36}}{{1,5}} = 24km/h\) Vận tốc của cano đối với dòng chảy là: v12 Vận tốc của nước đối với bờ là: v23 Ta có: \(\overrightarrow {{v_{13}}} = \overrightarrow {{v_{12}}} + \overrightarrow {{v_{23}}} \) Cano chạy xuôi dòng nên vận tốc của cano đối với dòng chảy là: \({v_{13}}\; = {v_{12}}\; + {\rm{ }}{v_{23}}\; \Rightarrow {v_{12}}\; = {v_{13}}\; - {v_{23}} = 24 - 6 = 18{\rm{ }}km/h\) Chọn D Câu hỏi 11 : Một ca nô chạy ngược dòng sông, sau 1 giờ đi được 20 km. Một khúc gổ trôi xuôi theo dòng sông với vận tốc 2 km/h. Vận tốc của ca nô so với nước là
Đáp án: C Lời giải chi tiết: Vì khúc gỗ trôi xuôi theo dòng sông nên vận tốc của nước chính là vận tốc khúc gỗ trôi bằng 2km/h. Gọi vận tốc của cano là v quãng đường mà cano đi được trong 1h là s = ( v-2 ) = 20 => v = 22km/h Câu hỏi 12 : Vận tốc thuyền trong nước yên lặng là 12 km/h, vận tốc dòng nước là 2 km/h. Tính thời gian thuyền xuôi dòng từ bến A đến bến B cách nhau 14 km, biết trong nửa chặng đường đầu thuyền bị tắt máy chỉ trôi theo dòng nước.
Đáp án: A Phương pháp giải: Lời giải chi tiết: Câu hỏi 13 : Một ôtô đang chuyển động với vận tốc 54km/h thì người lái xe hãm phanh. Ôtô chuyển động thẳng chậm dần đều và sau 6 giây thì dừng lại. Quãng đường s mà ôtô chạy thêm được kể từ lúc hãm phanh là :
Đáp án: A Lời giải chi tiết: Câu hỏi 14 : Một chiếc thuyền buồm chạy ngược dòng sông, sau 1 giờ đi được 10km. Một khúc gỗ trôi theo dòng sông, sau 1 phút trôi được\(\frac{{100}}{3}m\). Vận tốc của thuyền buồm so với nước bằng bao nhiêu?
Đáp án: C Phương pháp giải: Phương pháp: Áp dụng công thức cộng vận tốc: \(\overrightarrow {{v_{13}}} = \overrightarrow {{v_{12}}} + \overrightarrow {{v_{23}}} \) Lời giải chi tiết: Cách giải:
Đổi t1 = 1h = 3600s, S1 = 10km = 10000m, t2 = 1 phút = 60s Gọi thuyền là số 1; nước số 2; bờ là số 3 Vận tốc của thuyền so với bờ có độ lớn là: \({v_{13}} = \frac{{{s_1}}}{{{t_1}}} = \frac{{1000}}{{3600}} = \frac{{25}}{9}m/s\) Vận tốc của nước so với bờ có độ lớn là: \({v_{23}} = \frac{{{s_2}}}{{{t_2}}} = \frac{{\frac{{100}}{3}}}{{60}} = \frac{5}{9}m/s\) Áp dụng công thức cộng vận tốc ta có: \(\overrightarrow {{v_{13}}} = \overrightarrow {{v_{12}}} + \overrightarrow {{v_{23}}} \) Chọn chiều dương là chiều chảy của dòng nước Vì thuyền chảy ngược dòng nước nên \(\overrightarrow {{v_{13}}} ;\overrightarrow {{v_{12}}} \) hướng ngược chiều dương, \(\overrightarrow {{v_{23}}} \) hướng theo chiều dương quy ước Suy ra: \( - {v_{13}} = - {v_{12}} + {v_{23}} \Rightarrow {v_{12}} = {v_{13}} + {v_{23}} = \frac{{25}}{9} + \frac{5}{9} = \frac{{10}}{3}m/s = 12km/h\) Vậy vận tốc của thuyền buồm so với nước là 12km/h Chọn C Câu hỏi 15 : Chọn câu trả lời đúng. Một canô đi xuôi dòng nước từ bến A đến bến B hết 2h, còn nếu đi ngược từ B về A hết 3h. Biết vận tốc của dòng nước so với bờ sông là 5 km/h. Vận tốc của canô so với dòng nước là:
Đáp án: A Phương pháp giải: Lời giải chi tiết: Câu hỏi 16 : Hai bến sông A và B cách nhau 18km theo đường thẳng. Một chiếc canô phải mất bao nhiêu thời gian để đi từ A đến B rồi trở lại ngay từ B về A? Biết rằng vận tốc của canô khi nước không chảy là 16,2 km/h và vận tốc của dòng nước so với bờ sông là 1,5m/s.
Đáp án: C Phương pháp giải: Phương pháp: Công thức cộng vận tốc: \(\overrightarrow {{v_{13}}} = \overrightarrow {{v_{12}}} + \overrightarrow {{v_{23}}} \) Khi cùng chiều: v13 = v12 + v23 Khi ngược chiều: v13 = v12 – v23 Lời giải chi tiết: Cách giải: Gọi canô là 1; nước là 2; bờ là 3; ta có: \(\overrightarrow {{v_{13}}} = \overrightarrow {{v_{12}}} + \overrightarrow {{v_{23}}} \) - Lúc cano đi xuôi dòng từ A → B: + Vận tốc canô đối với bờ là: v13 = 16,2 + 5,4 = 21,6 km/h + Thời gian canô xuôi dòng là: \({t_1} = \frac{{AB}}{{{v_{13}}}} = \frac{{18}}{{21,6}} = \frac{5}{6}h\) - Lúc canô ngược dòng từ B → A: + Vận tốc canô đối với bờ là: v13’ = 16,2 - 5,4 = 10,8 km/h + Thời gian canô ngược dòng là: \({t_2} = \frac{{AB}}{{{v_{13}}'}} = \frac{{18}}{{10,8}} = \frac{5}{3}h\) - Thời gian tổng cộng cả đi và về là: \(t = {t_1} + {t_2} = \frac{5}{6} + \frac{5}{3} = 2,5h\) Chọn C Câu hỏi 17 : Một ca nô chuyển động với vận tốc 20 km/h so với dòng nước, vận tốc của dòng nước so với bờ sông là 2km/h a) Tính vận tốc của ca nô so với bờ sông khi nó chuyển động xuôi dòng nước? b) Tính vận tốc của ca nô so với bờ sông khi nó chuyển động ngược dòng nước? Phương pháp giải: Áp dụng công thức cộng vận tốc: \(\overrightarrow {{v_{tb}}} = \overrightarrow {{v_{tn}}} + \overrightarrow {{v_{nb}}} \) Lời giải chi tiết: Tóm tắt: Vtn = 20km/h ; Vnb = 2 km/h a) Tính vận tốc của ca nô so với bờ sông khi nó chuyển động xuôi dòng nước? b) Tính vận tốc của ca nô so với bờ sông khi nó chuyển động ngược dòng nước? Giải: Áp dụng công thức cộng vận tốc: \(\overrightarrow {{v_{tb}}} = \overrightarrow {{v_{tn}}} + \overrightarrow {{v_{nb}}} \) a) Khi ca nô chuyển động xuôi dòng nước thì \(\overrightarrow {{v_{tn}}} \uparrow \uparrow \overrightarrow {{v_{nb}}} \Rightarrow {v_{tb}} = {v_{tn}} + {v_{nb}} = 20 + 2 = 22{\rm{ }}km/h\) b) Khi nó chuyển động ngược dòng nước thì \(\overrightarrow {{v_{tn}}} \uparrow \downarrow \overrightarrow {{v_{nb}}} \Rightarrow {v_{tb}} = {v_{tn}} - {v_{nb}} = 20 - 2 = 18{\rm{ }}km/h\) Câu hỏi 18 : Một thuyền máy chuyển động xuôi dòng từ M đến N rồi chạy ngược dòng từ N đến M với tổng cộng thời gian là 4 giờ. Biết dòng nước chảy với v = 1,25 m/s so với bờ, vận tốc của thuyền so với dòng nước là 20 km/h. Quãng đường MN là:
Đáp án: A Phương pháp giải: Phương pháp: Công thức cộng vận tốc: \(\overrightarrow {{v_{13}}} = \overrightarrow {{v_{12}}} + \overrightarrow {{v_{23}}} \) Khi cùng chiều: v13 = v12 + v23 Khi ngược chiều: v13 = v12 – v23 Lời giải chi tiết: Cách giải: Vận tốc của thuyền so với dòng nước: v12 = 20km/h = 5,56m/s Khi thuyền chuyển động xuôi dòng: \({v_{13}}\; = {v_{12}}\; + {\rm{ }}{v_{23}}\; = 5,56 + 1,25 = 6,81{\rm{ }}m/s\) → Thời gian xuôi dòng từ M đến N là: \({t_1} = \frac{{MN}}{{{v_{13}}}} = \frac{{MN}}{{6,81}}\) Khi thuyền chuyển động ngược dòng: \({v_{13}}' = {v_{12}}--{v_{23}}\; = 5,56 - 1,25 = 4,31{\rm{ }}m/s\) → Thời gian thuyền chạy ngược dòng từ M đến N là: \({t_2} = \frac{{MN}}{{{v_{13}}'}} = \frac{{MN}}{{4,31}}\) Theo đề bài thời gian tổng cộng là 4 giờ = 14 400 s nên: \({t_1} + {t_2} = 14400 \Leftrightarrow \frac{{MN}}{{6,81}} + \frac{{MN}}{{4,31}} = 14400 \Rightarrow MN = 380007m \approx 38km\) Chọn A Câu hỏi 19 : A ngồi trên một toa tàu chuyển động với vận tốc 15 km/h đang rời ga. B ngồi trên một toa tàu khác chuyển động với vận tốc 10 km/h đang vào ga. Hai đường tàu song song với nhau. Tính vận tốc của B đối với A. Chọn chiều dương là chiều chuyển động của tàu A.
Đáp án: C Phương pháp giải: Phương pháp: Công thức cộng vận tốc: \(\overrightarrow {{v_{13}}} = \overrightarrow {{v_{12}}} + \overrightarrow {{v_{23}}} \) Lời giải chi tiết: Cách giải: Chọn chiều dương là chiều chuyển động của tàu A Gọi: + \(\overrightarrow {{v_{BD}}} \) vận tốc của tàu B đối với đất, \(\overrightarrow {{v_{BD}}} \) ngược chiều dương nên vBD = -10 km/h + \(\overrightarrow {{v_{AD}}} \) vận tốc của tàu A đối với đất, \(\overrightarrow {{v_{AD}}} \)theo chiều dương nên vAD = 15 km/h + \(\overrightarrow {{v_{BA}}} \) vận tốc của tàu B đối với tàu A Theo công thức cộng vận tốc: \(\overrightarrow {{v_{BA}}} = \overrightarrow {{v_{BD}}} + \overrightarrow {{v_{DA}}} = \overrightarrow {{v_{BD}}} - \overrightarrow {{v_{AD}}} \) \( \Rightarrow {v_{BA}} = {v_{BD}} - {v_{AD}} = - 10 - 15 = - 25\,km/h\) Chứng tỏ vận tốc của tàu B so với tàu A có độ lớn 25km/h và ngược chiều so với chiều chuyển động của tàu A Chọn C Câu hỏi 20 : Một ô tô A chạy đều trên một đường thẳng với vận tốc 40 km/h. Một ô tô B đuổi theo ô tô A với vận tốc 60 km/h. Xác định vận tốc của ô tô A đối với ô tô B. Chọn chiều dương là chiều chuyển động của hai xe.
Đáp án: B Phương pháp giải: Phương pháp: Công thức cộng vận tốc: \(\overrightarrow {{v_{13}}} = \overrightarrow {{v_{12}}} + \overrightarrow {{v_{23}}} \) Lời giải chi tiết: Cách giải:
Chọn chiều dương là chiều chuyển động của 2 xe Gọi + \(\overrightarrow {{v_{AD}}} \) vận tốc của xe A đối với đất + \(\overrightarrow {{v_{BD}}} \)vận tốc của xe B đối với đất + \(\overrightarrow {{v_{BA}}} \)vận tốc của xe B đối với xe A + \(\overrightarrow {{v_{AB}}} \)Vận tốc của xe A đối với xe B Theo công thức cộng vận tốc: \(\overrightarrow {{v_{AB}}} = \overrightarrow {{v_{AD}}} + \overrightarrow {{v_{DB}}} = \overrightarrow {{v_{AD}}} - \overrightarrow {{v_{BD}}} \) Do hai xe chuyển động cùng chiều nên: vAB = 40 – 60 = - 20 (km/h) → \(\overrightarrow {{v_{AB}}} \) hướng ngược chiều dương. Chọn B Quảng cáo
|