Đề bài

Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ lặp cấu trúc trong những đoạn trích dưới đây:

a. Trăng nhập vào dây cung nguyệt lạnh,

Trăng thương, trăng nhớ, hỡi trăng ngần

Đàn buồn, đàn lặng, ôi đàn chậm!

Mỗi giọt rơi tàn như lệ ngân.

                                   (Xuân Diệu, Nguyệt cầm)

b. Sự thật là từ mùa thu năm 1940, nước ta đã thành thuộc địa của Nhật, chứ không phải thuộc địa của Pháp nữa. Khi Nhật hàng Đồng minh thì nhân dân cả nước ta đã nổi dậy giành chính quyền lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa

Sự thật là dân ta đã lấy lại nước Việt Nam từ tay Nhật, chứ không phải từ tay Pháp.

Pháp chạy, Nhật hàng, vua Bảo Đại thoái vị. Dân ta đã đánh đổ các xiềng xích thực dân gần một trăm năm nay để gây dựng nên nước Việt Nam độc lập. Dân ta lại đánh đổ chế độ quân chủ mấy mươi thế kỷ mà lập nên chế độ Dân chủ Cộng hòa.

[...]

Một dân tộc đã gan góc chống ách nô lệ của Pháp hơn tám mươi năm nay, một dân tộc đã gan góc đứng về phe Đồng minh chống phát xít mấy năm nay, dân tộc đó phải được tự do! Dân tộc đó phải được độc lập!

Vì những lẽ trên, chúng tôi, Chính phủ lâm thời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, trịnh trọng tuyên bố với thế giới rằng:

Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập, và sự thật đã thành một nước tự do độc lập. Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập ấy.

(Hồ Chí Minh, Tuyên ngôn độc lập) 

c. Gió, gió thổi rào rào.

Trăng, trăng lay chấp chới.

Trời tròn như buồm căng.

Tất cả lên đường mới.

 

Hồn ta cánh rộng mở

Đôi bên gió thổi vào,

Nghĩ những điều hớn hở

Như trời cao, cao, cao.

                                    (Xuân Diệu, Gió)

d. Rau cần, với cải bắp cho một tí rau răm vào, muối xổi, lấy ra ăn với thịt đông hay kho tàu, nó lạ miệng và có khi thú hơn cả dưa cải nữa….Nhưng ăn cháo ám mà không có rau cần thì…hỏng, y như thể là vào một khoảng vườn mà không có hoa, đi trong mùa xuân mà không thấy bướm.

(Vũ Bằng, Thương nhớ mười hai)

Phương pháp giải

Dựa vào tri thức và hiểu biết của bản thân về biện pháp tu từ lặp cấu trúc để chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp này trong những đoạn trích.

Lời giải của GV Loigiaihay.com

a. Biện pháp tu từ lặp cấu trúc được sử dụng trong hai dòng thơ: “Trăng thương, trăng nhớ, hỡi trăng ngần/ Đàn buồn, đàn lặng, ôi đàn chậm!”

→ Tác dụng: Biện pháp tu từ lặp cấu trúc được sử dụng với dụng ý nhấn mạnh, lặp lại và làm nổi bật hai hình ảnh biểu tượng “trăng” - “đàn”, làm cho bài thơ có nhịp điệu, âm vần, tạo ra một sự liên kết về âm thanh và ý nghĩa giữa các câu, thu hút người đọc. Đồng thời, ám chỉ tình cảm u sầu, đau buồn và những hình ảnh của một đêm trăng.

b. Biện pháp tu từ lặp cấu trúc được sử dụng thông qua một số cụm từ “sự thật là”, “đánh đổ”, “một dân tộc”, “tự do và độc lập”

→ Tác dụng: Biện pháp tu từ lặp cấu trúc được sử dụng để nhấn mạnh và tăng tính thuyết phục của tác giả, giúp cho đoạn văn trở nên súc tích và dễ hiểu hơn. Đồng thời,  nhấn mạnh việc dân tộc Việt Nam đã thành công trong việc đánh đổ cả thực dân Pháp và quân thù Nhật Bản, tạo nên sức mạnh thuyết phục của đoạn văn, giúp người đọc cảm nhận được sự kiên trung và quyết tâm của dân tộc Việt Nam trong cuộc chiến giành độc lập và tự do.

c. Biện pháp tu từ lặp cấu trúc được sử dụng thông qua các cụm từ "Gió, gió", "Trăng, trăng" và "trời cao, cao, cao".

→ Tác dụng:  Các cụm từ này tạo ra một hiệu ứng như những âm thanh và hình ảnh lặp đi lặp lại, gây ấn tượng sâu sắc trong tâm trí người đọc, tăng tính thẩm mỹ, tạo ra sự cân bằng và đều đặn trong bài thơ. Đồng thời cũng giúp thể hiện sự tràn đầy năng lượng và hồn nhiên của người viết khi lên đường mới.

d. Biện pháp tu từ lặp cấu trúc được sử dụng trong đoạn văn để nhấn mạnh tính quan trọng của rau cần trong ẩm thực.

Từ "với" được lặp lại hai lần để đưa ra hai loại rau khác nhau, cùng với cách sử dụng "muối xổi, lấy ra ăn với" cũng được lặp lại để tăng độ mạnh mẽ và sự nhấn mạnh. Ngoài ra, việc sử dụng "nhưng" để chuyển sang câu tiếp theo cũng giúp tạo ra sự tương phản giữa sự quan trọng của rau cần và những thực phẩm khác.

→ Từ đó, tác dụng của biện pháp tu từ lặp cấu trúc trong đoạn văn là giúp làm nổi bật tính quan trọng của rau cần và thể hiện sự thiếu sót khi thiếu đi nó.