Đề bài

Chanh là một loài thực vật cho quả nhỏ, thuộc chi Cam chanh (Citrus), khi chín có màu xanh hoặc vàng, thịt quả có vị chua. Quả chanh được sử dụng làm thực phẩm trên khắp thế giới - chủ yếu dùng nước ép của nó, thế nhưng phần cơm (các múi của chanh) và vỏ cũng được sử dụng, chủ yếu là trong nấu ăn và nướng bánh.

Nước ép chanh chứa khoảng 5% (khoảng 0,3 mol/lít) axit xitric (citric acid), điều này giúp chanh có vị chua, và độ pH của chanh từ 2-3. Axit xitric có công thức cấu tạo là:

Câu 1

Công thức phân tử của axit xitric là

• A
  C₇H₆O₇.
• B
  C₆H₆O₇.
• C
  C₆H₈O₇.
• D
  C₇H₈O₇.

Đáp án : C

Phương pháp giải :

- CTTQ: C_nH_2n+2-2kO_m (với k = π + vòng, được gọi là độ bất bão hòa).

- Từ CTCT thu gọn ta đếm số nguyên tử C, O ⟹ giá trị của n, m.

- Xác định số liên kết π và số vòng ⟹ giá trị của k.

Lời giải chi tiết :

- CTTQ: C_nH_2n+2-2kO_m (với k = π + vòng, được gọi là độ bất bão hòa).

- Từ CTCT ta đếm được trong phân tử của axit xitric có chứa 6 nguyên tử C, 7 nguyên tử O

⟹ n = 6; m = 7.

- Mặt khác phân tử chất này có chứa 3 π và 0 vòng

⟹ k = 3.

Vậy CTPT của axit xitric là C₆H₈O₇.

Câu 2

Tác dụng nào sau đây không phải là của chanh?

• A
  Giảm cân, trị mụn, giảm lo âu.
• B
  Ngừa nhiệt miệng, hạ sốt, làm mềm vết chai sần.
• C
  Trị táo bón, tăng cường sức đề kháng.
• D
  Chữa bệnh đau dạ dày.

Đáp án : D

Lời giải chi tiết :

Tác dụng không phải của chanh là: chữa bệnh đau dạ dày.

Giải thích: Đau dạ dày ở người là do thừa axit. Mà trong chanh có chứa axit nên nếu dùng sẽ làm cho bệnh trầm trọng hơn.

Câu 3

Cho Na dư vào 144 gam dung dịch axit xitric x% thu được 87,36 lít khí (đktc). Cho NTK: H = 1; C = 12; O = 16; Na = 23. Giá trị của x là

• A
  4%.
• B
  3%.
• C
  5%.
• D
  6%.

Đáp án : A

Phương pháp giải :

- Tính khối lượng axit xitric và nước trong dung dịch (theo x) ⟹ số mol axit xitric và nước (theo x).

- Các phản ứng hóa học xảy ra:

C₃H₄(COOH)₃OH + 4Na → C₃H₄(COONa)₃ONa + 2H₂ ↑

2H₂O + 2Na → 2NaOH + H₂ ↑

- Từ số mol H₂ lập phương trình ẩn x

Lời giải chi tiết :

- Theo đề bài: \({n_{{H_2}}} = \dfrac{{87,36}}{{22,4}} = 3,9\left( {mol} \right)\)

- Ta có:

m_{axit xitric} = 144.x% = 1,44x (gam)

⟹ n_{axit xitric} = \(\dfrac{{1,44{\rm{x}}}}{{192}}\) = 0,0075x (mol)

- m_nước = 144 - 1,44x (gam)

⟹ n_nước = \(\dfrac{{144 - 1,44{\rm{x}}}}{{18}}\) = 8 - 0,08x (mol)

- Ta có: \({n_{{H_2}}} = 0,015{\rm{x}} + \left( {4 - 0,04{\rm{x}}} \right) = 3,9\)

⟹ \(x = 4\).

Vậy nồng độ dung dịch axit xitric đã dùng là 4%.