Bài 4. Thực hành: Trình bày báo cáo về sự phân hóa tự nhiên Việt Nam trang 13 SBT Địa lí 12 Cánh diều

Yếu tố khí hậu

Phần lãnh thổ phía Bắc

Phần lãnh thổ phía Nam

Nhiệt độ

- Nhiệt độ trung bình năm trên

20 °C (trừ vùng núi cao).

- Có 2 - 3 tháng dưới 18 °C.

Nhiệt độ trung bình năm trên 25 °C.

Biên độ nhiệt độ

Lớn, phổ biến trên 10 °C.

Nhỏ, phổ biến dưới 10 °C.

Lượng mưa

Thường có mưa nhiều từ tháng 4 đến tháng 10.

Thường có mưa nhiều từ tháng 5 đến tháng 11.

Số giờ nắng

Tổng số giờ nắng < 2 000 giờ.

Tổng số giờ nắng > 2 000 giờ.

Sự phân mùa của khí hậu

Khí hậu mang tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa, chữ thành hai mùa là mùa đông và mùa hạ.

Khí hậu mang tính chất cận xích đạo gió mùa, chia thành hai mùa là mùa mưa và mùa khô.

Đai cao

Đặc điểm khí hậu

Đai nhiệt đới gió mùa

- Nền nhiệt cao (nhiệt độ trung bình các tháng mùa hạ trên

25 °C).

- Lượng mưa và độ ẩm thay đổi theo thời gian và không gian.

Đai cận nhiệt đới gió mùa trên núi

- Khí hậu mát mẻ, nhiệt độ trung bình năm dưới 25 °C.

- Lượng mưa và độ ẩm tăng.

Đai ôn đới gió mùa trên núi

- Nhiệt độ trung bình năm dưới 15 °C.

- Độ ẩm cao, gió mạnh, có khả năng xuất hiện băng tuyết.

Yếu tố

Phần lãnh thổ phía Bắc

Phần lãnh thổ phía Nam

Cảnh quan đặc trưng

Là đới rừng nhiệt đới gió mùa.

Là đới rừng cận xích đạo gió mùa.

Thành phần sinh vật

- Sinh vật nhiệt đới chiếm ưu thế. Thực vật phổ biến là các loài họ đậu, dâu tằm,...

- Động vật trong rừng là các loài công, khỉ, vượn,...

- Ngoài ra, còn có sự xuất hiện của các loài cây cận nhiệt và ôn đới như: dẻ, re, sa mu, pơ mu,.., các loài thú có lông dày như: gấu, chồn, sóc,... từ phương Bắc xuống.

- Thực vật là các cây họ dầu, săng lẻ, tếch,...

- Động vật là các loài thú lớn như: voi, hổ, báo, bò rừng... từ phương Nam lên và từ phía tây di cư sang.

Sự thay đổi cảnh quan theo mùa

Thay đổi theo mùa:

+ Mùa hạ nóng ẩm, mưa nhiều, cây cối xanh tốt;

+ Mùa đông tiết trời lạnh, ít mưa, xuất hiện cây rụng lá.

Thay đổi theo mùa:

+ Mùa mưa có lượng mưa lớn, cây cối phát triển xanh tốt;

+ Mùa khô ít mưa, độ ẩm thấp, ở những nơi có mùa khô sâu sắc, kéo dài xuất hiện cây chịu hạn, rụng lá.

Đai cao

Đặc điểm sinh vật

Đai nhiệt đới gió mùa

- Các nhóm đất chủ yếu là: đất fe-ra-lit trên vùng đồi núi thấp (phần lớn là đất fe-ra-lit đỏ vàng, đất fe-ra-lit nâu đỏ), đất phù sa (đất phù sa sông, đất phèn, đất mặn, đất cát...).

- Các kiểu thảm thực vật chủ yếu là: rừng nhiệt đới ẩm; rừng rụng lá; tráng cỏ, cây bụi; rừng ngập mặn, ngập nước;... Sinh vật nhiệt đới đa dạng, phong phú.

Đai cận nhiệt đới gió mùa trên núi

- Các nhóm đất:

+ Từ độ cao 600 - 700 m đến 1600 - 1700 m hình thành đất fe-ra-lit có mùn với đặc tính chua, tầng đất mỏng.

+ Ở độ cao 1600 - 1700 m xuất hiện đất mùn.

- Các kiểu thảm thực vật:

+ Từ độ cao 600 - 700 m đến 1600 - 1700 m hình thành hệ sinh thái rừng cận nhiệt đới lá rộng và lá kim. Trong rừng xuất hiện các loài chim, thú cận nhiệt phương Bắc, có lông dày như gấu, sóc,...

+ Từ độ cao trên 1 600 m - 1700 m, thực vật chậm phát triển, thành phần loài đơn giản: rêu, địa y trên thân và cành cây. Trong rừng xuất hiện các loài cây ôn đới như: sa mu, pơ mu và các loài chim di cư thuộc khu hệ Hi-ma-lay-a.

Đai ôn đới gió mùa trên núi

- Đất chủ yếu là đất mùn thô.

- Thảm thực vật chủ yếu là các loài cây ôn đới như: đỗ quyên, lãnh sam, thiết sam,...