Cho biết bài thơ Qua Đèo Ngang được làm theo luật bằng hay luật trắc và đã tuân thủ quy định về luật, niêm, vần, đối của một bài thơ thất ngôn bát cú luật Đường như thế nào?
Vận dụng kiến thức về thơ Đường, đặc biệt là thể thơ thất ngôn bát cú
Cách 1
Đây là bài thơ thất ngôn bát cú luật trắc vần bằng:
- Luật: luật trắc vì tiếng thứ hai của câu 1 là tiếng thanh trắc (tới).
- Niêm: câu 1 niêm với câu 8, câu 2 niêm với câu 3, câu 4 niêm với câu 5, câu 6 niêm với câu 7, câu 8 lại niêm với câu 1.
- Vần: chỉ hiệp theo một vần là vần bằng, gieo ở cuối câu 1 (tà) và các câu chẵn là 2, 4, 6 và 8 (hoa – nhà – gia – ta).
- Nhịp: chủ yếu ngắt nhịp 4/3, hai câu 5 và 6 ngắt nhịp 2/2/4. Đây là cách ngắt nhịp tiêu biểu của thơ thất ngôn bát cú Đường luật, tạo âm điệu nhẹ nhàng, sâu lắng.
- Đối: câu thứ ba đối với câu thứ tư, câu thứ năm đối với câu thứ sáu.
Cách 2- Luật: luật trắc vần bằng
- Niêm: câu 1 - câu 8, câu 2 - câu 3, câu 4 - câu 5, câu 6 - câu 7, câu 8 - câu 1.
- Vần: hiệp vần bằng (hoa – nhà – gia – ta).
- Nhịp: chủ yếu ngắt nhịp 4/3, hai câu 5 và 6 ngắt nhịp 2/2/4.
- Đối: câu thứ ba - câu thứ tư, câu thứ năm - câu thứ sáu.
Cách 3Đây là một trong hai dạng cơ bản, phổ biến nhất của thơ Đường luật, gồm thất ngôn bát cú (7 chữ, 8 câu) và thất ngôn tứ tuyệt (7 chữ, 4 câu). Thơ thất ngôn bát cú Đường luật có những quy định rất chặt chẽ về bố cục (tổ chức cơ bản về nội dung và hình thức), luật (quy định về vần, thanh trong cả bài, đối giữa các cặp câu 3 – 4, 5 – 6), niêm (sự liên kết giữa các câu 1 – 8, 2 – 3, 4 – 5, 6 – 7).
Các bài tập cùng chuyên đề
Em đã biết những thông tin gì về địa danh Đèo Ngang? Hãy chia sẻ với cả lớp.
Em hình dung như thế nào về cảnh Đèo Ngang trong bốn câu thơ đầu bài thơ Qua Đèo Ngang?
Xác định bố cục của bài thơ Qua Đèo Ngang.
Cảnh Đèo Ngang được gợi tả như thế nào trong bốn câu thơ đầu bài thơ Qua Đèo Ngang? Cảnh đó góp phần thể hiện tâm trạng gì của tác giả?
Trong các cặp câu 3 – 4 và 5 – 6 bài thơ Qua Đèo Ngang, tác giả đã sử dụng những biện pháp tu từ nào? Nêu tác dụng của chúng.
Cách ngắt nhịp của câu thơ thứ bảy bài thơ Qua Đèo Ngang có gì đặc biệt? Cách ngắt nhịp đó giúp em hình dung như thế nào về tâm trạng của tác giả?
Em hiểu thế nào về nội dung của câu thơ cuối bài thơ Qua Đèo Ngang?
Xác định cảm hứng chủ đạo của bài thơ Qua Đèo Ngang.
Bài thơ Qua Đèo Ngang được sáng tác theo thể thơ nào?
A. Thất ngôn tứ tuyệt Đường luật
B. Thất ngôn bát cú Đường luật
C. Ngũ ngôn tứ tuyệt Đường luật
D. Ngũ ngôn bát cú Đường luật
Bức tranh thiên nhiên và cuộc sống con người trong bài thơ Qua Đèo Ngang được miêu tả vào khoảng thời gian nào?
A. Buổi sáng
C. Buổi chiều
B. Buổi trưa
D. Buổi hoàng hôn
Dòng nào nêu đúng tác dụng của biện pháp tu từ điệp ngữ ở hai câu thơ đầu bài thơ Qua Đèo Ngang?
A. Nhấn mạnh cảm giác ngột ngạt của nhà thơ trước cảnh cỏ hoa chen chúc
B. Nhấn mạnh cảm giác mệt mỏi và nỗi buồn nhớ gia đình, quê hương của nhà thơ
C. Nhấn mạnh khung cảnh hùng vĩ, hoang sơ, thơ mộng của Đèo Ngang
D. Nhấn mạnh khung cảnh xơ xác, tiêu điều, hoang vắng ở Đèo Ngang
Nêu ấn tượng của em về khung cảnh cuộc sống được miêu tả trong hai câu thơ 3, 4 bài thơ Qua Đèo Ngang
Phân tích cảm xúc, tâm trạng được nhà thơ thể hiện trong hai câu thơ 5, 6 bài thơ Qua Đèo Ngang.
Hình ảnh con người trong hai câu thơ cuối bài thơ Qua Đèo Ngang được miêu tả trên nền không gian như thế nào? Hình ảnh đó thể hiện nỗi niềm tâm sự gì của nhà thơ?
Tìm và phân tích tác dụng của hai từ tượng hình hoặc hai từ tượng thanh trong bài thơ Qua Đèo Ngang.
Xác định thể thơ và đề tài của bài thơ Qua Đèo Ngang:
- Thể thơ:…
- Đề tài:…
Đặc điểm thi luật của thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật được thể hiện trong bài thơ Qua Đèo Ngang:
|
Câu |
Luật bằng trắc |
Niêm |
Vần |
Nhịp |
Đối |
|
1 |
|||||
|
2 |
|||||
|
3 |
|||||
|
4 |
|||||
|
5 |
|||||
|
6 |
|||||
|
7 |
|||||
|
8 |
Các yếu tố thời gian, không gian, âm thanh, sự vật được tác giả sử dụng để miêu tả bức tranh thiên nhiên trong Qua Đèo Ngang:
|
Bức tranh thiên nhiên Đèo Ngang |
|||
|
Thời gian |
Không gian |
Âm thanh |
Sự vật |
Đặc điểm của bức tranh thiên nhiên trong Qua Đèo Ngang:…
Cảm xúc, tâm trạng của nhà thơ Qua Đèo Ngang:…
Phân tích tác dụng của một từ tượng hình, một từ tượng thanh và việc sử dụng một biện pháp tu từ đảo ngữ trong bài thơ Qua Đèo Ngang:
- Tác dụng của một từ tượng hình:…
- Tác dụng của một từ tượng thanh:…
- Tác dụng của việc sử dụng biện pháp tu từ đảo ngữ trong một câu thơ:…
