Chủ nghĩa Mác hình thành và phát triển qua các giai đoạn lớn (thời kỳ chính yếu) nào?

Chủ nghĩa Mác với tư cách là “hệ thống quan điểm và học thuyết” được hình thành và phát triển qua 3 giai đoạn lớn:

-      Giai đoạn lớn thứ nhất: là giai đoạn hình thành và phát triển do C. Mác và Ph. Ăngghen thực hiện (diễn ra vào những năm thuộc nửa sau của thế kỷ XIX)

Giai đoạn này được bắt đầu từ những năm 1842-1843 đến những năm 1847-1848 là những năm các ông thực hiện sự phê phán đối với các lý luận cũ (Triết học cổ điển Đức, Kinh tế chính trị học cổ điển Anh, Chủ nghĩa xã hội không tưởng Pháp) và xây dựng hệ thống quan điểm mới của mình.

Tiếp đến, từ năm 1849 đến năm 1895 là quá trình các ông phát triển sâu sắc hơn, hoàn thiện hơn các quan điểm mới của mình. Trong giai đoạn này, trên cơ sở thực tiễn của thời đại, C. Mác và Ph. Ăngghen đã nghiên cứu tư tưởng của nhân loại trên nhiều lĩnh vực từ cổ đại cho đến xã hội đương thời để từng bước củng cố, bổ sung và hoàn thiện quan điểm của mình.

-      Giai đoạn lớn thứ hai (những năm đầu thế kỷ XX): là giai đoạn bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác do V.I. Lênin thực hiện.

Vào cuối thế kỷ XIX và đặc biệt là vào những năm đầu thế kỷ XX, tình hình thế giới có nhiều biến đổi mới. Những biến đổi mới đó đã đặt ra nhu cầu phải bảo vệ và tiếp tục phát triển hệ thống quan điểm và học thuyết của c. Mác và Ph. Ănghen, đồng thời vận dụng nó vào việc giải quyết nhiều vấn đề mới của thời đại. Người có công lớn nhất trong quá trình bảo vệ và phát triển này là V.I. Lênin.

Quá trình V.I. Lênin bảo vệ và phát triển chủ nghĩa Mác có thể chia thành ba thời kỳ, tương ứng với ba nhu cầu cơ bản khác nhau của thực tiễn, đó là:

+ Thời kỳ từ năm 1893 đến năm 1907 là thời kỳ V.I. Lênin nghiên cứu chủ nghĩa Mác và đứng vững trên lập trường khoa học để bảo vệ những quan điểm của chủ nghĩa Mác, phê phán những sai lầm trong việc nghiên cứu, vận dụng chủ nghĩa Mác ở nước Nga.

+ Thời kỳ từ năm 1907 đến năm 1917 là thời kỳ V.I. Lênin tiếp tục nghiên cứu các quan điểm khoa học của chủ nghĩa Mac và phát triển các quan điểm đó bằng việc tổng kết các thành tựu mới trong lĩnh vực phát triển khoa học tự nhiên; đồng thời vận dụng những quan điểm khoa học của chủ nghĩa Mác để phân tích những biến động mới trong thực tiễn phát triển của chủ nghĩa tư bản và thực tiễn cách mạng ở nước Nga cũng như trên phạm vi quốc tế. Trong quá trình này Lênin đã có nhiều đóng góp quan trọng vào việc phát triển chủ nghĩa Mác.