Đề bài

Phân tích bài thơ "Hành quân giữa rừng xuân"của Lê Anh Xuân

Phương pháp giải

1. Mở bài

- Giới thiệu tác giả Lê Anh Xuân – một nhà thơ trẻ, giàu cảm xúc, gắn bó với cuộc kháng chiến chống Mỹ.

- Giới thiệu bài thơ “Hành quân giữa rừng xuân” – một khúc ca dẹp, tràn đầy hình ảnh tươi sáng, thể hiện tinh thần lạc quan, ý chí và tình cảm thiêng liêng của người lính.

- Nêu cảm nhận chung: bài thơ mang đến cho người đọc hình ảnh người lính cụ Hồ vừa bình dị, vừa kiên cường, đi giữa thiên nhiên tươi đẹp với lòng tin hướng về ngày toàn thắng.

2. Thân bài

a. Chủ đề của bài thơ

bài tơ là tiếng lòng của người chiến sĩ trẻ trên đường ra trận, khắc hoạ vẻ đẹp của thiên nhiên mùa xuân và hình ảnh người lính giàu cảm xúc, ý chí mạnh mẽ.

b. Đặc sắc nghệ thuật

- Thể thơ: Thể lục bát quen thuộc, nhịp nhàng, gần gũi, dễ đi vào lòng người.

- Bút pháp: Kết hợp hiện thực và lãng mạn; hình ành thiên nhiên tươi đẹp làm nổi bật tinh thần lạc quan và ý chí của người lính.

- Ngôn ngữ thơ: Mộc mạc, giản dị nhưng cô đọng và giàu sức biểu cảm.

- Hình ảnh thơ giàu chất gọi, chứa đựng tình cảm sâu sắc với quê hương và con người Việt Nam.

- Phong cách thơ Lê Anh Xuân: Tự nhiên, chân thành, giản dị mà sâu lắng, đậm chất tình cảm của một người con Nam Bộ.

c. Phân tích chi tiết

* Vẻ đẹp của thiên nhiên rừng xuân

- Âm thanh:

+ Tiếng chim gù, tiếng suối ngân nga, tiếng gió vi vu tạo thành bản giao hưởng mùa xuân sống động.

+ Hình ảnh thiên nhiên không chỉ tươi đẹp mà còn làm nền cho bước chân người lính hành quân.

- Hình ảnh:

+ "Mùa xuân đẫm lá ngụy trang" - thiên nhiên và con người hòa làm một, chiến sĩ mang cả mùa xuân trên vai.

+ Đường ra tiền tuyến nở vàng hoa mai” - sắc vàng rực rỡ tượng trưng cho niềm vui chiến thắng, cho tinh thần lạc quan.

- Biện pháp nghệ thuật:

+ Nhân hóa "ngân nga tiếng suối", ẩn dụ "mùa xuân" là tuổi trẻ và khát vọng của người linh.

+ Thiên nhiên trong bài thơ hiện lên lung linh, sống động, vừa thực vừa mộng, làm nổi bật không khí phấn chấn của đoàn quân.

* Tâm tình của người lính

- Hình ảnh:

+"Ba lô nặng, súng cầm tay" - biểu tượng cho trách nhiệm và lý tưởng cao cả: gánh trên vai vận mệnh Tổ quốc.

- Tình cảm nhớ thương:

+"Đường xa biết mấy dặm dài nhớ thương" - nỗi nhớ gia đình, nhớ quê hương trải đài theo từng bước hành quân.

- Hình ảnh người mẹ: "Giờ này mẹ ở quê hương, cũng chừng đang dõi theo đường ta đi" - tình cảm mẹ con thiêng liêng, vừa là nguồn động viên, vừa là động lực cho người lính bước tiếp.

- Biện pháp ẩn dụ và so sánh làm nổi bật tấm lòng yêu thương sâu sắc và sự hiếu thảo của người lính.

3. Kết bài

- Khẳng định: “Hành quân giữa rừng xuân" là một bức tranh tuyệt đẹp về thiên nhiên và con người trong kháng chiến, làm sáng lên hình ảnh người lính trẻ trung, giàu lòng yêu nước và ý chí kiên cường.

- Bày tỏ cảm xúc: Bài thơ đã để lại trong lòng em sự ngưỡng mộ và biết ơn sâu sắc đối với những người lính cụ Hồ.

- Lời nhắn gửi: Thế hệ trẻ hôm nay cần trân trọng quá khứ, sống đẹp, học tốt và tiếp tục xây dựng quê hương, đất nước ngày càng giàu mạnh, xứng đáng với những hy sinh cao cả

Lời giải của GV Loigiaihay.com

Trong kháng chiến chống Mỹ, hình ảnh người lính cụ Hồ đã đi vào thơ ca với tất cả vẻ đẹp bình dị, kiên cường và đầy lãng mạn. Một trong những bài thơ tiêu biểu khắc họa hình ảnh người lính trẻ hành quân ra mặt trận chính là "Hành quân giữa rừng xuân" của nhà thơ Lê Anh Xuân. Bài thơ như một bức tranh đẹp, sáng bừng hình ảnh thiên nhiên và con người, gói trong đó là tâm hồn trong sáng, tình yêu nước nồng nàn và ý chí sắt đá của những người lính trẻ.

Trước hết, bài thơ mở ra một khung cảnh thiên nhiên rừng xuân vô cùng tươi đẹp và sống động. Âm thanh của tiếng chim gù, tiếng suối ngân nga và tiếng gió vi vu đã làm nên một bản hòa ca dịu dàng giữa núi rừng:

"Rừng xa vọng tiếng chim gù,

Ngân nga tiếng suối, vi vu gió ngàn."

Tiếng suối được nhân hóa như đang cất lên khúc nhạc du dương. Mùa xuân hiện lên không chỉ là mùa của thiên nhiên mà còn là mùa của tuổi trẻ, mùa của non sông và niềm hy vọng thắng lợi:

"Mùa xuân đẫm lá ngụy trang,

Đường ra tiền tuyến nở vàng hoa mai."

Hình ảnh “đẫm lá ngụy trang" và sắc vàng của hoa mai rực rỡ tô điểm thêm sức sống và sự lạc quan. Màu vàng ấy không chỉ là màu của hoa, mà còn là màu của niềm tin, là hình ảnh ẩn dụ cho lá cờ sao vàng tung bay giữa trời xuân. Khung cảnh ấy vừa thực, vừa thơ, làm nền cho con người với bước chân kiêu hãnh, hòa vào thiên nhiên tươi đẹp, cùng hướng tới tương lai rạng ngời. Bên cạnh hình ảnh thiên nhiên, bài thơ còn khắc họa tâm tình của người lính:

"Ba lô nặng, súng cầm tay,

Đường xa biết mấy dặm dài nhớ thương."

Hình ảnh ba lô và súng không chỉ là vật dụng quen thuộc mà còn là biểu tượng cho trọng trách thiêng liêng trên vai người lính - gánh cả non sông đi ra trận. Trong trái tim họ là nỗi nhớ thương sâu thẳm đối với quê hương, đặc biệt là người mẹ già đang dõi theo bước chân con:

"Giờ này mẹ ở quê hương,

Cũng chừng đang dõi theo đường ta đi."

Hình ảnh người mẹ hiện lên đầy yêu thương, vừa gợi sự ấm áp, vừa khiến người đọc cảm nhận được sự hy sinh thầm lặng nơi hậu phương. Nỗi nhớ của người lính dài theo từng dặm đường xa, thấm đẫm tình cảm và nỗi lo cho mẹ. Ẩn dụ và so sánh trong câu thơ cang làm nổi bật tâm hồn giau tình cảm của anh bộ đội cụ Hồ.

Không chỉ vậy, bài thơ còn ca ngợi ý chí kiên cường, quyết tâm sắt đá của người lính:

"Đêm mưa, ngày nắng sá gì,

Quân thù còn đó, ta đi chưa về."

Dẫu cho mưa nắng, gian khổ, người lính vẫn vững vàng, bền gan vì lý tưởng giải phóng quê hương. Họ mang trong mình lời thề sắt son: khi quân thù chưa bị quét sạch, họ sẽ chưa quay về. Khép lại bài thơ là âm thanh trong trẻo của tiếng chim rừng và màu xanh biếc của núi rừng xuân:

“Chim rừng thánh thót bên khe,

Nhìn lên xanh biếc bốn bề rừng xuân."

Đó là hình ảnh của niềm tin và hy vọng. Thiên nhiên như gửi gắm khúc ca chiến thắng, đồng hành và tiếp sức cho người lính trên con đường ra trận. Hình ảnh này gợi liên tưởng đến hình ảnh người lính trong "Đồng chí" của Chính Hữu, hay tinh thần hiên ngang trong "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" của Phạm Tiến Duật - những con người bình dị, giàu ý chí và sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc.

Về nghệ thuật, bài thơ được viết bằng thể thơ lục bát quen thuộc, có âm điệu tha thiết và sâu lắng. Bút pháp hiện thực kết hợp với nét lãng mạn đã giúp Lê Anh Xuân tái hiện bức tranh thiên nhiên vừa gần gũi vừa bay bổng. Hình ảnh thơ giản dị, cô đọng nhưng chứa chan tình cảm, được chọn lọc kỹ lưỡng và giàu sức gợi. Ngôn ngữ thơ mộc mạc, súc tích nhưng giàu chất biểu cảm, thể hiện rõ phong cách thơ hồn hậu, chân thành của Lê Anh Xuân.

Tóm lại, “Hành quân giữa rừng xuân" là một bài thơ giàu hình ảnh, cảm xúc và chất lãng mạn, đã khắc họa thành công hình ảnh người lính trẻ với tinh thần lạc quan, tình yêu quê hương và ý chí kiên cường. Bài thơ không chỉ là lời ca về mùa xuân đất trời mà còn là bản nhạc ngợi ca mùa xuân của lòng người. Đọc xong bài thơ, em càng thêm trân trọng sự hy sinh cao cả của những người lính và càng biết ơn những thế hệ cha anh đã ngã xuống để chúng ta có cuộc sống yên bình hôm nay. Em tự nhủ sẽ cố gắng học tập và rèn luyện để xứng đáng với sự hy sinh ấy và để viết tiếp ước mơ đẹp về một đất nước mãi mãi thanh bình và rạng rỡ như mùa xuân.